Ĉie en la mondo, registaroj senĉese alfluigas centmiliardojn da dolaroj por evoluigi “suverenan arterfaritan intelekton (AI)” – kio estas oksimoro, konsiderante, kiom tiu teknologio dependas de usonaj industrioj. Stimulite de internaciaj streĉitecoj, suvereneco fariĝas komercaĵo rivalanta oron, kriptovalutojn aŭ luksajn aŭtojn.
En Februaro ĉi-jare, prezidanto Emmanuel Macron lanĉis novan etaĝon de la nacia strategio pri AI en Francujo : privatan investoplanon per 109 miliardoj da eŭroj, kunmiksante suverenajn riĉaĵojn de Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj, pensiomonojn de Kanado, kaj plej konatajn firmaojn de Francujo (Iliad, Orange, Thales). Ĉiuj ĉi lastaj funkcias per grafikaj procesoroj de la usona giganto Nvidia, kiu fabrikas la plej vaste uzatajn duonkonduktilojn en la sektoro de AI, estante unu el la plej grandaj firmaoj de la mondo laŭ merkata kapitaligo.
En Septembro, Unuiĝinta Reĝlando anoncis “negocon por teknologia prospero” per 150 miliardoj da pundoj. Germanujo proponas ne multe malpli ol tio. Similaj scenaroj estas videblaj de Proksim-Oriento ĝis Sudorienta Azio : Nvidia promesas, ke ĝi helpos onin rompi sian manion pri usonaj teknologioj per aĉetoj de usone fabrikitaj blatoj sub kondiĉoj truditaj de usona firmao. “Suvereneco” signifas la privilegion skribi ĉekojn al Usono per ties propra valuto.
Nvidia multe penas por kovi la kolektivan frenezon. S-ro Jensen Huang, la ĉefdirektoro de Nvidia, vestinte sin per ledjako, rediradas la mantron ĉe unu pintkunveno post alia : “Proprietu la produktadon de via intelekto” – kaj financministroj kapjesas responde. Jen la implica pado al saviĝo : aĉetu niajn blatojn por eskapi la tiranecon de OpenAI kaj ĝia plej eminenta babilroboto, ChatGPT.
S-ro Huang ne mencias, ke Nvidia planas investi 100 milardojn da dolaroj en tiun saman monstron, kiun lia suvereneco-doktrino promesas venki. Kaj kontraŭ ĉiuj dek miliardoj da dolaroj investitaj de Nvidia en OpenAI-on, ĝi lukras 35 milionoj da dolaroj per vendoj de blatoj – mekanismo funkcianta tiel glate, ke ĝi preskaŭ realigas eternan movadon (1). Des pli bone, Nvidia eĉ ne vendas la blatojn – ĝi luigas ilin (2).
Tio paliĝas kompare kun la kontraktoj je po mil miliardoj pri komputa infrastrukturo subskribitaj de OpenAI ĉi-jare, kune kun interkonsentoj eble donontaj al ĝi tiom da potenco, kiom havas 20 nukleaj reaktoroj. Multe da tiu pogranda elspezado refluos al kompanioj kiel Nvidia kaj AMD ; de tiu lasta firmao OpenAI ĵus aĉetis grandan akciaron. Tiaj incestaj negocoj, kutime indikantaj ekeston de spekulomanio, estas ne nur tolerataj sed eĉ instigataj per la senfina serĉo por sinergio.
La kolektiva ŝuldo de la sektoro pri AI, kiu nun nombras 1.200 miliardojn da dolaroj, estas pli granda ol tiu de la banka sektoro. Jen denove tio okazinta antaŭ la financa krizo de 2008, sed kun silicio en la rolo de neprudente donitaj hipotekoj. Eĉ idolanoj de la libera merkato ne kapablas solvi la kvadraturon de tiu cirklo. Prognozoj de Morgan Stanley sugestas, ke elspezoj por datumejoj atingos 2.900 miliardojn da dolaroj en la jaro 2028. La teknologiaj gigantoj kovas kontantaĵojn pli grandajn ol plej multajn naciajn buĝetojn, sed disponas nur 1.400 miliardojn da dolaroj : ili devos pruntepreni la ceterajn 1.500 miliardojn (3). Sed de kiu ? Ĉu de usonaj investofirmaoj kiel Blackstone, Apollo aŭ Pimco, mastroj de tiaj financaj inĝenierartifikoj, kia “privata kredito”, sufiĉe freŝdata kaj tre profitodona elpensaĵo.
