Tutmonda Esperantista Junulara Organizo (TEJO) kunlabore kun Konsilio de Eŭropo (KdE) organizas internacian studsesion “Kunaj por aktiva junulara partopreno: Forigante barojn por inkluziveco kaj kontraŭbatalo de diskriminacio” en la Eŭropa Junulara Centro (EYC) de KdE en Budapeŝto. Danke al la serĉataj trejnistoj, dum la studsesio oni donos la eblon al 25 junuloj loĝantaj en unu el la 46 membroŝtatoj de Konsilio de Eŭropo diskuti kaj lerni pri temoj rilate al aliro de junuloj al aktivpartoprenigo, kaj kontraŭbatalado de diskriminacio per inkluziveco kaj homaj rajtoj. Pere de la studsesio, kreota de la trejnista teamo, la partoprenantoj havos la eblon:

• Kreskigi sian konscion pri la graveco koncerne al alirigo de junuloj al homaj rajtoj kaj iliaj roloj por kontraŭstari diskriminaciadon per inkluziveco kaj edukado pri Homaj Rajtoj;
• Enkondukigi la konceptojn de edukado pri Homaj Rajtoj, rajtbazita aliro kaj neformalaj edukadaj metodologioj por junuloj kiuj ne havis antaŭajn konojn pri ili;
• Interŝanĝi opiniojn, sciaĵojn, kapablojn kaj bonajn praktikojn, certigante reciprokan lernadon inter la ĉeestantaj junuloj;
• Oferti trejnadojn al junuloj, kiuj estas relative novaj en la junulara aktivismo kaj ankoraŭ ne precipe aktivaj en siaj socioj, sed ŝatus fariĝi pli aktivaj kiel aktivistoj;
• Fari de ĉi tiu studsesio “kunvenon” de junuloj kiuj agos kiel multiplikantoj post la fino de la aranĝo, kaj disvastigos la rezultojn en siaj lokaj komunumoj.

Fizika partopreno de la trejnistoj rilate al la studsesio temas pri du apartaj restadoj en la Eŭropa Junulara Centro (EJC) de Budapeŝto. La unua temas pri preparsesio dutaga kun datoj interkonsentotaj inter la teamo kreota; la dua koncernas ekde dimanĉo la 2-a ĝis sabato la 8-a de Februaro. La labortagoj de la seminario estas de la 3-a ĝis la 7-a de Februaro 2025.

Kiajn kandidatojn ni serĉas?

La 4 serĉataj faciligantoj devas plenumi la jenajn kondiĉojn:

• Loĝi en unu el la la 46 membroŝtatoj de KdE;
• Preti aktive kunlabori por la sukcesa kunrealigo de la studsesio dum la periodo antaŭ, dum kaj post la efektivigo de la studsesio;
• Havi la kapablon labori plene kaj en la angla kaj en Esperanto;
• Sperti pri neformala edukado, prefere pri la temoj rilate al inkluziveco kaj kontraŭbatalado de diskriminacio.

Kiajn taskojn havos la trejnistoj?

• Preparos la enhavon de la seminario kune kun la KdE-trejnistmastrumisto kaj la TEJO-projektmastrumisto de la projekto;
• Planos kaj preparos iujn ajn materialojn kiujn ili bezonos por plenumi la seminarion;
• Liveros la sesiojn dum la labortagoj de la seminario (po 6-6,5 horoj da trejnado tage distribuotaj inter la trejnistoj) kune kun la KdE-trejnistmastrumisto kaj TEJO-projektmastrumisto;
• Liveros raporton pri la kunsidoj de la seminario al la TEJO-projektmastrumisto, post la fino de la seminario, por la ĝeneralaj raportaj celoj.

Kion vi ricevos kiel akceptata faciliganto?

• Kompletajn repagojn de la alven- kaj reven-vojaĝkostoj al Budapeŝto kaj provizadon de surlokaj vivnecesoj (manĝoj, loĝado), pere de KdE;
• Honorarion je 500€ por la provizitaj servoj, post la studsesio kaj post kiam vi finos viajn raportajn liverindaĵojn de la studsesio;
• Senpagan tranokton en la Eŭropa Junulara Centro de KdE en Budapeŝto dum ĉiu necesa restado en la urbo;
• Eblon partoprenadi kaj kontribuadi al la organizado de studsesio kaj en la angla kaj en la Esperanta per simultana interpretado en internacia kunlaborado ene de neesperantentuta teamo;
• Spertiĝon pri neformala edukado, eŭropa agado kaj similaj fierindaĵoj por via vivresumo; TEJO kaj la Junulara Departamentejo de KdE provizos atestilon pri la liverado de la trejnado al la faciligantoj.

Vi povas kandidatiĝi* esprimante vian motivon faciligi la seminarion kaj sendante vian vivresumon (aŭ en la angla aŭ en Esperanto) plenigante la jenan formularon antaŭ dimanĉo la 1-a de Novembro 2024. Vi ankaŭ povas retpoŝti al david.ruiz.sanchez@tejo.org por ricevi pli da informoj.

* Konforme al la politiko de la Komisiono pri Aktivula Trejnado (AT) de TEJO, ni speciale instigas kandidatiĝojn de personoj, kiuj realigis ian Trejnadon por Novaj Trejnistoj aŭ/kaj oficiale estas en la teamo de TEJO-Trejnistoj aŭ/kaj havas sperton pri ne-formalaj metodologioj pri edukado.

Aldone, kaj al KdE kaj al TEJO gravas diversecon kaj provizi egalajn ŝancojn. Ni aparte instigas la kandidatiĝon de ĉiuj eblaj kandidatoj plenumantaj la kondiĉojn, sendepende de genro aŭ handikapeco. En tiu lasta kazo, bv. priskribi kiel via handikapo povas estigi specialajn bezonojn, kaj ni strebos trovi solvon por vi.

The post Ni serĉas faciligantojn por studsesio en Hungario pri inkluziveco kaj kontraŭbatalado de diskriminacio appeared first on Tutmonda Esperantista Junulara Organizo.

Depresio post akuŝo estas konata malsano, kiu  okazas al preskaŭ unu kvarono el la patrinoj. Tuj post la nasko, ili eksentas profundan malĝojon, malviglecon, melankolion, malesperon, misdormadon kaj aliajn simptomojn. Ĝi povas en iuj kazoj atingi severajn gradojn de mensa malsano. Probable ekzistas pluraj kaŭzoj por tiu mensa malekvilibro, jen hormonaj, jen pure psikaj, jen sociaj. Ĉi tio estas sufiĉe konata afero en medicino.

Antaŭ 70 jaroj en Montevideo en Urugvajo estis aprobita grava rezolucio de Unesko pri Esperanto. Sojle al la datreveno, la 10-a de decembro, TEJO publikigis Manifeston de Ŝventojo, kiu alvokas la Esperanto-movadon refortigi siajn ligojn kun Unesko. Libera Folio petis pliajn informojn de TEJO pri la afero.

La ĝenerala asembleo de Unesko kunvenas en Montevideo en 1954. Foto: Unesko.

La Manifesto de Ŝventojo estis aprobita de la komitato de TEJO dum la IJK en Litovio en aŭgusto, kaj publikigita en la retejo de TEJO la 17-an de oktobro. Pri la manifesto ĉe TEJO ĉefe okupiĝis Patricio Agustín Iglesias, kiu membris en la antaŭa estraro de la asocio, do Libera Folio petis lin rakonti pri la fono de la afero.

La rezolucio de Montevideo, akceptita la 10-an de decembro 1954 de la ĝenerala konferenco de Unesko en Montevideo, estas konsiderata unu el la grandaj venkoj de la Esperanto-movado. Ĝi estis la rezulto de multjara lobia laboro de UEA, kaj precipe de Ivo Lapenna.

En 1950 granda petskribo favore al Esperanto, kun 900 000 subskriboj de individuoj kaj 500 subtenoj de organizaĵoj, estis transdonita al UN, kiu transsendis ĝin al sia kultura organizaĵo Unesko. Post intensa kampanjo de UEA, en 1954 Unesko aprobis la favoran rezolucion, kiu interalie komisiis la ĝeneralan direktoron de Unesko sekvi la evoluon en la uzado de Esperanto kaj tiucele kunlabori kun UEA.

La rezolucio estis aprobita en la Parlamenta palaco de Urugvajo. Urugvaja Esperanto-Societo planas konferencon omaĝe al la rezolucio en la sama ejo en la 70-a datreveno, la 10-a de decembro 2024. Pri la organizado kunlaboras aliaj amerikaj esperantistaj organizaĵoj, UEA, ILEI kaj TEJO.

Patricio Agustín Iglesias.

Flanke de TEJO la ĉefa respondeculo pri la aranĝo estas Patricio Agustín Iglesias.

– La konferenco de Montevideo estu kerna ŝtupo je la plifortigo de la rilatoj de Esperantujo kun Unesko kaj aliaj internaciaj organizaĵoj. Aparte motivigas nin la fakto, ke tiel ni reliefigas la forgesitan rolon de Ameriko je la historio de Esperanto. Dum veras, ke la laboro de Ivo Lapenna estis tre grava, ne estas tiom konataj la streboj de la urugvajaj esperantistoj, kiuj kunlabore kun UEA starigis profesian ekspozicion pri Esperanto kaj de la meksika delegitaro, kiu estis tre impresita de ĝi kaj baraktis por ke la Rezolucio estu aprobita, li rakontas.

La celo de la Manifesto de Ŝventojo laŭ li estas reliefigi la gravecon de la rezolucio de 1954, kaj uzi la ŝancon por fortigi la rilaton de TEJO kun Unesko.

– Nuntempe TEJO ne posedas memstaran ligon al Unesko, do ajna formala reprezentado devas esti enkadrigita per la jam ekzistantaj konsultaj rilatoj de UEA. Do longdaŭra celo estas, ke ankaŭ TEJO atingu konsultajn rilatojn. Tio ja estas defia kaj signifos plurajn jarojn da demarŝoj, sed tiel oni malfermos la pordojn por ke junaj esperantistoj de la tuta mondo ĝuu pli da ebloj je la kampo de eksteraj rilatoj, kies plejpartego da oportunoj estas nuntempe rezervitaj al tiuj kiuj loĝas en Eŭropo.

Libera Folio: La enhavo ne ŝajnas rekte rilati al la agado de TEJO, ĉu ne estus pli nature ke tia manifesto venu de UEA?

– Ĝi estis verkita unue de diversaj funkciuloj de TEJO, ILEI kaj UEA, kiuj estas aktivaj en la laborgrupo de la Montevidea konferenco, kaj poste transdonita al la Komitato de TEJO, kiu donis al ĝi aldonajn plifajnigojn. Ĝi neniel estas ekskluziva propraĵo de TEJO, sed ja estas malferma al subskribado de aliaj asocioj. Dirindas, ke oni planas dum la 10-a de decembro solene legi ĝin en la Parlamenta Palaco de Urugvajo.

Lucía Montserrat Fernández Barrera.

Lucía Montserrat Fernández Barrera, estrarano de TEJO pri eksteraj rilatoj, rakontas ke TEJO konsideras la Montevidean konferencon esenca paŝo por plifortigi niajn rilatojn ne nur kun Unesko, sed ankaŭ kun aliaj organizoj, kaj esperantaj kaj neesperantaj.

– Ni kredas, ke partopreni en tiaj internaciaj agadoj estas fundamenta por plilarĝigi la videblecon de Esperanto kaj konstrui pontojn kun diversaj institucioj, organizoj kaj movadoj tutmonde. TEJO ne nur volas subteni la ekzistantajn rilatojn per UEA, sed ankaŭ celas atingi proprajn konsultajn rilatojn kun Unesko.

– Kvankam ni konscias, ke ĉi tiu celo postulos longdaŭran laboron kaj strategiajn paŝojn, ni estas pretaj dediĉi niajn klopodojn al tio. Tia atingo ne nur plivastigus la eblojn por junaj esperantistoj en eksteraj rilatoj, sed ankaŭ helpus fortigi la tutmondan movadon. Ni estas konvinkitaj, ke ĉi tiu aliro kongruas kun la strategiaj celoj de TEJO por iĝi tutmonda movado kaj por konstrui longdaŭrajn rilatojn kun organizoj, kiuj dividas niajn valorojn pri interkultura dialogo, edukado, kaj homaj rajtoj.

La suba artikolo aperis en revuo Esperanto, n-ro 1387, februaro 2024, p. 46-47. La artikolo estas mallongigita kaj simpligita por la legantoj de uea.facila. Ofte oni aŭdas, ke Esperanto ne plu necesas, ĉar jam ekzistas la angla. Tiu lingvo ja estas nuntempe la plej multe uzata kiel internacia lingvo. Sed ĉu vere la angla sukcesis atingi tion, kion Zamenhof deziris por Esperanto? La angla apartenas al lingvogrupo de nordokcidenta Eŭropo (“la ĝermanaj lingvoj”). Sekve en 2023 inter 87% kaj 93% de svedoj, danoj kaj nederlandanoj informis, ke ili parolas la anglan. En Germanio tion diris 65%. Kontraste en Hispanio laŭ la sama fonto* nur 38% diris, ke ili parolas la anglan, en Hungario 30% kaj en Rumanio 25%. Ekster Eŭropo, ekzemple en Japanio, nur 15% de homoj laŭ la propra opinio parolas la anglan. En Barato laŭ la popolnombrado de 2011, 10% de la loĝantoj estas anglaparolantoj. En Ĉinio nur 1% scipovas interparoli en la angla; tion oni povas legi en raporto (2023) de British Council, organizaĵo por la disvastigo de la angla. Plurloke oni informas, ke en Ĉinio la anglan lernas inter 300 kaj 400 milionoj da homoj. La sukceso de tiu multa lernado do ne estas tre konvinka. Oni supozas, ke en la tuta mondo 1500 milionoj da homoj parolas la anglan, ĉirkaŭ 20% de la monda loĝantaro (8000 milionoj). En 1950 jam 10% de la monda loĝantaro parolis la anglan (250 milionoj el tiamaj 2500 milionoj). De 10% al 20% en 70 jaroj ne estas sufiĉa; plu restas 80% de la mondo sen komuna tutmonda lingvo. La datumoj pri la pasintaj jardekoj krome montras, ke la angla parolantaro ne plu kreskas rilate al la monda loĝantaro. La ŝatantoj de la angla iam deziris, ke multe pli da homoj parolu tiun lingvon. Ili esperis pri 40 aŭ eĉ 60%. Kelkaj hodiaŭ asertas, ke 30% de la monda loĝantaro parolas la anglan; tio tamen ne estas serioza takso. La kaŭzo de la limigita sukceso de la angla supozeble estas la multega lernotempo. Japanoj bezonas ĉirkaŭ 4000 horojn por bone regi la anglan; parolantoj de okcidenteŭropaj lingvoj bezonas nur trionon de tiu tempo por atingi similan nivelon. Tiun nivelon en Esperanto japanoj atingas post proksimume 1000 horoj da studado; eĉ malpli, se ili jam lernis la anglan.** Deko da lernejaj studoj montris ĝuste tion, ke necesas nur kvarono de la tempo por atingi la saman lingvonivelon en Esperanto. Tial Esperanto estas aparte taŭga por multaj homoj, kiuj pri la angla ne bone aŭ tute ne sukcesis, ekzemple: Orient-azianoj kaj aliaj homoj kun lingvoj malproksimaj de la angla; Homoj kun malmulta eduko; Homoj kun malmulta mono por resti eksterlande; Homoj kun malmulta kapablo pri lingvoj. Krome Esperanto povus interesi tiajn homojn: Tiuj, kiuj deziras atingi altan nivelon en fremda lingvo; Tiuj, kiuj deziras aparteni al la multkultura Esperanto-mondo. Esperanto ne povas rapide anstataŭi la anglan. Sed nia lingvo ja estas por multaj homoj bela dua lingvo apud la angla. Ekzistas aliaj homoj, por kiuj internacia komunikado praktike eblas nur per Esperanto. ------------------ * Eurobarometer Spezial 540, p. 20. ** https://foreignpolicy.com/2020/05/26/japan-doesnt-want-to-become-another-casualty-of-english/; https://www.state.gov/foreign-language-training/; https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/14790710508668395; https://archiv.ub.uni-heidelberg.de/volltextserver/26026/. Lu Wunsch-Rolshoven

Komuna Esperanto-Kongreso de Japanio kaj Koreio Japana Esperanto-Instituto (JEI) kaj Korea Esperanto-Asocio (KEA) neregule kaj alterne okazigas komunan kongreson. La 1-a Komuna Kongreso okazis en 2011 en Koreio, la 2-a en 2018 en Japanio, kaj la 3-a en la korea urbo Ĝonĝuo (Jeonju) de la 4-a ĝis la 6-a de oktobro 2024. Al la kongreso aliĝis 269 homoj el 16 landoj. La kongresejo troviĝis en la tereno de la Ĝonĝua Nacia Universitato de Edukado. La salonoj estis bonege ekipitaj per tute modernaj teknikaĵoj, kio multe helpis prelegantojn aŭ programgvidantojn plenumi sian prezenton. En la kadro de la Komuna Kongreso okazis ankaŭ la 56-a Korea Kongreso de Esperanto, la 111-a Japana Esperanto-Kongreso kaj la 6-a Esperanto-Forumo inter Shanghai kaj Seulo. Do, tio buntigis la programon. Jen estas la video pri la aranĝo: Raportas CHOE Taesok

---

La Virtualaj Kongresoj (VK) fariĝis la plej gravaj retaj eventoj de Esperanto de la nuntempo. Al la pasintjara VK alvenis centoj da proponoj, inter tiuj por la kerna programo (inter la 12a kaj 18a horoj UTC) kaj tiuj por la Virtuala Movada Foiro (ekster tiuj horoj). UEA nun anoncas longigon de la limdato por prezenti viajn valorajn proponojn ĝis (inkl.) la 27a de oktobro 2024 (venonta dimanĉo).

Por proponi programeron al la 5a VK – ĉu kerna programo, ĉu Virtuala Movada Foiro (ViMF) – oni devas uzi la formularojn troveblajn ĉe https://vk.esperanto.net/2024/programo – tie oni trovos ĉiujn detalojn por formale prezenti proponon pri programera kontribuo al la evento.

La kerna programo de la VK okazas en la kvar oficialaj tagoj (de la 28a de novembro ĝis la 1a de decembro 2024). Ĝi kutime havas formalajn prelegojn, sciencan kaj kulturan programon, inter ili rikoltojn de la programo de la Universala Kongreso. Se vi ion proponis por UK, vi bonvenas re-prezenti dum VK. Se vi estas eldonisto aŭ verkisto, vi povas prezenti pri via kultura agado. Se vi estas aktivulo de organizo aŭ komisiono, vi povas prezenti pri via agado. Se vi havas bonan ideon aŭ prelegon por kundividi por diskuto dum VK, ankaŭ tio bonvenas!

La Virtuala Movada Foiro estas aparta spaco por prezenti la agadon de organizoj aŭ iniciatoj. Ĝi okazas antaŭ aŭ post la kerna programo (antaŭ 12:00 UTC aŭ post 18:00 UTC). La “virtuala budo” estas reta kunsidĉambro en kiu homoj povas enveni por babili kun respondeculoj kaj vidi prezenton de la agado. Kutime en la ViMF la virtuala ĉambro funkcias dum unu horo. Do homoj venas kaj respondeculoj prezentas pri sia agado, kvazaŭ oni akceptiĝas en reala budo. Por tio aktivuloj kutime preparas bildprezentaĵojn laŭ kiuj ili montras al gastoj atingojn kaj planojn. Sed eblas ankaŭ prezento de registritaj filmoj.

Aparte bonvenas programeroj, kiuj konversacias kun la kongresa temo: “Lingvo, homo kaj medio por pli bona mondo”.

Oni notu, ke proponantoj kaj partoprenontoj nepre devas esti aliĝintoj al la 5a VK. Do se iu ankoraŭ ne aliĝis, eblas tion fari per https://VK.esperanto.net/2024/aligxilo – se oni estas individua membro de UEA, eblas aliĝi senpage al la VK ĝis la 13a de novembro. Poste aplikiĝos simbola kotizo. Se oni ankoraŭ ne estas membro en 2024, eblas pro speciala oferto membriĝi duoble por 2024+2025 pagante nur por 2025 (do por 2024 temas pri senpaga baza aliĝo), kun tuja senpaga aliĝo al la VK. Tiu oferto validas nur tra la VK-aliĝilo. Dubojn komuniku al info@vk.esperanto.net.

Donacoj tre gravas por VK. Tiuj, kiuj donacos ekde 50 EUR, aperas laŭdezire en la listo de aliĝintoj kiel Subtenantoj. Eblas donaci dum aliĝo al la VK aŭ konstante ĉe la VK-fonduso: https://uea.org/alighoj/donacoj/vk – donacoj helpas partoprenigi nepagipovajn homojn kaj plibonigi la teknikajn rimedojn. Antaŭdankon al ĉiuj pro la pluraspekta subteno al la VK!

Legu ankaŭ:
La 5a Virtuala Kongreso de Esperanto https://sezonoj.ru/2024/09/gk-260/

Fonto: Gazetara Komuniko de UEA, 2024, №1189.

Abonu La Ondon de Esperanto por 2024 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2022 kaj 2023. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Nova limdato por proponi viajn kontribuojn al la 5a Virtuala Kongreso appeared first on La Ondo de Esperanto.

Elinja estas ludanta sola en la tagĉambro. Avino Marina troviĝas en la kuirejo, preparante la vespermanĝon. Fea, la pupo, estas vestita per mantelo kaj ĉapo kaj atendas en la bela sledo el “lego”-briketoj, kiun Elinja ĵus konstruis por ŝi. Sed kiu tiros la sledon? Ĉu Karakato, la virkato de avino Marina? Ne. Karakato indigne rifuzas porti la rimenojn. Li malŝatas la pupon. Li pensas, ke Fea estas tute stulta kaj eĉ ronroni ne kapablas. Kial entute oni dorlotas pupojn? Kial li promenigu per sledo tiun mutan stultulinon? Ne, ne, ne.

Elinja pripensas kion fari. Subite, ŝi havas ideon. Sur la librobretaro, apud la libroj, troviĝas du brunaj porcelanaj ĉevaletoj. Avino Marina amas ilin, ĉar ŝi ricevis ilin de siaj gepatroj, antaŭ tre longe. Elinja jungas la ĉevaletojn al la sledo.
    “Rapidu! Rap! Rap!”-  ŝi instigas ilin.
     Subite, Elinja rimarkas la gladotabulon. “Jen kio bezonatas!” – ŝi pensas.  Ŝi apogas unu randon de la gladotabulo al seĝo kaj la alian al la planko.
     “Jen deklivo por vi, ĉevaletoj! Tiele vi ja rapidos! Rap! Rap! Hoooo!!”

Fulmglitas la porcelanaj ĉevaloj sur la gladotabulo suben. Bum! Ili kolizias kun la kanapo kaj frakasiĝas. Marina tuj eniras la ĉambron. La knabino laŭte ekploras. Marina metas ŝin sur la kanapon kaj demandas rapide: “Ĉu vi vundiĝis? Ĉu vi kontuziĝis? Ĉu vi havas grataĵon? Ĉu io doloras vin?”
      Ŝi ricevas neniun respondon, do ŝi diras: “Sidu sur la kanapo, ĝis mi ordigos ĉion.”

Marina atente rigardas ĉirkaŭe. Ŝi rimarkas, ke unu el la ĉevaloj tute dispeciĝis kaj la alia rompis kruron. Ŝi metas la nedispecitan ĉevalon sur la librobreton. Ŝi balaas la plankon, poste eksidas apud Elinja.

La knabino venas sur la genuojn de Marina kaj singultas mallaŭte, senvorte. Ĉu ŝi bedaŭras, ke ŝi ne povas daŭrigi la ludon? Ĉu ŝi bedaŭras, ke tiom bela artaĵo frakasiĝis? Ĉu ŝi bedaŭras, ke ŝi ĉagrenis la avinon? Eble ŝi bedaŭras po iom pri ĉio ĉi? Fin-fine ŝi ekparolas:
     “Ĉu vi povos ripari la ĉevalojn, avinjo?”
     “Mi ne scias. Ni vidos. Ne ĉiuj malagrablaĵoj de la vivo estas ripareblaj...”
      Elinja ploras eĉ pli forte.
     “Ne indas plori pro aĵoj, Elinja. Aĵoj ne sentas doloron, ne havas sentojn…”
     “Sed foje vi diris, ke vi ja amas ĉevalojn, avinjo, ĉu ne?”
“Jes… Ekzistas diversspecaj amoj. Mi ne amis la porcelanajn ĉevalojn sammaniere kiel mi amas homojn… nek kiel mi amis iun vivantan ĉevalidon en mia infanaĝo… La porcelanajn ĉevalojn mi amis kiel artaĵojn. Ili rememorigis al mi pri mia vera ĉevalido…”
      “Do, vi amis ankaŭ la porcelanajn ĉevalojn…”
      “Jes, certe. Artaĵoj ne estas nur aĵoj. La artistoj kiuj kreis ilin, donis al ili ion el siaj propraj animoj. Tial ĉiuj artaĵoj igas nin pensi pri io, rememori pri io…”
      “Kia estis via ĉevalido?”
      “Blanka… Ludema… Amema… Gaja...”
      “Ĉu ankaŭ Fea estas artaĵo?”
      “Jes ja. Ŝi ne estas nura aĵo. Tamen ŝi ne havas sentojn, kiel havas Karakato…”
             
“Mmm!” – diras Karakato aŭdante sian nomon. Li eliras de sub la kanapo kaj alportas iun porcelaneron, kiun avino Marina tuj elprenas.
      “Jen! Jen ĝuste la mankanta piedo de unu el la ĉevaloj. Almenaŭ tiun ĉi ni ja povos ripari! Dankon, Karakato!”
Elinja aplaŭdas pro ĝojo:
      “Brave, Karakato! Karulo! Kara, kara, kara Karakato!”
Nun Karakato ronronas fiere en la brakoj de Elinja. Avino Marina atente rigardas la vunditan ĉevaleton. Ŝi deklaras:
      “Elinja, morgaŭ posttagmeze ni rehavos ambaŭ ĉevalojn.”
      “Ĉu ambaŭ?”
      “Jes. Ili ne estos ekzakte la samaj kiel antaŭe, sed ni povos havi ilin ambaŭ.”
       “Ĉu vi faros magion?”
       “Ne. La magion faros vi. Mi nur helpos vin iomete. Sed unue mi devas rakonti al vi malnovan rakonton, kiun mia patrino rakontis al mi, kiam mi estis viaaĝa. Tiu rakonto helpis min fari multajn magiaĵojn. Morgaŭ ĝi helpos ankaŭ vin.”
               
Elinja, Fea kaj Karakato eksidas kune sur la genuojn de avino Marina, kiu ekrakontas:

(daŭrigota)

Dum la komitatkunveno de TEJO, okazinta la 19an de aŭgusto dum IJK 2024, estis aprobita la Manifesto de Ŝventojo, kiu celas pri fortigo de rilatoj inter TEJO kaj Unesko kaj konfirmo de Esperanto kiel internacia lingvo taŭga por semi pacon kaj justecon inter popoloj.

Manifesto de Ŝventojo

Ni, la reprezentantoj de la tutmonda esperantista junularo je uzo de niaj statutaj mandatoj, dum hibrida komitatkunsido en la urbo Ŝventojo, daŭrigante la spiriton de antaŭaj rezolucioj, strebante semi pacon kaj justecon tra la mondo per disvastigo de lingvo neŭtrale homa, aprobas la jenan Manifeston kaj invitas aliajn organizaĵojn kaj ĉiujn homojn de bona volo akompani ĝin.