“Suverena AI”, la fina akto
Kio pri Usono ? El la perspektivo de tiu hegemoniestro, “suverena AI” ne estas nova fraŭdo. Ĝi estas la fina akto de triakta teatraĵo, kies scenaron oni skizis antaŭ pli ol jarcento, evoluo de la “dolara diplomatio” al la “nafta diplomatio” al la hodiaŭa “komputa diplomatio”, kun du nemaltrafeblaj konstantoj : la usona ŝtato kaj la usona kapitalo.
Akto unua malfermiĝis en la komenco de la 20-a jarcento, kiam Usono propagandis la dolaran diplomation ĉe latinamerikaj registaroj kiel vojon al politika stabileco per ekonomia prospero kaj prudenta financo ; s-ro Theodore Roosevelt uzis tion kiel pretekston por ekregi dogankolektadon en Dominika Respubliko. Ne pli malfrue ol 1912, la banko Brown Brothers regis dogankolektadon en Nikaragvo per tradado de pruntoj. La plejparton de la enspezoj oni kolektis en Nov-Jorko. Kiam la nikaragvanoj protestis, usonaj marsoldatoj ekokupaciis Nikaragvon dum 21 jaroj (1912-33), per pinta deplojkvanto de preskaŭ 4.000 soldatoj. En 1922 The Nation nomis ĝin “la Respubliko Brown Brothers”.
Akto dua komenciĝis en 1974. S-ro Richard Nixon estis forĵetinta la oretalonon, kaj la dolaro ŝanceliĝis. S-ro Henry Kissinger flugis al Riado kun propono : postulu tiom, kiom vi volas, kiel prezon kontraŭ nafto – kondiĉe, ke ĝia valuto estas la dolaro – kaj investu viajn profitojn en obligaciojn de la usonaj trezorejoj. Jen negoco apogita de implicitaj garantioj pri sekureco kaj de nemiskomprenebla minaco, ke oni traktos devojiĝon kiel malamikecon kontraŭ la strategia interesoj de Usono. Inter 1974 kaj 1981, sufiĉe granda parto de tiuj ĉirkaŭ 450 miliardoj da dolaroj, kiujn OPEL (Organizaĵo de Petrol-Eksportaj Landoj) posedis pro amasigitaj plusoj, estis reinvestitaj en usonajn trezorejojn. Ne necesis marsoldatoj ; sufiĉis minaco de kapitala ekziliĝo.
Akto tria estas ankoraŭ verkata, sed la skalo de la operacoj superas ĉion viditan de ni ĝis nun. La varo estas nek bananoj nek naftobareloj sed kruda datumtrakta potenco, kiu ebligas maŝinojn kalkuli pli rapide ol centraj bankoj povas presi monon.
Unu tia merkato estas kriptovalutoj ; ĉiu ĵetono presita en Dubajo aŭ Sanpaŭlo devas korespondi al ristorno en usonaj trezorejoj. La itala ĉefdirektoro de Tether, s-ro Paolo Ardoino, fanfaronas, ke liaj stablecoins (stabilmoneroj) estas “la plej efikaj iloj iam ajn kreitaj por plifortigi la hegemonion de la dolaro” (X, 25-a de Februaro 2025) ; lia firmao posedas 120 miliardojn da dolaraj usonaj ŝuldoj. Kaj la registaro de s-ro Donald Trump, per la laste alprenita leĝa akto GENIUS (Guiding and Establishing National Innovation for US Stablecoins, gvidi kaj establi nacian novigadon por usonaj stabilmoneroj) kreanta reglamentan kadron por kriptovalutoj, gaje jungas sin al la kontraŭsistema potenco de kriptovalutoj por plifortigi, nu, tiun saman dolaran sistemon daŭre perfektigatan de Vaŝingtono dum la pasintaj jardekoj.
Mankas grafikaj procesoroj de Nvidia
Tamen, kriptovalutoj eble prezentas nur flankspektaklon. La plejparton de la tutmonda komputa kapablo englutas AI-modeloj, kiuj tiel bezonas grafikajn procesorojn, same kiel rafinejoj iam bezonis saudan nafton. “Suverena AI” estas diplomatie ekvivalenta al permesi al Exxon remarki ĉiujn Esso-ŝildojn ĉe la germanaj aŭtovojoj kiel “libereco-pumpilojn” kaj poste aserti, ke Berlino atingis “naftan sendependecon”.