• Homaj rajtoj plenumiĝas lingve. Respekto de lingvaj rajtoj de ĉiuj individuoj kaj komunumoj estas nepra kondiĉo por la konstruado de homrajtrespekta socio.
• En nia diverslingva mondo bezonatas neŭtrala kaj efika komuna helplingvo por plifaciligi ĉiuspecajn spiritajn kaj materiajn rilatojn inter la homoj.
• Esperanto estas la plej taŭga kandidato por tiu rolo. Ĝia facileco, ĝia reguleco kaj ĝia praktika uzado diversfake dum 137 jaroj de tutmonda kaj vigla movado donas al ĝi nekontesteblan pozicion.
• Lernado de Esperanto havas pruvitan propedeŭtikan kaj kogno-plifortigan rolon. Ĝi faciligas kaj plirapidigas la akiradon de aliaj lingvoj kaj plifortigas la lingvan konscion de lernantoj, tiel kontribuante al ilia ĝenerala intelekta evoluo kaj speciale al ilia lingva lernemo.
• En la nuna ĉiam pli malgrandiĝanta mondo, interkulturaj komunikado kaj kompetento fariĝas nepre necesaj. Esperanto disponigas unikan kaj efikan rimedon por prilabori tiujn celojn, ebligante profundan interkompreniĝon trans kulturaj baroj.
• Unu el la kernaj mejloŝtonoj en la historio de Esperanto, nuntempe ĉirkaŭ la mezo de ĝia historio, okazis en 1954 en Montevideo, kiam kadre de la Ĝenerala Konferenco de UNESKO oni adoptis rezolucion notante la rezultojn atingitajn per Esperanto sur la kampo de la internaciaj intelektaj interŝanĝoj kaj por la proksimigo de la popoloj de la mondo, rekonante la kongruon de tiuj rezultoj kun la celoj de UNESKO kaj instigante pluan akompanadon de ĝia evoluo.
• La okazaĵo de Montevideo unuflanke agnoskis la valoron kaj gravecon de Esperanto dum aliflanke donis kaj al UNESKO kaj al ĝiaj membroŝtatoj kaj al Universala Esperanto-Asocio la respondecon konstante antaŭenigi siajn komunajn celojn.
• En ĉi tiu spirito la Esperanto-movado same subtenas la klopodojn de UNESKO, aliaj agentejoj de Unuiĝintaj Nacioj kaj aliaj internaciaj organizaĵoj por pace solvi la grandajn mondajn problemojn, kiujn la homaro devas fronti en ĉi tiu epoko. Tiurilate nia kontribuo estu helpi ebligi dialogon inter ĉiuj landoj kaj ĉiuj kulturoj surbaze de principoj de justeco, paco kaj egaleco.
• Fronte al la nuntempaj militoj en diversaj mondopartoj, ni emfazas disvastigadon de la pacemaj ecoj de Esperanto kaj ĝia kulturo. La esperantista komunumo, bazita sur principoj de interkompreniĝo kaj respekto, prezentas modelon por paca kunekzistado kaj konfliktosolvado.
• La Celoj por Daŭripova Evoluigo postulas tutmondan kunlaboron por ilia konkretigo. Por efika internacia kunlaboro, bezonatas facila tamen esprimpova lingvo kiel Esperanto, kiun ĉiuj fakuloj kaj respondeculoj de ĉia organizo, sen perdado de tro da sia valora tempo, povu utiligi efike, kontentige kaj senmiskomprene. Tiuj komunikaj bezonoj estas eĉ pli signifaj kaj evidentaj hodiaŭ ol sep jardekojn antaŭe.

Konklude estu kerna celo de la esperantista movado plifortigi siajn ligojn kun UNESKO, ĝiaj membroŝtatoj kaj aliaj internaciaj instancoj cele al la plibonigo kaj plijustigo de komunikado en internaciaj rilatoj.

Fonto: https://www.tejo.org/manifesto-de-s%cc%82ventojo/

Abonu La Ondon de Esperanto por 2024 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2022 kaj 2023. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Manifesto de Ŝventojo appeared first on La Ondo de Esperanto.

E-aranĝo servu ne nur por ĝiaj partoprenantoj, sed ĝi ĉiam ankaŭ estu signo eksteren kiu montras ke Esperanto funkcias por internacia komunikado ne nur sur interpersona nivelo, sed ankaŭ kiel lingvo por edukado, scienco, kulturo, ekonomio.

Kvankam la redakcio de “La Ondo de Esperanto” ekde 2017 promesas, ke la abonantoj ricevos nur 100-120 paĝojn ĉiusezone, ĉiu eldono estas multe pli ampleksa. Sed la septembra (aŭtuna, laŭ la nordhemisfera vidpunkto) “Ondo” (2024, №321) estas rekorde ampleksa: ĝi enhavas sepdekon da tekst(et)oj kaj multajn ilustraĵojn sur 163 paĝoj.

En la fokuso de la aŭtuna “Ondo” estas la Kongresa Sezono, kiu daŭras en Esperantujo ekde junio ĝis septembro. La ĉefa evento de ĉi-jara Kongresa Sezono estis la 109a Universala Kongreso de Esperanto, okazinta en Aruŝo (Tanzanio) ĉi-aŭguste – al ĝi estas dediĉita la 13-paĝa sekcio “Temo” kun la ĉefartikolo de Jukka Pietiläinen kaj aliaj prikongresaj tekstoj. La unuan Afrikan UKon montras ankaŭ pluraj fotoj de John Huang, inkluzive de la kovropaĝa foto.

Sekvas ankaŭ ampleksa, pli ol 50-paĝa sekcio “Eventoj”, en kiu oni povas legi artikolojn pri la 80a Internacia Junulara Kongreso de TEJO unuafoje okazinta en Baltio (Ŝventojo en Litovio), pri la 57a kongreso de ILEI en Brazilo, 97a kongreso de SAT en Portugalio, 58aj Baltiaj Esperanto-Tagoj en Tartu (Estonio), 45a Renkontiĝo de Esperantistaj Familioj en Geyer (Germanio), pri la landaj kongresoj en Hispanio, Italio, Kroatio, Pollando, Usono (ankaŭ pri la antaŭkongresa kursaro NASK en Norda Karolino) kaj pri multaj aliaj renkontiĝoj tra la mondo inkluzive de kvar en Poznano: la fino de la dujaraj magistraj studoj, la lasta ekzameno kun defendo de diplomlaboraĵoj en la Interlingvistikaj Studoj ĉe la universitato Adam Mickiewicz (UAM), Interlingvistika sekcio en la 21a Internacia Lingvista Kongreso okazinta same ĉe UAM kaj la 38a festivalo Arkones. Sed tio ne estas ĉio – legu la enhavtabelon kun 36 prшmovadaj artikol(et)oj.

La sekcion “Tribuno” malfermas artikolo de Vytautas Šilas pri Kaŭno, la urbo de la venont-jara BET-59. Plu estas legeblaj du artikoloj de Etsuo Miyoshi pri lia informa agado inter politikistoj de la Eŭropa Unio kaj artikolo de Renato Corsetti kun la titolo “Eŭropaj komencOntoj”. Sekvas, interalie, alvoko por solidara kampanjo “Helpi la edzon de Miora Raveloharison”, kiu sukcese finiĝis tre baldaŭ post la publikigo de ĉi tiu alvoko en nia novaĵretejo.

En la sekcio “Arkivo” estas publikigita la listo de Esperantaj jubileoj kaj memordatoj por oktobro 2024, kompilita de Aleksander Korĵenkov.

La kvinan sinsekvan jaron en ĉiu numero de “La Ondo de Esperanto” la plej ampleksa sekcio estas “Kulturo”, en septembro ĝi plenigas 72 paĝojn. En la projekto “Rusa Novelaro 2” aperis la dek-unua parto: kvin rakontoj de Vsevolod Ivanov, tradukitaj de Vladimir Jurganov, Ludmila Novikova, V. S. Neminem, kaj Aleksander Korĵenkov, kiu ankaŭ verkis la enkondukan artikolon kaj komentojn.
Al la septembra “Ondo” per siaj originalaj prozaĵoj kontribuis Laure Patas d’Illiers kaj Paulo Sérgio Viana. Inter la tri septembraj recenzoj elstaras la 20-paĝa recenza eseo de akademiano Sergio Pokrovskij pri “Faŭsto” de Goeto, tradukita de Karl Schulze antaŭ pli ol 40 jaroj kaj eldonita ĉi-jare de la Novjorka eldonejo “Mondial”. En la kultura sekcio estas publikigitaj ankaŭ artikoloj pri la lastatempaj libraj, muzikaj kaj gazetaj novaĵoj en Esperantujo.

Al la sekcio “Mozaiko” kontribuis Stanislav Belov per plukitaĵo da turismaj ŝercoj kaj István Ertl per “Spritaj splitoj kaj preskeraroj”.

Tia – rekorde ampleksa, riĉenhava kaj interesa – estas la septembra/aŭtuna eldono de “La Ondo de Esperanto”. La lasta “Ondo” por 2024 aperos ĉe la jarŝanĝo, sed jam oni povas aboni nian gazeton por 2025.

La baza abontarifo ne ŝanĝiĝas dum pluraj jaroj.
Estas tri abonkategorioj:

1. Abonanto – 15 eŭroj
2. Amiko – 30 eŭroj
3. Patrono – 100 eŭroj

Dum la abonjaro 2024 danke al la Amikaj donacoj 29 personoj ricevis senpagajn abonojn al nia gazeto. La nomoj de ĉiuj amikoj kaj patronoj aperas en la rubriko “Donacoj” de nia novaĵretejo. Pagante vian kotizon por 2025, pensu pri tiuj, kiuj mem ne povas pagi, kaj donacu Amikan kotizon.

“La Ondo de Esperanto” estas abonebla ĉe niaj landaj perantoj (preferinda maniero) kaj ĉe nia UEA-konto. Pri la pagmanieroj legu ĉi tie: https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm.

Enhavtabelo de la septembra Ondo (2024, №321)

1 Kovropaĝo (foto de John Huang)
2 Bazaj informoj pri La Ondo de Esperanto
3 En ĉi tiu numero

5 Temo
6 Jukka Pietiläinen. Unika okazaĵo en Aruŝo
9 Rezolucio de la 109a Universala Kongreso de Esperanto
10 Miora Raveloharison. Afrika Kongreso de Virinoj
12 Aleksander Korĵenkov. Adiaŭ, Aruŝo! Saluton, Brno!
13 Ranja Zafinifotsy. La Infana Kongreseto unuafoje okazis en Afriko
14 Diplomoj de UEA pri Elstara kaj Elstara Arta Agadoj
15 Du laŭreatoj de la premio Deguĉi 2024
16 Miguel Gutiérrez Adúriz. Rezulto de la Belartaj Konkursoj de UEA en 2024

18 Eventoj
19 Roman Raljko. IJK-80: Malfacila vojo al kaj el Ŝventojo
23 Lars Sözüer. 1500 kilometroj sur du radoj
25 Aristóphio Andrade Alves Filho. ILEI-kongreso, unuafoje en Brazilo, duafoje en Sudameriko
27 Nova estraro de ILEI
27 Novembraj C2-ekzamenoj
28 Ulrich Matthias. Pola Kongreso en Kalisz ‒ sukcesega kaj kortuŝa
30 Ilona Koutny. UAM: Bonaj rezultoj de la unika eksperimento
31 Ilona Koutny. Fino de la Interlingvistikaj Studoj en Poznano
33 Ilona Koutny. Interlingvistika sekcio en Internacia Lingvista Kongreso
34 Russ Williams. La 38a Arkones: Laŭdire la lasta
37 Bill Maxey. NASK-2024: 25 lernohoroj kaj multo alia
39 Steven Cybulski. Postkongresozaj notoj el Usono
41 Dennis Keefe. Ni venis, ni vidis, ni Valenciis
43 Ulrich Matthias. Itala Kongreso: Impona kiel ĉiam
44 Vinko Markovo. Oportuna jubileo por SAT-Kongreso
45 Surinsula kongreso de kroataj esperantistoj
47 Nedeljka Ložajić. Interkulture kaj inkluzive en la ĉefurbo de Serbio
49 Gražina Opuskienė. La 58a BET en la Kultura Ĉefurbo de Eŭropo
51 Povilas Jegorovas. Kunflugo kun eŭrop-parlamentano kaj aliaj famuloj
53 Povilas Jegorovas. Ekspozicio omaĝe al Petras Čeliauskas
54 Felix Zesch. La 45a REF: Gajaj en Geyer
55 Heinz-Wilhelm Sprick. Rata Rendevuo kun muzeo, ĝardeno kaj piroteknikaĵoj
57 Bert Schumann. La verda somero en Greziljono
58 Esperanto-kurso por hispanlingvanoj
59 Irina Gonĉarova. KLERo: Survoje al la junulara Movado en Ruslando
61 Irina Gonĉarova. La dua Kalejdoskopo de lingvoj en Odincovo
62 Lupo. La Verdaj Skoltoj tendumadis en Ĉeĥio
63 IJK 2025 okazos en Indonezio
64 Bonvenon al BET-59
66 BET-59: Konatiĝu kun Arno Lagrange
67 Aleksander Korĵenkov. Aliĝu al UK-110 en Brno
67 Lu Wunsch-Rolshoven. Novjara Renkontiĝo denove en Wiesbaden
68 JES: Unuafoje en Belgio
68 3a NaturAmikara KulturSemajno en Esperanto
69 La 5a Virtuala Kongreso de Esperanto
70 Halina Gorecka, Aleksander Korĵenkov. Ni funebras kaj kondolencas

71 Tribuno
72 Vytautas Šilas. Kaptu la okazon por trovi la urbon Kaŭno
77 Etsuo Miyoshi. Politikistoj de EU kaj Esperanto
78 Etsuo Miyoshi. Konfirmo pri samrajteco de Esperanto ĉe Eŭropa Unio
79 Renato Corsetti. Eŭropaj komencOntoj
80 Renato Corsetti, Ulrich Matthias, Keyhan Sayadpour. Solidara kampanjo: Helpi la edzon de Miora
81Halina Gorecka, Aleksander Korĵenkov. Redakcie
81 Aleksander Korĵenkov. Telegramo: Pli ol 400 abonantoj de “Esperanto-novaĵoj”
82 Mesaĝo de UEA okaze de la Internacia Tago de Paco, la 21a de septembro 2024

83 Arkivo
84 Aleksander Korĵenkov. Jubileoj kaj memordatoj en oktobro 2024

86 Kulturo
87 Aleksander Korĵenkov. Vsevolod Ivanov: nesufiĉe konata verkisto
89 Vsevolod Ivanov. La kornaĵo. La bebo. La kampo. La vivo de Smokotinin. Andreo Kuzjmiĉ (Trad. Vladimir Jurganov, Aleksander Korĵenkov, Ludmila Novikova, V. S. Neminem)
122 Paulo Sérgio Viana. Abstino
126 Laure Patas d’Illiers. Veroniko
129 Sergio Pokrovskij. Pri Faŭsto en Esperanto (Recenzo: Johann Wolfgang von Goethe. Faŭsto)
149 Carlo Minnaja. Plia paŝo al ĝisdatigo, kvante kaj kvalite (Recenzo: Sten Johansson. Plia dozo da prozo)
151 Paŭlo Moĵajevo. Albumeto agrabla sone, sed malriĉa je enhavo (Recenzo: Tim.
Bela vivo)
152 Spomenka Štimec. La Zagreba lernolibro de Esperanto en la svahila
153 Floréal Martorell. Rapidu, vagonaro!
153 Bobelarto. La 3a Interkultura Novelo-Konkurso
154 Aleksander Korĵenkov. Unesko-Kuriero: Konstrui por estonteco
155 Literatura Foiro, 2024, №330
156 Literatura Foiro, 2024, №331

158 Mozaiko
159 Stanislav Belov. Bonan vojaĝon!
160 István Ertl. Spritaj splitoj kaj preskeraroj
161 Perantoj de La Ondo de Esperanto
162 Reklamoj, anoncoj

La red.

Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo La Ondo de Esperanto.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
La Ondo de Esperanto https://sezonoj.ru/2024/10/ondo-132/

Abonu La Ondon de Esperanto por 2024 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2022 kaj 2023. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post La septembra Ondo: Rekorde ampleksa kaj varia appeared first on La Ondo de Esperanto.

La suba artikolo unue aperis en Kontakto n-ro 320 (2024:4). En la finna lingvo, junio estas kesäkuu, kiu laŭvorte signifas “la somera monato” (kesä - somero + kuu - luno, monato). Estas iom malfacile por mi pensi, ke junio estas somereca, ĉar en Brazilo (almenaŭ en la regiono de Sanpaŭlo, kie mi kreskis), junio estas tempo por festa junina (junia festo), mia plej ŝatata tradicio de la vintro. Tiam ni povas trinki varmajn trinkaĵojn dum la malvarmaj vesperoj, danci tradician grupan dancon quadrilha, kaj pasigi bonegan tempon kun amikoj manĝante varmajn vintrajn manĝaĵojn. Pluraj homoj neniam pensas pri tio, ke la sezonoj ne estas samaj ĉie en la mondo, kaj precipe ke ili ne okazas dum la samaj monatoj. Dum la plejparto de mia vivo, la vintro okazis ekde la fino de junio ĝis la fino de septembro. Sed nun tio tute ŝanĝiĝis, ĉar loĝante en Finnlando mi spertas la vintron de decembro ĝis februaro (nu, oficiale, ĉar la vera malvarma periodo ja povas esti multe pli longa ol tio). Kompreneble, la vintroj en Brazilo kaj en Finnlando ne estas kompareblaj, ĉar la brazila vintro estas tre milda kompare kun la finna. Krome indas memori, ke ili ne okazas dum la sama periodo de la jaro. Tio gravas, ĉar ofte ĉe kulturoj kie estas granda diferenco inter la sezonoj, oni uzas la sezonojn por indiki la tempon. Frazoj kiel Mia kuzino ekhavos novan postenon en la printempo aŭ Mi partoprenis en la Azia-Oceania Kongreso en aŭtuno 2022 estas tre oftaj. Tamen en la kulturo en kiu mi kreskis, ili kutime ne estas uzataj. Anstataŭe oni uzas specifajn monatojn por indiki la tempon, ekzemple: Mi partoprenis en la Azia-Oceania Kongreso en novembro 2022. Novembro estas printempa monato en la suda duonsfero, kaj tial se oni dirus, ke la kongreso okazis “en aŭtuno 2022”, ne estus tute klare en kiu parto de la jaro ĝi efektive okazis. Tial, uzado de sezonoj por paroli pri la tempo povas kaŭzi konfuzon kiam oni estas en internacia medio, kaj en Esperantujo indas atenti pri tio. Mi estis ano de la volontula teamo, kiu tradukis la kurson de Esperanto en Duolingo al la portugala, surbaze de la jam kreita angla versio. Mi bone memoras, ke kiam mi legis la frazon “La Universala Kongreso okazas dum la somero”, mi tuj sentis eĉ fizikan malkomforton pri tio. La UK kutime okazas en julio aŭ aŭgusto, kaj en la norda duonsfero tiu frazo estas tute pravigebla. Tamen, Universala Kongreso en la suda duonsfero okazas dum la vintro! Kompreneble mi scias, ke neniu faras tion intence, sed kiam oni havas tiun kutimon en sia denaska lingvo, nepre indas atenti pri tio, kiam oni estas en internacia medio. En kelkaj kulturoj oni eĉ ne parolas pri la kvar kutimaj sezonoj (vintro, printempo, somero kaj aŭtuno). Kiel Arya Ferduzi klarigis en numero 313 de Kontakto, en multaj lokoj oni parolas ekzemple pri “seka” kaj “pluva” sezonoj. Laŭ mi la plej facila solvo estas, ke oni alkutimiĝu uzi monatojn anstataŭ sezonojn por paroli pri la tempo. Tiel ne estos konfuzo, ĉar la monatoj ja estas samaj por ĉiuj. Karina Oliveira

Du freŝaj libroj publikigitaj en Brazilo alportas kun si gravan mesaĝon al la tuta socio. Ili estas libroj, kiuj celas instrui al infanoj… ludadon! La unua havas la titolon “501 infanludoj, for de la televidaparato” (Eldonejo Girassol), de la aŭstralia instruistino Di Hodges, kiu laboris dum 20 jaroj kun infanoj. La aŭtorino instigas al ludoj per uzitaj hejmobjektoj, literoj, sonoj, ĉiutagaĵoj. La libro inkluzivas instrukciojn al gepatroj kaj ilustraĵojn. La dua titoliĝas “101 aferoj por fari antaŭ ol kreski” (sama eldonejo), de usona aŭtoro Laura Dower, kiu estas patrino, ekszorganto (profesia) de infanoj kaj eldonisto de infanlibroj. Temas pri tre amuzaj ludoj.

En ambaŭ verkoj, kaj kie ajn oni serĉas la opiniojn de pedagogoj kaj unuagradaj instruistoj, ĝenerale, konstanta insistado aperas: gepatroj devas partopreni aktive. Korpe aktiva ludado por infanoj signifas mensan kaj korpan sanon. Infanoj ne estas faritaj por daŭra kaj preskaŭ ekskluziva sidado antaŭ televidaparato, komputilo aŭ videoludilo. La afero estas serioza, kaj jam atingas la dimension de problemo de publika sano.
   
Superflue estas aserti, ke neniu prudenta homo pensus akuzi la modernajn distrilojn, aŭ komplete forigi ilin de la uzado fare de infanoj. La problemo estas de modereco. Estas pruvite, ke videoludoj kaj komputiloj stimulas la inteligenton kaj mensan aktivecon de infanoj. Oni simple rekomendas, ke oni ne forgesu la korpojn de la etuloj. Cetere, ankaŭ plenkreskuloj bezonas korpan aktivecon. Des pli infanoj.
   
Dum la lastaj jardekoj trograseco fariĝas vera epidemio, ankaŭ ĉe infanoj. Oni kalkulas, ke milionoj da infanoj havas troan kvanton da graso akumuliĝinta en siaj korpoj. Kaj tiu kvanto da dikuletoj kreskas ĉiujare. Tio certe damaĝos ilian sanon dum la plenkreska vivo.
   
Kompreneble, ankaŭ malbonaj manĝokutimoj forte influas tiun epidemion. Videblas tutmonda inklino al la tiel nomataj “rapidaj manĝoj”, kiuj enhavas tro da kalorioj, en la formo de  grasoj kaj sukero. Kaj vegetaĵaj fibroj malabundas.
   
Infanoj devas kuri, naĝi, salti, piediri, danci, grimpi, bicikli. Tiajn “aerobikajn” korpekzercojn ili devas plenumi almenaŭ en tri tagoj, ĉiusemajne, dum po unu horo. Kiel   komplementon, ili partoprenu grupajn ludojn, per kiuj ili praktiku kunvivadon kaj respekton al reguloj. Kaj ili ofte aŭskultu fabelojn per la voĉoj de siaj gepatroj, ne nur per la televidaparato.
   
Ĉio tio estas evidenta kaj devus okazi tute spontanee. Ĉu oni devus instigi fiŝojn al naĝado? Ĉu birdojn al flugado?

Internacia Meditado de Ŭonbulismo De la 1a ĝis la 4a de oktobro 2024 en la korea urbo Iksano okazis la 18a Internacia Esperanto-Renkontiĝo de Meditado (mallonge IERM), kiun Esperantista Asocio de Ŭonbulismo regule organizas de la jaro 2006. Matene oni meditis kaj preĝis, tage oni prelegis pri diversaj temoj kaj libere rakontis pri siaj spertoj, vespere oni faris 108 riverencojn kun preĝo. La lastan tagon oni ekskursis al la Naŭdraka Bambuejo kaj al la templo Miruksa, unu el la Mondaj Kulturheredaĵoj de Unesko. Ĉeestis 25 esperantistoj el 7 landoj. En la inaŭguro enprogramiĝis ceremonio por la ŭonbulaniĝo de d-ro Gabor Markus, kiu fariĝis kredanto de ŭonbulismo. Aparte menciindas, ke en la bambuejo la ĉeestantaro ricevis nekutiman aŭdiencon de la emerita ĉefmajstro (ekleziestro) de ŭonbulismo. Li iam lernis Esperanton kaj daŭre asertas, ke la facillernebla, logika kaj pacocela lingvo Esperanto estu adoptita kiel tutmonda komuna lingvo. Li estas granda subtenanto de la Esperanto-movado de ŭonbulismo. La aranĝo finiĝis en tre amika, libera kaj sankta etoso kaj la sekva aranĝo okazos en 23-26 oktobro 2025. Jen estas la video pri la aranĝo: Raportas CHOE Taesok

De jaroj, almenaŭ tri, en Eŭropo mi ĝenas la landajn asociojn de UEA kaj ĝenerale la eŭropajn aktivulojn per mia batalkrio “Aperi aŭ malaperi” = “Informadu pri Esperanto kaj instruadu ĝin, se vi ne volas, ke Esperanto iĝu io afrika kaj ĉina”. Tute aparte mi petas ilin aranĝi reklamon pri Esperanto en retaj sociaj komunikiloj kaj instrui ĝin per retaj kursoj, io, kio iĝis popolŝatata dum la pandemio. En la pasintaj jaroj la plej ĝentilaj tute ne reagis kaj la plej sinceraj diris: “ni faras kion ni povas, ni eldonas romanojn kaj ni aranĝas ekskursojn kaj superajn kursojn pri la historio de Esperanto. Ĉu ni devus fari ion alian?” Kaj kiam mi atentigis, ke la Esperanto-movado en Malto malaperis kaj en Islando malaperis kaj en Estonujo malaperis kaj en Svedujo, Norvegujo riskas malaperi, ktp. Oni ne diris sed pensis: “Jen la kutima profeto pri miseventoj. Ni krucosignu nin kontraŭ liaj misaŭguroj”.

Pasintjare nur la itala kaj la serba asocioj konscie aranĝis kursojn por komencantoj kaj eĉ elspezis iom da eŭroj por propagandi ilin, kaj ili havis bonajn rezultojn; legu pli detale en mia antaŭa artikolo en La Ondo: https://sezonoj.ru/2024/08/corsetti-6/.

Sed ĉi-jare la muziko iom ŝanĝiĝis. Italoj kaj serboj estas ĉiam en siaj tranĉeoj, sed la grekoj (movado pri kiu oni jam estis kantanta la funebrajn kantojn) aranĝis retan kurson, kiu kovras ankaŭ Kipron. La hispanoj decide subtenas la retajn kursojn de la malĉeesta hispana universitato, la tiel nomata UNED. Belga aktivulo decidis starigi retan kurson, la plej aktiva Esperanto-grupo en Germanujo, la Ratkaptista Bando en Hameln, transformiĝis al komencant-kaptista bando kaj organizis sukcesan retkurson. Ili sukcesas alparoli neesperantistojn pri Esperanto. Alparoli esperantistojn kaj inviti ilin al kunveno estas io facila, sed kapti verajn indiĝenajn neesperantistojn por kurso estas pli malfacile ol kapti ratojn. Eĉ en la najbara Nederlando funkcias sistemo de reta kurso tre bone elpensita, nomata “la pingveno” kun konversacia ekzerciĝo en studsemajnfinoj. La unuan fojon mi sukcesis starigi kontakton pri ĉi tiu temo kun mezeŭropa landa asocio, la ĉeĥa, kiu subtenas la retajn kursojn de la klubo en Brno.

La ĉerizo sur la kuko estis reago de la dana landa asocio, kiu petis informojn pri kiel organizi ĉi tiujn kursojn. Ni esperu.

Do, tamen io ekokazetas en Eŭropo kun la kutima ĥaosa entuziasmo en la mediteraneaj landoj kaj kun la kutima malentuziasmo en la tiel nomataj sobraj nordeŭropaj landoj, pli kaj pli enfermitaj en la anglalingva veziko.

Mi devas tamen diri, ke mi komentas nur pri komencantoj. En pluraj eŭropaj landoj okazas retaj kursoj por progresantoj kaj kursoj pri supera kulturo de Esperanto, sed tio ne koncernas la pluvivadon de Esperanto. Same ekzistas amaso da lernoprogramoj en la reto sen instruistoj, Duolingo estas la plej fama, kaj ili certe estas utilaj, sed laŭ mia sperto ili ne ligas la homon al la movado kiel kontakto kun vivanta instruisto.

Renato Corsetti

Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo La Ondo de Esperanto.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
La Ondo de Esperanto https://sezonoj.ru/2024/10/corsetti-7/

Abonu La Ondon de Esperanto por 2024 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2022 kaj 2023. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post KomencOntoj en Eŭropo: ĉi-jare pli bone ol mi timis appeared first on La Ondo de Esperanto.