Tio estus nur cinikaĵo, se la sistemo ne funkcius tiel bele, kiel ĝi efektive funkcias. Vaŝingtono komenciĝas per produktado de krizo pri suvereneco – oniaj datumcentroj estas atakeblaj, ĉinaj blatoj estas nesekuraj, usonaj nuboj estas la solsola elekto – kaj poste vendas la kuracilon kontraŭ profita procentaĵo inda je la farmacia industrio. En Eŭropo, oni konstruos komputikan infrastrukturon celantan subteni “suverenecon de AI” kun la helpo de BlackRock kaj la investofirmao MGX el Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj – branĉo de la “naftodolara” sistemo. Jen la sama kapitalo de la Persa Golfo kaj la samaj perantaj mekanismoj, sed kun malsama varo. Per “teknologiodolaroj”, la recikligado fariĝas pli rapida, kaj oni nun mezuras profitojn po centoj da procentaĵoj, anstataŭ centonoj.
Eksportaj kontrolpunktoj nun finas la taskon iam pritraktitan de kanonŝipoj, sed anstataŭ celi havenojn per kanonoj, Vaŝingtono nun regas la ŝaltilojn de la servilejoj mem. Oni diris al ASML – nederlanda kompanio, kiu konstruas la solajn ekstrem-ultraviolajn litografilojn, uzendajn por krei la plej altnivelajn blatojn – ke ĝi aŭ haltu sian servadon de ĉinaj klientoj aŭ perdu aliron al tiuj usonaj programaroj, kiuj vivtenas siajn skanilojn, kaj sen kiuj ili fariĝus nuraj paperpremiloj je kosto de po 200 milionoj da dolaroj.
Komence, ASML profite trovis vojon tra eksportaj kontroloj – ĉinaj enspezoj ŝvelis de 29% en 2023 ĝis 36% en 2024, dum klientoj impetis por peti finajn mendojn antaŭ ol la limigoj fariĝis pli striktaj. Sed en 2025 venis la prokrastita efiko de ĉio ĉi : projekcia kolapso de ĉinaj enspezoj ĝis 20%, kio estis 48% da malkresko de unu jaro ĝis la sekva. Kaptite inter usonaj direktivoj kaj ĉinaj limigoj pri eksportoj de rarteraj metaloj, ASML nun antaŭvidas liverojn malfruiĝontajn je “pluraj semajnoj” (Bloomberg, 10-a de Oktobro 2025).
Propravole – aŭ, eble, instigite de Vaŝingtono – la nederlanda registaro decidis fari pli. La 12-an de Oktobro, nur tri tagojn post la anonco de limigoj pri eksportoj de rarteraj metaloj, ĝi ekproprietis Nexperia, ĉinan blatofabrikanton funkciantan en Nederlando ekde 2019. La preteksto, por turni sin al krizokazaj potencoj uzante la leĝon pri havebleco de varoj, estis “seriozaj mankoj de regado”. Iu kortumo ordonis konfiskon de la bonhavo de Nexperia kaj anstataŭigon de ĝia ĉefdirektoro, Zhang Zuezheng, per “ne-ĉina” direktoro, kiu havu decidan voĉrajton ; la administrado estis transdonita al sendependa administranto. Tio estis genia lertaĵo : Nexperia avertis, ke ĝi ne plu povas garantii liverojn de mikroprocesoroj, kaj la rezulta malabundo minacis la germanan aŭtoindustrion …
La kontraŭĉina sento komencis ne pro s-ro Trump. La sekretario pri komerco, s-ino Gina Raimondo, asertis ĝin al oficialuloj de UAE en 2024. Oni petis al la AI-grupo G42, bazita en UAE, “elekti inter Usono kaj Ĉinujo”. Ne “diversigi sin” aŭ “regi riskojn”. “Elekti”. El la servilejoj de G42 oni forprenis de 1,7 miliardoj ĝis 2 miliardoj da dolaroj da aparatoj Huawei kaj aliaj ĉinaj aparatoj (4). Microsoft pave eniris kun partnereco de 1,5 miliardoj da dolaroj. Laŭ la leĝo CLOUD (Clarifying Lawful Overseas Use of Data, klarigi laŭleĝan alilandan uzadon de datumoj), la nubo reklamita de G42 daŭre estas usona havaĵo. La datumoj povas sidi en Abudabio, sed la jura potencejo restas en norda Virginio.
Pribatalado de korporacia nacieco
La leĝo CLOUD faris batalilon el la nacieco de korporacioj. Ĉeestante la francan senaton antaŭ ties enketokomisiono pri ŝtatinstancaj aĉetoj, la direktoro pri ŝtataj kaj juraj aferoj de Microsoft France estis pridemandita, ĉu li povas ĵure garantii, ke la datumoj de francaj civitanoj neniam estos transsenditaj al usonaj aŭtoritatoj sen franca permeso. “Ne,” li respondis, “mi ne povas garantii tion.”
Kaj ankaŭ aliajn jurajn rimedojn disponas Vaŝingtono. La Foreign Direct Product Rule (FDPR, regulo pri alilandaj rektaj produktoj) etendigas la usonan suverenecon ĝis la nivelo de atomoj mem. Iu ajn blato, splito aŭ ŝraŭbo, kiu iam ajn tuŝis usonajn programarojn aŭ esploromonojn, fariĝas portanto de eksterteritoria juro. La Chip Security Act (akto pri blata sekureco), proponita pasintmaje, devigus, ke la blatoj H11 kaj B200 de Nvidia estu ekipitaj per pozicio-sekvaj sistemoj. Tia sama gvat-arkitekturo, pri kies inkluzivigo en ĝiaj produktoj Okcidento akuzis Huawei-on, fariĝus nacia usona politiko, sed nur aplikenda al usonaj blatoj.
Sub tiuj kondiĉoj, oni rajtas demandi sin, kial prezidanto Emmanuel Macron estis tiel gaja pasintjunie, kiam, starante kun s-ro Jensen Huang, li aplaŭdis la kontraktojn subskribitajn de la franca firmao Mistral kun Nvidia kaj parolis pri “batalo por suvereneco”.
Kiu proponas sin por administri tiun maŝino por Vaŝingtono ? Temas ne plu pri soldatoj (ilin oni sendas nur al malriĉaj landoj), sed lokaj elitoj, kiuj montras tiom da entuziasmo, kiom hontigus koloniajn administrantojn. Ilia logiko estas nerifutebla : en monopolisma mondo, diversigi sin ekvivalentas al memmortigi, kaj la sola prudenta elekto estas fariĝi la akreditita agento de la monopolo. Mao uzis la terminon “aĉetista burĝaro” por priskribi ĉinajn komercistojn, kiuj vivis tre bele eniginte sin inter alilanda kapitalo kaj la enlanda ekonomio. Hodiaŭ, komputa potenco anstataŭis opion, sed la profitmarĝenoj estas same dikaj.
SoftBank estas tiu, kiu faris la plej longan vojaĝon : iama iriganto de japanaj ŝparaĵoj al enlandaj ekfirmaoj, ĝi nun investas 48 miliardojn da dolaroj en usonajn kompaniojn pri AI (OpenAI, Ampere, Nvidia), kvankam ĝi havas nur 31 miliardojn da dolaroj kiel kontantaĵojn. Ĝi prunteprenos por ŝtopi la nesufiĉon. Kiam SoftBank petis de japanaj bankoj 13,5 miliardojn da dolaroj por financi sian sekvan usonan elspezegon, ili proponis 27 miliardojn da dolaroj.
Deutsche Telekom, iama kromnomo de la poŝto Deutsche Bundespost uzata kiam ĝi dratis germanajn fabrikojn per kupro, nun surmerkatigas “industrian nubon de AI” povigitan de 10.000 grafikaj procesoroj Nvidia Blackwell – fasonitaj en Santa Clara, fabrikitaj en Tajvano, menditaj per Delavaro. Berlino posedas 32%, sed 68% apartenas al tutmondaj fondusoj. Jen suvereneco nur laŭnome, kies profitoj plejparte fluas okcidenten.