Dum la pasinta komitatKunveno de TEJO je la 19-a de Aŭgusto dum IJK 2024 estis aprobita la Manifesto de Ŝventojo, kiun celas pri fortigo de rilatoj inter tejo kaj unesko kaj konfirmo de Esperanto kiel internacia lingvo taŭga por semi pacon kaj justecon inter popoloj.

La dokumento estas elŝutebla tie ĉi:

The post Manifesto de Ŝventojo appeared first on Tutmonda Esperantista Junulara Organizo.

---

Amri Wandel estas profesoro pri astrofiziko en la Universitato de Jerusalemo, prezidanto de la Israela societo por Astrobiologio kaj membro de la Internacia Astronomia Unio. Li instruis astrofizikon al ĉ. kvar mil studentoj, publikigis pli ol cent sciencajn artikolojn kaj du lernolibrojn pri astrofiziko en la hebrea (Magnus 2021) kaj la angla (Springer 2024).

En Esperantujo li estas vicprezidanto de UEA kaj pli ol 30 jarojn respondecas pri scienca agado kaj la Internacia Kongresa Universitato. Amri Wandel estas prezidanto de Akademio Internacia de la Sciencoj (AIS), membro de la Akademio de Esperanto ekde 1992, iama prezidanto de TEJO, aŭtoro de tri astronomiaj libroj en Esperanto: La kosmo kaj ni (2001,2005, 2017, 2022), Ekstertera vivo (2023) kaj Astrofiziko por laikoj (2024)

En la 59aj Baltiaj Esperanto-Tagoj (BET-59), kiuj okazos la 5-13an de julio 2025 en la universitato Vytautas la Granda (Kaŭno, Litovio), profesoro Wandel prelegos pri astrofiziko.
Astronomio, la plej antikva scienco pri mezurado de la ĉielaj objektoj, evoluis kaj en la lastaj ducent jaroj naskis astrofizikon, kiu esploras la funkciadon de steloj kaj la universo laŭ fizikaj reguloj. Amri uzas sian multjaran sperton enkonduki astrofizikon por klarigi en simpla kaj facila maniero pri astronomiaj distancoj, planedoj, steloj, galaksioj kaj la moderna kompreno de la universo.

Pliaj informoj pri BET-59 (kaj pri pli fruaj BEToj) estas legeblaj en nia novaĵretejo.

Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo La Ondo de Esperanto.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
La Ondo de Esperanto https://sezonoj.ru/2024/10/bet-151/

Abonu La Ondon de Esperanto por 2024 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2022 kaj 2023. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Profesoro Wandel prelegos pri astrofiziko en BET-59 appeared first on La Ondo de Esperanto.

COPROFER: Akvo estas vivo La 1-an de oktobro 2024, COPROFER inaŭguris sian 15-an puton en la vilaĝo Nyatende, en D.R. Kongo. Post longa periodo de trinkakva krizo, Coprofer proponas puton al la loĝantaro de Nyatende. Moses Byamungu, kunordiganto de la asocio, inaŭguris la puton antaŭ grupo de loĝantoj kaj lokaj gvidantoj. Ĉu vi povas subteni unu el niaj projektoj? Superrigardo kaj prizorgado de orfaj kaj strataj infanoj; Helpado de indiĝenaj virinoj pri enspezigaj agadoj (tondado kaj kudrado, korbo-farado, mikrokredito por malgrandaj entreprenoj); Esperanto-trejnado; Mediprotektado; Konstruado de putoj por trinkakvo. Kontaktu nin por pliaj detaloj: +243 971 357 598 coprofer.asbl@gmail.com mssbyamungu@gmail.com.

---

En la tuta mondo lernejoj batalas kontraŭ la uzo de poŝtelefonoj en lernejoj. Ankaŭ en Kanado pluraj provincoj enkondukis malpermesojn por la lerneja jaro 2024/25. Ili varias laŭ provincoj, sed ili ĉiuj havas similan celon: limigi la utiligon de poŝtelefonoj en la klasĉambro por redukti malkoncentriĝon kaj por akceli sekuran utiligon de sociaj komunikaj platformoj.

Ni ĝojas prezenti al vi volontulon de TEJO Korsako!

• Rakontu iom pri vi! El kiu lando vi estas, kiom vi aĝas…?
Mi nomiĝas Thomas Demeyere sed ĉiu nomas min Korsako. Mi estas 25-jaraĝa kaj mi venas el Bruĝo, Belgio.

Kion vi faras en via eksteresperantuja vivo, rilate al studoj, laboro? Kiuj estas viaj ŝatokupoj?
Ekster esperantujo mi ludas tenison jam de kvin jaroj kaj mi ŝatas bicikli. Mi ofte uzas mian biciklon por viziti muzeojn en apudaj urboj.

• Kial vi decidis iĝi TEJO-volontulo?
Post la fino de mia pasinta laboro mi serĉis laboron en diversaj fakoj, oficejisto, helpinstruisto, kiviotransportisto kaj eĉ rubaĵkolektanto. Sed dum la IJK 2024 en Litovio ekde mia alveno ĉirkaŭ meznokto oni ekaltrudis al mi JES-volontuladon kiel sekvan paŝon en mia vivo.

• Pri kio vi okupiĝos pleje en la Centra Oficejo? Kion vi volas fari por TEJO?
En la oficejo mi pleje helpos al Karlos kun la provlegado de la subvencipetoj. Krom tio mi celas restarigi landan asocion kaj eble aldoni fakan asocion. Krom tio mi organizas JES en Belgio esperante ke tio helpos por iom restarigi la lokan junularan movadon.

• Kion vi ŝatus lerni, sperti kaj atingi dum via volontulado?
Mi ŝatus lerni kiel subvencipeti al Eŭropo. Mi jam menciis.

• Ĉu tiu ĉi estas via unua sperto en Esperantujo? Aŭ ĉu vi jam havis spertojn en la Esperanto-movado? Se jes, rakontu iomete pri viaj ĝisnunaj aktivaĵoj!
Mi estas denaskulo kaj iris al mia unua aranĝo kiam mi estis 4-jaraĝa. Kiam mi estis 5-jara mi iris al Usono por vivi tie dum du monatoj ĉe esperanto-familio. Ekde tiam dum ferioj mi kune kun mia patro ofte vojaĝis de esperanto-familio al alia uzante pasportan servon. Krom tio mi ankaŭ ofte iris al familiaj renkontiĝoj kiel NR, REF kaj PSI. Mia unua junulara aranĝo estis IJS en Hungario kiam mi estis 15-jara kaj ekde tiam mi iris al du IJS, unu JES kaj kvar IJK. Krom tio mi ankaŭ estas parto de la Verdaj Skoltoj ekde ĝia eko. Mi partoprenis ĉiujn tendumadojn krom unu, estas skoltestro de 2019 kaj estas kasisto de 2024. Krom tio mi ne multe aktivis.

• Ĉu vi estas lernanta Esperanton?
Mi neniam formale sekvis lecionojn sed ofte ĉeestis kaj helpis doni lecionojn kaj tiel lernis la gramatikon.

• Kion signifas por vi Esperanto? Kion signifas por vi esti esperantisto?
Por mi esperanto estas pordo al la mondo kaj al esperantujo (la komunumo). Pri kio estas esti esperantisto mi havas neniun ideon. La homojn kiujn mi konsideras esperantistoj estas tiom diversaj ke ne eblas meti ilin en iu komuna kadro. Do la plej bona priskribo de esperantisto por mi estas “iu kiu ne difineblas ene de la kadro”.

• Kiaj estas viaj ĝisnunaj impresoj pri la TEJO-laboro, la Centra Oficejo ĝenerale, viaj kolegoj, la vivo en Roterdamo…?
TEJO estas plena de energiaj homoj sed mankas iom da baza strukturo. La centra oficejo estas belega konstruaĵo kaj iĝos eĉ pli bela kun iom da energio kaj amo. Vivi en Voldom kun miaj kolegoj estas ĝis nun tre agrabla. Estas bona ekvilibro inter privateco kaj komuna aktivado. La oftaj gastesperantistoj kaj la bela ĉirkaŭaĵo ankaŭ helpas por plibonigi la etoson.

• Ĉu vi havas vivdevizon?
“Efikeco donacas libertempon”.

Korsako estas volontulo ĝis septembro 2025 danke al la subteno de la programo Eŭropa Solidara Korpuso por la periodo 2024-2025.

Fonto: https://www.tejo.org/ekkonu-la-novan-tejo-volontulon-korsako/

Abonu La Ondon de Esperanto por 2024 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2022 kaj 2023. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Ekkonu la novan TEJO-volontulon Korsako appeared first on La Ondo de Esperanto.

Ni ĝojas prezenti al vi volontulon de TEJO, Korsakon!

• Rakontu iom pri vi! El kiu lando vi estas, kiom vi aĝas…?

Mi nomiĝas Thomas Demeyere sed ĉiuj nomas min Korsako. Mi estas 25-jaraĝa kaj mi venas el Bruĝo, Belgio.

• Kion vi faras en via eksteresperantuja vivo, rilate al studoj, laboro? Kiuj estas viaj ŝatokupoj?

Ekster Esperantujo mi ludas tenison jam de 5 jaroj kaj mi ŝatas bicikli. Mi ofte uzas mian biciklon por viziti muzeojn en apudaj urboj.

• Kial vi decidis iĝi TEJO-volontulo?

Post la fino de mia pasinta laboro mi serĉis laboron en diversaj fakoj, oficisto, helpinstruisto, kiviotransportisto kaj eĉ rubaĵkolektanto. Sed dum la IJK 2024 en Litovio ekde mia alveno ĉirkaŭ meznokto oni ekaltrudis al mi JES-volontuladon kiel sekvan paŝon en mia vivo.

• Pri kio vi okupiĝos pleje en la Centra Oficejo? Kion vi volas fari por TEJO?

En la oficejo mi pleje helpos Karlos pri la provlegado de la subvencipetoj. Krom tio mi celas restarigi landan asocion kaj eble aldoni fakan asocion. Cetere mi organizas JES en Belgio esperante ke tio helpos por iom restarigi la lokan junularan movadon.

• Kion vi ŝatus lerni, sperti kaj atingi dum via volontulado?

Mi ŝatus lerni kiel subvencipeti al Eŭropo. Mi jam menciis.

• Ĉu tiu ĉi estas via unua sperto en Esperantujo? Aŭ ĉu vi jam havis spertojn en la Esperanto-movado? Se jes, rakontu iomete pri viaj ĝisnunaj aktivaĵoj!

Mi estas denaskulo kaj iris al mia unua aranĝo kiam mi estis 4-jaraĝa. Kiam mi estis 5-jaraĝa mi iris al Usono por vivi tie dum 2 monatoj ĉe Esperanto-familio. Ekde tiam dum ferioj mi kune kun mia patro ofte vojaĝis de Esperanto-familio al alia uzante Pasportan Servon. Krom tio mi ankaŭ ofte iris al familiaj renkontiĝoj kiel NR, REF kaj PSI. Mia unua junulara aranĝo estis IJS en Hungario kiam mi estis 15-jaraĝa kaj ekde tiam mi iris al du IJS, unu JES kaj 4 IJK. Krom tio mi ankaŭ estas parto de la Verdaj Skoltoj ekde ĝia eko. Mi partoprenis ĉiujn tendumadojn krom unu, estas skoltestro de 2019 kaj estas kasisto de 2024. Krom tio mi ne multe aktivis.

• Ĉu vi estas lernanta Esperanton?

Mi neniam formale sekvis lecionojn sed ofte ĉeestis kaj helpis doni lecionojn kaj tiel lernis la gramatikon.

• Kion signifas por vi Esperanto? Kion signifas por vi esti esperantisto?

Por mi Esperanto estas pordo al la mondo kaj al Esperantujo (la komunumo). Pri kio estas esti esperantisto mi havas neniun ideon. La homoj kiujn mi konsideras esperantistoj estas tiom diversaj ke ne eblas meti ilin en iun komunan kadron. Do la plej bona priskribo de esperantisto por mi estas “iu kiu ne difineblas ene de la kadro”.

• Kiaj estas viaj ĝisnunaj impresoj pri la TEJO-laboro, la Centra Oficejo ĝenerale, viaj kolegoj, la vivo en Roterdamo…?

TEJO estas plena de energiaj homoj sed mankas iom da baza strukturo. La Centra Oficejo estas belega konstruaĵo kaj iĝos eĉ pli bela kun iom da energio kaj amo. Vivi en VolDom kun miaj kolegoj estas ĝis nun tre agrable. Estas bona ekvilibro inter privateco kaj komuna aktivado. La oftaj gastespererantistoj kaj la bela ĉirkaŭaĵo ankaŭ helpas por plibonigi la etoson.

• Ĉu vi havas vivdevizon?

“Efikeco donacas libertempon”

Korsako estas volontulo ĝis Septembro 2025 danke al la subteno de la programo Eŭropa Solidara Korpuso por la periodo 2024-2025.

The post Ekkonu la novan TEJO-volontulon Korsako appeared first on Tutmonda Esperantista Junulara Organizo.

Biciklo estas amata veturilo, en la tuta mondo. Ĝi estas plezuriga, saniga kaj bonfara al la ekologio de nia mondo. Antaŭ ne longa tempo, nova studaĵo de brazilaj kaj britaj sciencistoj montris impresajn influojn de biciklado je la cerba funkciado. Ili emfaze konkludis, ke ĝi povas helpi pacientojn, kiuj suferas de neŭrodegeneraj malsanoj, kiel Morbo de Parkinson kaj Alzheimer. Tiujn esplorojn instigis la fakto, ke antaŭaj observoj montris, ke Parkinson-pacientoj multe pliboniĝis de sia tremado, kiam ili pedalis biciklon.

Jam la 21an fojon la Esperanto-grupo Hameleno invitis amikojn de la internacia lingvo al la Rata Rendevuo. Ĉi-foje ni renkontiĝis la 14an de septembro 2024 en Hanovro. Venis ne nur homoj el la proksimeco, sed ankaŭ el Bremeno kaj Hamburgo.