Eĉ la plej obstinaj cedis. Ĉinaj gigantoj kiel ByteDance, Alibaba kaj Tencent, kiuj onidire kunhavas la samajn strategiajn prioritatojn kiel Pekinon, kviete amasigas kontrabandajn blatojn Nvidia, malgraŭ premado de la registaro, maltrankviloj pri nacia sekureco kaj la havebleco de malpli kostaj (sed ĉiam malpli bonkvalitaj) ekvivalentoj de Huawei. Malgraŭ ĝia strategia lerteco, Vaŝingtono foje lasas fali sian maskon. Dum parolado en Pitsburgo pasintjulie, la sekretario pri komerco, s-ro Howard Lutnick, rivelis la necenzuritan version de la usona doktrino : “Oni deziras vendi al la ĉinoj sufiĉe, por ke iliaj programistoj dependiĝu de la usona teknologia infrastrukturo.” La respondo de Pekino estis nerapidema sed ampleksa. En Septembro, la ĉina reguliga instanco petis al Huawei, Cambricon, Alibaba kaj Baidu kompari la rendimenton de enlandaj grafikaj procesoroj kun la blatoj Nvidia ankoraŭ ne submetitaj al eksportolimigoj, inkluzive de la tipo H20. Ilia verdikto, konfirmita jam en la ĉapo, estis tuja : la enlandaj alternativoj sufiĉos. Ĉiu atendita mendo por blatoj Nvidia estis nuligita ; sen interparolo, sen transiro. La mesaĝo : kiam suverenceco estas nediskutebla, tiam la eksteraj reguloj estas bagateloj.
En Januaro, Pekino lanĉis DeepSeek, altrendimentan babilroboton malpli elektrovoreman ol ĝia ĉefa kunkuranto, ChatGPT. La atingo estis malpli inĝeniera sukceso ol politika vetoo : la Komunista Partio superregis la aĉetistojn, kies intereso fakte estis konservi la manion de Ĉinujo pri la usona infrastrukturo (evidente, iu ja legis sian verkaron de Mao).
Malantaŭ la oficialaj retoraĵoj kuŝas la historio de fabrikado de blatoj Ascend 910B, kiujn oni prezentas kiel la spinon de la estonta ĉina infrastrukturo de AI (5). Huawei ŝajne evitis usonajn punsankciojn akirante, per falsaj korporacioj, pli ol du milionojn da icoj de la tajvana firmao TSMO kaj enigante ilin en siajn blatojn. Analizo de la retejo TechInsight rivelas, ke tiuj ankaŭ enhavis memoro-komponantojn de Samsung kaj SK Hynix. Huawei sukcesis malgraŭ tiu materiala dependeco, anstataŭ ol per memsufiĉo. Anstataŭ ol konsentiĝi pri subalterneco, Pekino preferis strebi produkti kadre de la limigoj. La politika volo superregis optimumigon de la provizoĉeno.
Temo de geopolitika rompo
Kaj jen kial la spertoj de Ĉinujo estas tiel malfacile refareblaj. Kiam la ĉekdirektoro de SoftBank, s-ro Masayoŝi Son, volis sendi 40 miliardojn da dolaroj al Kalifornio, Tokio povis nur aplaŭdi kaj subvencii ; kiam Deutsche Telekom volvis germanan trikoloran flagon ĉirkaŭ Microsoft Azure, Berlino povis nur tiri la ŝultrojn kaj nomi ĝin suvereneco. Kiam Pekino decidis tranĉi la dependecon, ĝi tion faris. La enprofundiĝo de partiaj ĉeloj en ĉiuj korporaciaj estraroj signifas, ke “la nacia intereso” estas voĉdona plimulto, ne nur diskuta temo. La ĉina “Granda Fonduso” de 95 miliardoj da dolaroj estas financata per ŝtataj bankoj, kiuj ne devas respondi al akciuloj ; fabrikoj de duonkonduktiloj estas konstruitaj sur teroj eksproprietigitaj fare de lokaj registaroj. La kosto – pli malalta rendimento, pli malrapidaj nodoj, malabundoj de memoro – estas malakrigita per bilanco mezurita laŭ jardekoj, ne laŭ jarkvaronoj.