Unue ni kunvenis en la kafejo “Extrablatt” por trinki kafon. Poste ni iris al la unika muzeo WOK (World Of Kitchen). Verŝajne estas la sola muzeo pri kuirejoj en Eŭropo, eble en la mondo. Ĉiĉeronino gvidis nin tra la muzeo, kaj ni povis admiri diversajn kuirejojn de la mezepoko ĝis preskaŭ hodiaŭ. Ĉie vi povas vidi detalojn el la pasintaj tempoj, kaj multaj rememoris la kuirejojn de siaj gepatroj el la sepdekaj, okdekaj aŭ naŭdekaj jaroj de la 20a jarcento. Ankaŭ la kuirejajn ilojn ili tiam eble mem tenis en la manoj. Kaj multaj memoris ankaŭ la Pril-florojn sur la kuirejaj kaheloj.

Sed ne nur laŭtempe la kuirejoj estis prezentitaj. Ni ankaŭ povis admiri kuirejojn el diversaj landoj kaj eĉ iom gustumi ion. Ekzemple, en svisa kuirejo ni povis gustumi keksojn, kaj en araba kuirejo mentan teon. La muzeo estas gvidata de asocio, en kiu laboras nur volontuloj, kiuj fervore kaj libervole agadas kiel ĉiĉeronoj, purigistoj aŭ kuiristoj ktp. Tre diversajn prezentaĵojn la muzeo ofertas, estas eĉ ĉampana vespero por gustumi diversajn specojn de ŝaŭmvino.

Post la ekskurso ni gustumis freŝkuiritan tagmanĝon, bongustan supon kaj multdiversan elekton ĉe la bufedo. Satiĝinte, ni promenis al la metroohaltejo, sed dumvoje ankaŭ vizitis alian Esperanto-renkontiĝon, la Ludovikon – ludkunvenon en la loĝejo de Carolin kaj Robert. Estis bone kaj ĝojige renkonti kaj saluti tie ankaŭ aliajn esperantistojn.

Per la metroo ni atingis la montan ĝardenon, kiu apartenas al la ensemblo de la ĝardenoj de Herrenhausen. Ni rigardis la belajn florojn kaj plantojn en la parko kaj ankaŭ admiris diversajn kaktojn, tropikajn plantojn kaj orkideojn en vitraj domoj.

Post bongusta vespermanĝo en osmana restoracio, ni revenis al la ĝardenoj, ĉar en la Granda Ĝardeno de Herrenhausen okazis granda piroteknika konkurso, kaj ĉi-vespere prezentiĝis teamo el Slovakio. Ankaŭ de ekster la Granda Ĝardeno ni povis spekti admirindan prezentaĵon laŭ slovaka muziko. La fina salvo de raketoj, kreanta surĉiele bluan floron en oraj folioj malrapide sinkanta teren, ankaŭ por ni estis la fino de la rendevuo kaj longa, sed tre interesa tago.

Ankaŭ en la venonta jaro okazos Rata Rendevuo. Sed antaŭe ni invitas al nia antaŭkristnaska festo kaj venontjare denove al nia ĝardena festo. Krome denove okazos Reta Esperanto-Kurso por germanlingvaj komencantoj. Pliaj informoj estas en la retejoj:
https://eventaservo.org/o/RB_Hameln
kaj
https://www.esperanto.de/eo/enhavo/hameln/kalendaro.

Heinz-Wilhelm Sprick

Ĉi tiu artikolo aperis en la septembra/aŭtuna eldono de La Ondo de Esperanto (2024).
Ĉe represo aŭ citado bonvolu nepre indiki la fonton:
Papere: La Ondo de Esperanto, 2024, №3 (321).
Rete: La Ondo de Esperanto https://sezonoj.ru/2024/10/germanujo-32/

Abonu La Ondon de Esperanto por 2024 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2022 kaj 2023. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Rata Rendevuo kun muzeo, ĝardeno kaj piroteknikaĵoj appeared first on La Ondo de Esperanto.

Antaŭ dudek semajnoj aperis la unua porcio de la ekzercaro "Aŭskultu kaj ripetu". Jen la dudek-unua porcio. Ĝuu ĝin!

La 10a de decembro 2024 estos grava tago por la Esperanto-movado, ĉar ĝi markos la 70an datrevenon de la Rezolucio de Montevideo, kiu estis la unua kaj plej signifa oficiala agnosko de Esperanto fare de Unesko, la Eduka, Scienca kaj Kultura Organizaĵo de Unuiĝintaj Nacioj.

La Rezolucio, kiu estis akceptita de la ĝenerala konferenco de Unesko en la urugvaja ĉefurbo en 1954, rekomendis al la ĝenerala direktoro de Unesko sekvi la evoluon en la uzado de Esperanto, kaj agnoskis, ke la atingoj de la Esperanto-movado “respondas al la celoj kaj idealoj de Unesko”.

La Rezolucio estis la rezulto de longa kaj persista laborado de Universala Esperanto-Asocio (UEA) kaj aliaj Esperanto-organizaĵoj, kiuj kolektis kaj transdonis al Unuiĝintaj Nacioj petskribon favore al Esperanto, subskribitan de preskaŭ 900.000 personoj kaj reprezentantoj de preskaŭ 500 organizaĵoj kun entute pli ol 15 milionoj da membroj.

La peticio, kiu estis sendita al Unuiĝintaj Nacioj en 1950, postulis, ke UN studu la lingvan problemon en la mondo kaj la eblan rolon de Esperanto por ilia justa solvo. Tamen la petskribo ne estis traktita de UN sed transdonita al Unesko por pritrakto.

Kaj, kvankam la Esperanto-observanto ĉe la ĝenerala konferenco de 1954, Ivo Lapenna, ne havis grandajn esperojn pri la sukceso de la afero, la situacio tamen surprize ŝanĝiĝis, kiam la meksika delegitaro, impresita de la ekspozicio pri Esperanto, kiu estis aranĝita de lokaj esperantistoj kaj de UEA, proponis projekton de rezolucio, kiu rekomendis al la membro-ŝtatoj kuraĝigi la uzon de Esperanto, kiun ili konsideras la plej taŭga.

Post multaj diskutoj kaj kompromisoj, la Rezolucio estis finfine akceptita de la plenkunsido de la ĝenerala konferenco la 10an de decembro 1954, vendrede posttagmeze, sed kun malpli radikala teksto, kiu ne enhavis la rekomendon al la ŝtatoj-membroj. Tamen, la Rezolucio estis granda venko por la Esperanto-movado, kiu tiamaniere akiris oficialan kaj konsultan statuson ĉe Unesko.

Ekde tiam, la rilatoj inter UEA kaj Unesko daŭre evoluis, kaj plurfoje ankaŭ Unesko montris intereson kaj aprezon pri Esperanto kaj ĝiaj kulturaj kaj edukaj kontribuoj. La plej grava ekzemplo estis la vizito de la ĝenerala direktoro de Unesko, Amadou-Makhtar M’Bow, al la Universala Kongreso de Esperanto en Rejkjaviko en 1977. En 1985 Unesko akceptis duan rezolucion pri Esperanto okaze de la centjara jubileo de la lingvo, kiu plifortigis la antaŭan agnoskon kaj rekomendis al la membro-ŝtatoj enkonduki stud-programojn pri lingvaj problemoj kaj pri Esperanto en la lernejoj kaj universitatoj.

En ĉi tiu nova datreveno de la Rezolucio de Montevideo, ni profitas la okazon por rememori la historion kaj signifon de tiu dokumento, kiu reprezentas la komunajn celojn kaj idealojn de Unesko kaj Esperanto: konstrui pacon en la mondo per kulturo, edukado kaj scienco. Kaj ankaŭ por reliefigi la 70 jarojn da kunlaborado por lingvaj homaj rajtoj inter Unesko kaj la organizita komunumo de parolantoj kaj subtenantoj de la internacia lingvo Esperanto.

Tiucele, sub la aŭspicioj de UEA, TEJO, ILEI kaj la Urugvaja Esperanto-Societo, stariĝis komisiono konsistanta el lokaj esperantistoj kaj reprezentantoj de diversaj institucioj kaj Esperanto-asocioj de la amerika kontinento. Tiu ĉi komisiono laboras nuntempe por la organizado de internacia konferenco por memorfesti tiun signifoplenan mejloŝtonon en la historio de la lingvo Esperanto.

La planata celebrado, kiu inkluzivos ĉeestajn kaj retajn prelegojn kaj paroladojn, elmontradon de dokumentaj filmoj kaj artajn prezentaĵojn, okazos la 10an de decembro 2024 ekde 9:00 laŭ la loka tempo (GMT -3) en la impona Leĝdona (Parlamenta) Palaco de Montevideo, ĉefurbo de Urugvajo, kie okazis tiu historia Ĝenerala Asembleo en 1954. La interesiĝanta publiko povos ĉeesti persone aŭ sekvi kaj partopreni la eventon rete.

Legu informojn pri ĝi en https://eventaservo.org/e/cd3f97.

Pablo Leon

Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo La Ondo de Esperanto.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
La Ondo de Esperanto https://sezonoj.ru/2024/10/unesko-38/

Abonu La Ondon de Esperanto por 2024 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2022 kaj 2023. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Unesko kaj Esperanto: 70 jaroj da kunlaborado pri lingvaj homaj rajtoj appeared first on La Ondo de Esperanto.

Pentraĵo de Luch OFER, 1991.

(daŭrigata)

"Mi komprenas vin”  –  respondis Ŝaŭmo. “Mi promesas ke vi havos, kion vi volas.”

Blanka kaj Ŝaŭmo brakumis unu la alian tiuvespere. Blanka sentis siajn fingrojn enirantajn profunde en la klavojn, kiuj subite moliĝis…     la tuta piano aliformiĝis en forglitantan ŝaŭmon…    kaj matene, la junulino vekiĝis sur la nuda planko. La piano malaperis. Sunaj radioj eniris tra la fenestro, prilumante la ungojn de Blanka, kiuj brilis kiel ŝaŭmo.

Ekde tiu mateno, Blanka ekkapablis kuiri, kudri, prizorgi ĝardenojn, purigi plankojn kaj fenestrojn… Ŝiaj fingroj subite lertiĝis, kvazaŭ la tutan vivon ili kutimis fari nur tiajn laborojn. Sed iom post iom evidentiĝis ankoraŭ unu mirindaĵo: Blanka ekkapablis kuraci malsanojn!  Kiam ŝiaj fingroj karesis la fruntojn de beboj kaj infanoj, tiuj eksentis sin pli bone. Kiam ŝiaj manoj premis la manojn de geamikoj kaj genajbaroj, tiuj eksentis sin pli bone. Ŝiaj fingroj ŝajnis forviŝi dolorojn! Dum kelkaj monatoj ŝi tiom famiĝis pri tiu nova kapablo, ke eĉ homoj el aliaj vilaĝoj komencis veni al ŝi por kuracado.

Tempo pasis. La plejmulto de la malsanuloj en la vilaĝo resaniĝis kaj denove laboris. Blanka edziniĝis, iĝis patrino, poste avino kaj poste praavino. La brilo de ŝiaj ungoj neniam estingiĝis, sed ŝiaj manoj maljuniĝis kaj malfortiĝis, perdante la kurackapablon. Venis tempo kiam Blanka, restanta sola kaj forgesita, sentis la bezonon plori kaj ludi, sed larmoj ne eliris el ŝiaj sekaj okuloj, kaj ŝi malkapablis ludi per fremda piano. Unu nokton, ŝi sonĝis pri la piano Ŝaŭmo. En la sonĝo, la piano diris al ŝi: “Mi povas redoni al viaj fingroj la ludkapablon, kondiĉe ke vi aliformiĝu en ŝaŭmvirinon.” Kaj Blanka jesis. “Tiukaze, venu al mi!” – diris Ŝaŭmo. “Sed kie mi serĉu vin?” – ŝi demandis. Tiam la piano klarigis al ŝi en la sonĝo, kien kaj kiel ŝi iru por renkonti ĝin.

La sekvan tagon, Blanka vekiĝis bonhumora kaj esperoplena. Ŝi eliris el la domo kaj ekvojaĝis per buso, poste per trajno, poste per ŝipo. Post multaj semajnoj, ŝi elŝipiĝis en haveno de tre malproksima lando. Tie la homoj konis multajn muzikilojn, sed neniu ankoraŭ vidis aŭ aŭdis pianon iam ajn. Blanka atendis tie horojn, tagojn, semajnojn. Fin-fine alproksimiĝis al ŝi maljuna milda kamelo. Blanka tuj sciis, ke ĝuste ĝin ŝi atendis, ĉar ĝi havis ŝaŭmbrilajn ungegojn ĉe siaj piedoj. Ili daŭrigis la vojaĝon kune. Ili iris ĝis la rando de la urbo, kaj ekde tie ili vojaĝis tra la dezerto. Longe ili iris kune, dum varmaj tagoj kaj malvarmaj noktoj, ĝis ili atingis nekonatan oazon, kiu sur neniu mapo videblis ĝis tiam. Tie atendis Blanka ĉiuvespere la alvenon de la piano Ŝaŭmo. Ĝi venis, kiam la plena luno leviĝis super la oazo. Ili brakumis unu la alian, dum stranga ĝoja-malĝoja muziko ŝprucis kiel freŝa ŝaŭma akvo el la fingroj de Blanka kaj la klavoj de Ŝaŭmo. Miksiĝis en tiun muzikon fingroj kaj klavoj, ĝis Blanka fariĝis ŝaŭmvirino, kaj Ŝaŭmo fariĝis blanka ŝtono. Kune, la duopo konsistigis blankŝtonan fontanon, kun susuranta akvo.

Ekde tiam, la kameloj ade alportas homojn al tiu ĉi oazo, por ke ili banu sin en la akvo de la fontano. La ŝaŭma akvo havas sanigajn efikojn. Onidire, dum noktoj kun plena luno, eblas aŭskulti la ŝaŭmvirinon ludantan pianon ene de la fontano.

***

La ĉiĉerono finis sian rakonton. Silento regas apud la estinganta lignofajro. Plena luno leviĝas super la oazo. Ĉies oreloj provas kapti la misteran susuron, alportatan de vento…

-FINO-

12/10/2024 La Nobel-premio pri Paco rekompensis vendredon la japanan organizaĵon por abolo de la nukleaj armiloj Nihon Hidankyo, kiu grupigas pluvivantojn de la nukleaj bombadoj kontraŭ Hiroŝimo kaj Nakasako en 1945. La Nobel-premio pri paco 2024 estis...

Kiam Ulrich Matthias kaj Keyhan Sayadpour vizitis Madagaskaron ĉi-jare, ili ambaŭ vidis la malsanon de mia edzo Poina Raveloharison, kaj lian helpan agadon en la Esperanta movado. Reveninte al siaj respektivaj landoj, ili kune pripensis kiel helpi lin. Poste Ulrich, Keyhan kaj Renato Corsetti decidis lanĉi monkolektan kampanjon. (Vidu https://sezonoj.ru/2024/09/kampanjo/)

Malpli ol tri monatojn post la anonco, ni kun granda emocio eksciis pri la atingo de pli ol 5.000 eŭroj. Fine ni ricevis el 15 landoj sume 6.938 eŭrojn, pro la amo, kuneco, solidareco de esperantistoj. Tiu kortuŝa gesto estas nia unua resaniĝo. Ni ŝuldas nian grandegan dankon al vi ĉiuj. Dio rekompencu vin pro tio, kion vi faris.

Ni nun faras la unuajn paŝojn por prepari nin al la operacio.

Ni informos vin iom post iom pri la evoluo de la operacio, kiu estos farata en la ĝusta kaj taŭga tempo.

Elkoran dankon, karaj!

Miora Raveloharison

Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo La Ondo de Esperanto.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
La Ondo de Esperanto https://sezonoj.ru/2024/10/kampanjo-2/

Abonu La Ondon de Esperanto por 2024 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2022 kaj 2023. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Sukcesa monkolektado por operacio appeared first on La Ondo de Esperanto.

Dum la lasta semajno rusiaj hakistoj atakas plurajn retejojn en Belgio. Inter tiuj troviĝas ankaŭ la retejo de la magazino Monato, kiu en la lastaj tagoj estis nur intermite alirebla. Monato aperigis kritikajn artikolojn pri la rusia invado de Ukrainio.

En Monato plurfoje aperis kritikaj artikoloj pri la milito de Rusio en Ukrainio.

Laŭ Paul Peeraerts, multjara kunlaboranto kaj ĉefredaktoro de Monato, la belgia ŝtata aŭtoritato pri reta sekureco telefone kontaktis la respondeculojn vendrede matene, atentigis pri la okazanta atako, kaj promesis poste doni pliajn informojn.

Krom la retejo Monato estis trafitaj kelkaj aliaj retejoj de amaskomunikiloj, sed ankaŭ ekzemple la retejoj de la flandria parlamento, la asocio por protektado de aŭtoraj rajtoj kaj la presista asocio.

Paul Peeraerts, ĉefredaktoro de Monato.

– Ŝajne tio okazas nun en Belgio, eble ĉar ni ĵus liveris armilojn al Ukrainio. Laŭ la lastaj novaĵoj temas pri grupo kun la nomo NoName057. En ilia Telegramkanalo troviĝas: ni plu sendos DDoS-salutojn al Belgio.

Similaj atakoj okazis pli frue en aliaj landoj, kiuj subtenas Ukrainion en la milito.

La angla mallongigo DDoS signifas ”distributed denial of service”, en Esperanto foje nomata ”sufoka atako”. En la praktiko tia atako signifas, ke multaj komputiloj samtempe sendas grandan kvanton da petoj al la atakata servilo, kiu tiel estas superŝarĝata kaj iĝas neatingebla.

Ofte la komputiloj, kiuj estas uzataj por la atako, estas kaperitaj sen scio de la posedantoj.

DDoS-atakoj estas relative primitivaj kaj sendanĝeraj. Por organizi tian atakon ne estas postulataj grandaj scioj, kaj la enhavo de la atakataj serviloj ne estas difektita. Post la fino de la atako ĉio denove funkcias normale.

La atakantoj mem mencias Monaton kiel “internacian magazinon” en siaj publikaj afiŝoj.

La apero de esperantlingva gazeto en la listo de la atakatoj tamen estis tiom surpriza, ke Monato eĉ estis menciata en la radiaj novaĵoj, rakontas Paul Peeraerts.

– La fakto, ke oni atakis multajn grandajn asociojn kaj entreprenojn, kaj inter ili nur unu malgrandan, nome nin, estas almenaŭ stranga.

En Monato post la komenco de la milito en Ukrainio aperis pluraj kritikaj artikoloj pri la atako de Rusio, sed ne evidentas, ĉu iu el tiuj instigis la atakon. Ĉiuokaze ne facilas imagi, ke ĝuste Monato estus elektita kiel atakcelo sen konsilo de iu esperantisto.

En dimanĉo okazas en Belgio lokaj elektoj. Laŭ la aŭtoritatoj la retaj atakoj neniel minacas la voĉdonadon, ĉar la balota sistemo havas nenian kontakton kun interreto.

Laŭ Paul Peeraerts la kvanto de la atakoj malpliiĝis dum sabato.

– Do, espereble baldaŭ la situacio normaliĝos.

Post la trovo de taŭga loko por E-aranĝo nun necesas organizi la kunestadon de la partoprenontoj. Ili bezonas lokon por la tranoktado, por la dumtagaj aktivecoj, kaj unuavice por la manĝado. Estas kompreneble ideale havi ĉion en unu loko, do ke eblas atingi la koncernan ejon piedirante.

Hodiaŭ je la tiel nomata “Tago de la Raso”, “Tago de la Hispaneco” aŭ “Tago de Kristoforo Kolumbo”, mi volas paroli pri tre persona temo. La valoro de ino estas mezurita laŭ ŝia aspekto. Tiu, kiu diras, ke tio ne veras aŭ ke viroj estas same juĝataj, ne loĝas sur ĉi tiu planedo. Tre frue en la vivo de knabino oni diras al ŝi, ke ŝi belas. Viro nomas sian edzinon “mia bela edzino”.

Ni daŭrigas la prezentadon de tiuj, kiuj grave kontribuos al la programo de la 59aj Baltiaj Esperanto-Tagoj (BET-59), kiuj okazos la 5-13an de julio 2025 en la universitato Vytautas la Granda (Kaŭno, Litovio). La dua prezentato estas Mario Migliucci el Italio.

Mario Migliucci naskiĝis en 1975 kaj doktoriĝis pri historio kaj filma kritiko ĉe Universitato “La Sapienza” en Romo; li entreprenas irvojon cele al teatra muldiĝo pere de multnombraj kaj heterogenaj laboratoriaj spertoj. Ekde 1998 li laboras kiel teatra aŭtoro kaj aktoro, surscenigante kiel aŭtoro kaj interpretisto la spektaklojn “Doktoro Esperanto”, “Primo Sguardo” (Unua Rigardo), “Diario Elettorale” (Balota Taglibro).

Li laboras, interalie, por teatra adapto de la romano “La ragazza e il professore” (La Knabino kaj la instruisto) de Jean-Claude Carrière, realigante la spektaklon “Bussando alla porta” (Frapante ĉe pordo de Einstein), reĝisorado de Giles Smith, kies interpretisto li ankaŭ estas. En 2018 enscenigas “Il bambino sogna” (La infano sonĝas) de Hanoch Levin, reĝisorata de Claudia della Seta.

En BET-59 Mario Migliucci prezentos sian spektaklon “Doktoro Esperanto”. Doktoro Esperanto estas Lejzer Ludvik Zamenhof kaj ĉi tiu estas lia vivrakonto. La rakonto pri homo, kiu volas doni al la mondo unikan voĉon, homan voĉon. Kiel laborema metiisto, doktoro Esperanto, la vireto kun okulvitroj, fabrikas sian instrumenton kaj ĝin proponas al kiu ajn ĝin volas utiligi.
Sed lingvo estas aparta instrumento, ne kreebla de la hodiaŭo al morgaŭo. Tiu ĉi rakonto konsistas el turoj kaj el homoj kiuj ilin konstruas. Kiel aliaj homoj antaŭ li, Lejzer neglektas la ŝtonon kaj preferas la brikon. La brikoj de Lejzer estas vortoj kaj lia lingvo estas Esperanto.

Pliaj informoj pri BET-59 (kaj pri pli fruaj BEToj) estas legeblaj en nia novaĵretejo.

Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo La Ondo de Esperanto.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
La Ondo de Esperanto https://sezonoj.ru/2024/10/bet-150/

Abonu La Ondon de Esperanto por 2024 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2022 kaj 2023. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post BET-59: Spektu “Doktoron Esperanto” de Mario Migliucci en Kaŭno appeared first on La Ondo de Esperanto.

Nova kanalo: “Konindaĵo” Laŭ Marc Prensky, usona edukisto kaj verkisto, hejmtaskoj por niaj gelernantoj en la nuna tempo devas esti preparado de filmetoj. Ĉar, fakte la nuna plej efika komunikilo estas filmetoj. Se vi ne kredas tion, bonvolu diri al mi, kion vi rigardas unue, kiam vi eniras novan ret-paĝon. Ĉu vi ne tuj spektas filmeton, precipe se ĝi estas mallonga? Verŝajne, esperantistoj pli ol la ekstera publiko ŝatas sciencon. Tial en nia komunumo estas multaj sciencistoj. Feliĉe, multaj el ili tre bone sukcesas instrui sian fakon ne nur en sia propra lingvo, sed ankaŭ per Esperanto. Tio certe kreskigis kaj plu kreskigas la esprim-povon de nia kara lingvo. Tamen ne ĉiuj esperantistoj kapablas kompreni ĉiujn sciencajn vortojn kaj esprimojn en Esperanto, aŭ eĉ en sia denaska lingvo. Krome, oni ne ĉiam havas sufiĉan tempon por spekti unu-horan filmon de profesoro instruanta malfacilan temon. Laŭ mi, ĝuste pro tio naskiĝis nova Esperant-lingva jutuba kanalo Konindaĵo! Tiun projekton kreis diversaj esperantistoj. Ili provas klarigi tre interesajn, sed samtempe malfacilajn, temojn pri nia mondo per simplaj kaj kompreneblaj priskriboj. Per unu-minutaj filmetoj Konindaĵo tre bele instruas temojn, kiujn ni ofte ne povus kompreni tiel facile kaj rapide per alia metodo. Feliĉe, ĉiuj filmetoj estas libere (senpage) spekteblaj. Ili eĉ havas Esperantajn subtekstojn por faciligi la komprenadon. Jen kelkaj el la filmetoj, kiujn vi povas spekti per nura alklako de la koncernaj ligiloj: Ĉu vi sciis, ke tre eble viaj amikoj havas pli da amikoj ol vi havas? Ĉu vi povas kredi, ke soleco estis la plej granda timo de niaj antaŭuloj? Ĉu vi konsentas kun Sokrato pri demokratio? Ĉu vi konsentas, ke ni nuntempe havas pli bonan mondon ol antaŭe? Kie ajn vi loĝas, vi povas en ajna horo spekti la allogajn filmetojn de Kondindaĵo, dum vi manĝas bongustajn belgajn terpomojn kun kafo, aŭ usonajn dolĉaĵojn kun iom da mielo. Kaj fine, eble post spektado de kelkaj filmetoj, vi ne estos la sama homo, kiu pli frue estis spektonta ilin! La projekto estas ankoraŭ tre nova, do oni certe bonvenigos viajn komentojn, kritikojn, kaj proponojn por la venontaj filmetoj! Por subteni la novan tut-Esperantan kanalon, eblas aboni ĝin kaj prezenti la interesan kanalon al viaj amikoj kaj konatoj. Jen ĝia adreso. Se vi uzas Fejsbukon, ankaŭ tie vi povos sekvi Konindaĵon. Bonegajn spektadon kaj lernadon! Ahmad Mamduhi

En novembro 1915, la 36-jara Alberto Ejnŝtejno publikigis sian Teorion de la Ĝenerala Relativeco. Tio okazis dek jarojn post la publikigo de lia antaŭa Teorio de la Speciala (aũ Parta) Relativeco. Post unu jarcento, la mondo ankoraŭ miras pri la mensaj produktoj de tiu admirinda homo. En ĉi tiu novembro 2015, amaskomunikiloj ripete esprimas tiun admiron, ĉie.

Sciencistoj ĝis nun insistas unuanime, ke tiu eltrovaĵo estas unu el la plej gravaj por la progreso de scienco, en la tuta historio. Post Ejnŝtejno, iuj sciencaj fundamentoj definitive ŝanĝiĝis. Simile okazis, kiam Galileo anoncis siajn novaĵojn en Mezepoko, kiam Darvino ellaboris sian Evoluismon, en la 19-a jarcento, kaj kiam Watson kaj Cricks priskribis la strukturon de DNA, en la 20-a jarcento. Tamen, oni povas observi unu apartaĵon: rilate la eltrovojn de Galileo, Darvino kaj Watson/Cricks, multaj iom kleraj homoj kapablas esprimi, almenaŭ per ĝeneralaj vortoj, pri kio temas. Tamen, rilate la Teorion de la Relativeco, tre malmultaj meze kleraj homoj kapablas almenaŭ montri, ke ili havas etan ideon pri la afero. Dum kelkaj tagoj mi esploris inter miaj konatoj, kiuj ricevis universitatan kleriĝon, kaj mi konstatis, ke 9 el 10 tiaj homoj tute ne sukcesas klarigi ion ajn pri la ejnŝtejna elpensaĵo.
   
Efektive, la afero estas komplika por “normalaj”  homoj. En plej bona okazo, oni povus ĉi tiel esprimi ĝin: “Ejnŝtejno eltrovis, per matematikaj kalkuloj, ke ´tempo´ kaj ´spaco´ ne estas sendependaj dimensioj – unu influas la alian. Nome, se iu objekto moviĝas je tre granda rapideco (proksima al la rapideco de la lumo, 300 000 kilometroj en ĉiu sekundo), tiam la tempo povas ricevi ekspansion.”  Stranga koncepto!
   
Por ilustri ĝin, ordinare oni proponas la tiel nomatan “paradokson de la ĝemeloj”. Ĝi sonas kiel fantasta fabelo:
   
“Sur la Tero staras du ĝemelaj fratoj. Unu el ili ekveturas al fora galaksio per raketo, je la rapideco de la lumo. Kiam li revenas, li estas pli juna ol la frato.”
   