Nenio pri la praktiko de ĉinaj institucioj estas aparte ekzota. Ili simple aplikas principon, kiun plej multaj landoj jam delonge forlasis : meti naciajn interesojn antaŭ tiuj de la privata sektoro. La aĉetistoj ne estas banditoj defiantaj siajn registarojn : iliaj interesoj koincidas kun tiuj de la hegemoniestro, instigantaj ilin defendi kaj faciligi la usonan procesoran diplomation. Subpremi ilin signifas ataki tiun sistemon mem, kiu igis la “aĉetistan burĝaron” la logika solvo. Sekve de tiu punkto, temas ne plu pri reguligado, sed pri geopolitika rompo. Jen do la ekzista demando metita tra la mondo, de Berlino ĝis Braziljo, de Kualalumpuro ĝis Johanesburgo : kiam la prezo por alianco estas permanenta subalterneco, ĉu ĝi vere meritas la koston ?
Aliro al la merkato, rarteraj metaloj kaj AI-modeloj de Ĉinujo signifas ne nur malakcepti la binaran elekton proponitan de Vaŝingtono – aŭ ni aŭ ili, aŭ dependeco aŭ izoliĝo, aŭ integriĝo aŭ ekziliĝo – sed ankaŭ riski forfuĝon de kapitalo, la eblecon, ke bonhavoj estos ŝlositaj, bataleman sekurecan arkitekturon, anstataŭigon de karotoj per vergoj. En pluraj landoj, ne mankas la kapablo rifuzi, sed la volo toleri tion, kio sekvos.
Jen kial ili ankoraŭ skribas ĉekojn al la Respubliko Nvidia. Kaj ie en Kalifornio, iu viro vestita per ledjako jam pretigas sian sekvan predikon por registaro, kiu tro volas konfuzi la glatajn parolojn de negocisto kun geopolitika strategio.
(1) Jeremy Kahn, “Nvidia's $100 billion OpenAI investment raises eyebrows and a key question : how much of the AI boom is just Nvidia's cash being recycled ?”, Fortune, Nov-Jorko, 28-a de Septembro 2025.
(2) Anissa Gardizy kaj Sri Muppidi, In OpenAI megadeal, Nvidia discusses a new business model : chip leasing, The Information, 23-a de Septembro 2025.
(3) Tabby Kinder, “‘Absolutely immense' : the companies on the hook for the $3tn AI building boom”, Financial Times, Londono, 14-a de Augusto 2025.
(4) Ben Bartenstein, Mackenzie Hawkins, Nick Wadhams kaj Dina Bass, “G42 made secret pact with US to divest from China before Microsoft deal”, Bloomberg, 16-a de Aprilo 2024.
(5) Ann Cao and Wency Chen, “Home-grown heroes : how Huawei and DeepSeek are helping China break reliance on US chips”, South China Morning Post, Hongkongo, 27-a de Septembro 2025.
Omaĝe al la pollanda ĵurnalisto kaj esperantisto Roman Dobrzyński, kiu forpasis la 13an de novembro 2025, ni proponas (re)legi lian (ne centprocente seriozan) membiografieton kun la titolo “La romano pri Romano”, kiu okaze de lia 80-jariĝo aperis en “La Ondo de Esperanto” (2017, №11) kaj en nia novaĵretejo 
Stevenson, Robert Louis. Forkaptita / Tradukis el la angla Albert Goodheir. – 2a eldono. – Glasgow: Kardo, 1989. – 181 paĝoj. – Prezo: 10€ (kun sesona rabato).
.jpg)
Tubaro prezentas freŝajn filmetojn en aŭ pri Esperanto, trovitajn en Youtube.
Pablo Busto.
Heinz Sprick.
Auld, William. Traduku! – 3a eld. – Londono: Esperanto-Asocio de Britio, 2024. – 254 p.
Internacia studprogramo pri Esperanto por studentoj, subvenciata de Erasmus+, organizata de profesoroj el deko da eŭropaj universitatoj.
Atentu: la periodo por proponi vian kontribuon al la programo de la 
La 20-an de oktobro 2025 neatendite mortis en la aĝo de 83 jaroj Karl Heinz Schaeffer, la afergvidanto de la Germana Esperanto-Biblioteko en Aalen, Germanio. La Movado tiel perdas personon meritoplenan, ĉar tre aktivan sur diversaj terenoj de la Esperanto-agado.
La nova strategia plano de UEA kun la akronima titolo AKIRI, konsistas el 22 paĝoj kun simbolaj ilustraĵoj.
Tim Owen.
Francisco Javier Moleón
Osmo Buller