Ne mirinde, do, ke la Teorio de la Relativeco de Ejnŝtejno sonas ankoraŭ strange al plej multaj oreloj! Fakte, oni apenaŭ povas imagi aplikojn de ĝi en la ĉiutaga vivo, se oni ne estas fakulo. Tio estas komprenebla, ĉar ĝi koncernas objektojn, moviĝantajn je rapidecoj tre grandaj. Tamen, almenaŭ pri unu populara instrumento oni povas tion diri: la konata GPS, kiu helpas ŝoforojn en la aŭtomobila trafiko, havas siajn kalkulojn bazitaj sur tiu eltrovo, ĉar ili dependas de satelitoj, kiuj moviĝas je miloj da kilometroj en ĉiu sekundo. Jen ni alvenis al unu apliko de ĝi en la reala mondo.

Kaj ĉi tie finiĝas mia modesta latino, rilate al tiu temo.

Ni ĝojas prezenti al vi volontulo de TEJO, Giovanni!
• Rakontu iom pri vi! El kiu lando vi estas, kiom vi aĝas…?

Mi nomiĝas Giovanni De Lucia (Ĝovanni De Luĉia) kaj mi estas 24-jaraĝa viro el Voghera, eta urbo en la nordo de Italio en provinco de Pavia, inter la urboj Milano kaj Genova.

• Kion vi faras en via eksteresperantuja vivo, rilate al studoj, laboro? Kiuj estas viaj ŝatokupoj?
Post lernejo mi studis en akademio pri muzikregistrado kaj nun mi laboras kiel soninĝeniero en Italio pri multe da fakoj kiel muziko, koncertoj, konferencoj, podkastoj, dublado kaj tiel plu en mia hejmstudio kaj por diversaj firmaoj.
Miaj plej ŝatataj tempokupoj ekster laboro krom Esperanto estas piedpilko kaj mi sportas kiel arbitracianto por piedpilka federacio de Italio. Mi ankaŭ ŝatas kuiri kaj spekti japanajn animaciajn filmojn, pri kio mi havas tatuon sur mia liva brako.

• Kial vi decidis iĝi TEJO-volontulo?
Mi elektis iĝi volontulo de TEJO ĉar mi bezonis malfermi novan ĉapitron de mia vivo: vojaĝante eksterlande pli kaj pli lastatempe mi ekŝatis ideon pri loĝi ekster Italio por kompreni kiel tio vere estas for vidperspektivo de turisto kaj ĉu mi vere ŝatus tion. Nederlando estis inter miaj opcioj kaj tiel mi eksciis pri volontulado kaj kaptis la eblecon.

• Pri kio vi okupiĝos pleje en la Centra Oficejo? Kion vi volas fari por TEJO?
En la Centra Oficejo de TEJO mi okupiĝos pri multe da taskoj rilataj kaj al mia laborsperto kaj al miaj kapabloj. Ĝenerale mi okupiĝos pri komunikado, ĝisdatigo de retejoj kaj sociaj kontoj, kreado de materialo por reklami kaj informi pri agado de TEJO kaj kreado de aŭdovida materialo por diversaj uzoj.

• Ĉu tiu ĉi estas via unua sperto en Esperantujo? Aû ĉu vi jam havis spertojn en la Esperanto-movado? Se jes, rakontu iomete pri viaj ĝisnunaj aktivaĵoj!
Mi ja delonge konas esperanton kaj ĝian movadon: mi esperantiĝis dum fino de 2020 kaj en 2022 mi komencis partopreni multe da junularaj eventoj tra Esperantujo kaj tiam mi iĝis estrarano de la Itala Esperantista Junularo, kies prezidanto mi estas de du jaroj. Tiel mi organizis kvar Internaciajn Junularajn Festivalojn (la ĉefa junulara esperanto-evento de Italio) kaj kunorganizis IJK-n 2023 en Lignano Sabbiadoro en Italio.
Mi ege ŝatas la eblecon uzi esperanton kiel laborlingvon. Mi ja kutimiĝis dum lastaj jaroj uzi esperanton ĉiutage kaj mi ŝatas uzi ĝin kiel lingvon por kaj formala kaj neformala komunikado.

• Kiaj estas viaj ĝisnunaj impresoj pri la TEJO-laboro, la Centra Oficejo ĝenerale, viaj kolegoj, la vivo en Roterdamo…?
La vivo kiel volontulo ĝis nun estas iranta vere bone kaj brile: la etoso estas trankvila kaj glata kaj ni bone rilatas unun la aliaj kaj kunhelpas dum niaj taskoj kaj dum vivo en VolDom. Same Roterdamon mi ŝategis jam ekde unuaj horoj ĉi tie: mi jam vizitis la urbon post IJK en Westelbeers dum 2022 kaj tiam ŝatis la stilon kaj la vivmanieron (krom manĝkutimoj, evidente), do kiam mi alvenis la unuan tagon en la urbo mi jam sentis min en hejmeca etoso kiu tute helpis min adaptiĝi.
Por mia vivo nun mi esperas ĝui tiun ĉi longan jaron kaj ĝui kiel eble plej da multajn novajn spertojn; same mi ŝatus ekkoni novajn personojn kaj plibonigi mian konon de nederlanda lingvo.

• Ĉu vi havas vivdevizon?
“Kiam la vento leviĝas, tiam estas tempo por klopodi vivi”.

Giovanni estas volontulo ĝis septembro 2025 danke al la subteno de la programo Eŭropa Solidara Korpuso por la periodo 2024-2025.

Fonto: https://www.tejo.org/tejo-volontulo-giovanni/

Abonu La Ondon de Esperanto por 2024 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2022 kaj 2023. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Konatiĝu kun la nova TEJO-volontulo Giovanni appeared first on La Ondo de Esperanto.

10/10/2024 Laŭ la ukraina mediatoro por Homaj rajtoj, Dmitro Lubinets, de la komenco de la grandskala invado, Rusio deportis kontraŭleĝe pli ol 20 000 ukrainajn infanojn. Li avertis, ke ĉirkaŭ 1,5 miliono da aliaj infanoj, nun en la teritorioj okupaciataj...

 

George SAND

Tosto 

Doña Juana, naskiĝinta sub la bela hispana ĉielo, estis sekvinta sian familion en Flandrujon, kiun la hispanoj tiam estis regantaj, kiel vi scias. Holando, najbara lando, sammora kaj samklimata, plimalpli bone vivis kun siaj flandraj najbaroj, kaj oni ofte vidis la riĉajn familiojn de Nederlando reori la polvoplenajn blazonojn de kastiliaj nobeloj, en aliaj vortoj, la bonaj kaj pezaj negocistoj de la bordoj de Dejlo kaj Skeldo akiri la blankan manon de tiuj knabinoj venintaj de la bordoj de Gvadiano, belaj floroj rapide velkantaj sub la malvarma kaj nebula ĉielo de Holando.

Juana, freŝdate transplantita sur tiun malsekan teron, estis jam velkiĝanta. Jam ŝiaj belaj nigraj okuloj perdis sian velurecan brilon, jam ŝiaj brilaj vangoj senkoloriĝis kaj prenis tiun eburan koloron kiu restas sur la figuroj de Mieris kaj van der Werff. Ĉu la tempo faris malkomponaĵon en la koloro de la verkoj de tiuj majstroj? aŭ trovante pli da nobleco kaj poezio en la koloroj de tiuj helaj fremdulinoj ol en tiuj de siaj vermiljonaj samlandaninoj ĉu ili provis reprodukti ilian tipon? Jen, mi lasas tion por viaj komentoj.

Malgraŭ ĉio, Juana estis pli ol kortuŝa laŭ ŝia melankolia kaj suferanta mieno. La eleganta kaj riĉa kostumo de ŝia nova patrujo belege reliefigis la fleksecon de ŝia andaluza talio kaj la sudulan gracion de ĉiuj ŝiaj movoj. Unuvorte, ŝi estis la plej bela homo de Brabanto. Guberniestro Sneyders iom malmodeste gloriĝis el tio, kaj guberniestro Sneyders ne estis la sola rimarkanto de la ĉarmoj de ŝia edzino.

Sed Juana, revema kaj malgaja, malamegis ĉiujn tiujn bonajn holandanojn tiom pezajn kaj tiom banalajn. Ŝi sopiris sian belan sunon, siajn belajn riverojn kies varmetaj kaj harmoniaj fluoj ŝajnis paroli pri amo al la floroj de siaj bordoj. La neĝoj kaj glacioj de ĉi tiuj marĉoj korpremis ŝin, malvarmo prenis ŝin ĝis la fundo de ŝia animo. Aldonu al la klimata influo la kompanion de edzo ja riĉa, tre prudenta, tre saĝa pri siaj aferoj kaj ilia regado, sed, necesas diri, ja teda, kaj vi komprenos, ke bela kaj tenera Juana povis sopiri sian landon.

Tamen en la riĉabunda domo de la guberniestro estis bela paĝio, kiun oni nomis Ramiro kaj kiu naskiĝis, same kiel Juana, sub la hispana ĉielo. La paĝio estis deksesjara, same kiel Juana, li estis pala same kiel Juana, li havis nigrajn okulojn kaj pasian malgajan rigardon same kiel Juana. Li kantis per milda obtuza voĉo, kiu trafis la korojn, li etendis sian gitaron sur sian genuon per vere andaluza gracio, kaj Juana, aŭskultante tiujn malnovajn hispanajn romancojn, tiom naivajn kaj tiom poeziajn, foje sentis veni larmoj en ŝiaj silkaj palpebroj, ĉar li kantis ja bone, la bela paĝio. Li kun amo rakontis la mankantan patrujon. Li jam havis ion fiera kaj romaneska en sia karaktero, kaj li devenis de nobla kaj antikva familio, kaj tio, en la tiama epoko, neniel ĝenis.

Sed la guberniestro, kiu montriĝis, laŭ sia kvalito de guberniestro de landlima provinco, pli malfidema kaj pli observema ol tia, kia taŭgas por bona holandano, la guberniestro, mi do diras, tiom bone prigardis sian edzinon, la tenera kaj bela katolikino estis edukita en tiom ĉastaj pricipoj, la amo estas tiom timema kaj malaplomba je dek ses jaroj, fine la klimato de Flandrujo tiom multe malvarmigis la aŭdacon de tiuj du hispanaj imagoj, ke S-ro van Sneyders havis neniun bonan kialon por sia ĵaluzo, kaj pri tio li ĉagrenis tiom same, kiom li fieris. Ĉar estas iuj rilatoj puraj, diskretaj, misteraj, kiuj pli lezas trankvilon de edzo ol rektaj kaj lojalaj adultoj. Ĉi tiu estis por la bona Sneyders fonto de senutilaj ruzoj kaj senefikaj antaŭzorgoj. Li ne povis malhelpi interŝanĝon de malgaja kaj longa rigardo, tuŝon de du manoj okaze de preno de falinta ganto, aŭ de plenigo de glaso, aŭ de ordonita mesaĝo. Li ne povis ofendiĝi pro la diligenteco per kiu Ramiro metis kusenon de Utrecht sub la piedetojn de la guberniestredzino, nek pro la karesoj, kiujn li donis al ŝia favora hundo, nek pro la respekta zorgo per kiu li helpis ŝin ekrajdi sian belan hispanan ĉevaleton. Kvankam kompatinda Sneyders vane strebis aserti, ke gitaro havas falsan kaj acidan sonon, ke la hispana lingvo estas barbara dialektaĉo, kaj ke kanti romancojn ne estas vireca, li havis neniun validan kialon por malpermesi al ŝi la kanzonojn de la paĝio, kiam li estis foririnta. Sneyders, kompreninte ke tiu malbono estas neriparebla, imagis tion, kion li devis esti imaginta jam delonge. Necesis foririgi Ramiron. Hazardo, aŭ pli ĝuste politikaj okazaĵoj, donis al li la rimedon akordigi tiun antaŭzorgan decidon kun venĝodeziro ja prava, kiun la virta kaj malespera amo de la paĝio estis inspirinta al li.

Richelieu estis imaginta militigi Holandon kun Hispanujo, kaj tiucele subskribis aliancan traktaton kun Anglujo por armite eniri en Nederlandon. Lia projekto pli ploste sukcesis kaj la disiĝo de Holando kaj Flandrujo okazis en 1648. Sed ĝis tiam estis tre malfacile ribeligi la flandrojn kontraŭ Hispanujo. La jugo de la Inkvizicio mildiĝis depost la punleciono donita al la duko de Albo, kaj tiu komercista loĝantaro prave malfidis la sekvojn de milito por siaj interesoj, kio ajn estus ĝiaj glordonaj rezultoj.

Tuj kiam la guberniestro de Berg-op-Zoom estis kaŝinformita pri la misteroj de la kabineto de Richelieu, li kredis sin tiom lerta kiom ruza. Same kiel siaj kolegoj, li eniris en intrigojn kaj sekrete ektraktis kun sia parenco, la guberniestro de Antverpeno (hispana citadelo ekde la fama sieĝo de 1585), por averti lin pri la komploto aliloke preparata. La celo de la holandaj provincoj estis instigi la hispanan Nederlandon al ribelado, por eviti la malrapidigon pro blokado kaj riskojn de enlanda milito, tiom danĝeraj por la komercado de ambaŭ nacioj.

Troviĝis, ke la guberniestro de Antverpeno, maljunulo politike mordema kaj ofendiĝema, estis havinta en sia juneco akrajn konfliktojn kun la patro de Ramiro. Li estis gardinta por tiu familio profundan rankoron kaj ŝajnis neglekti neniun rimedon por lasi ĝin en la malriĉa stato en kiu ĝi nun estis. Van Sneyders pensis tre plezurigi lin sendonte la junan Ramiron kiel portanton de politika mesaĝo, kaj li zorgis precizigi en postskribo, ke se la guberniestro de Antverpeno juĝas taŭge havi la junan hispanon kiel ostaĝon kontraŭ la Inkvizicio, li mem, lia mastro, konsentas ne depostuli lin nome de Holando, ĉar la certa interveno de Francujo protektos de ĉiu venĝo de la flandroj kontraŭ iliajn despotojn.

La kompatinda infano do foriris al la citadelo de Antverpeno, portanta rekomendan leteron, kiu devos konduki lin en prizonon aŭ sur eŝafodon, laŭ la humoro aŭ la interesoj de la guberniestro.

Jam de pluraj tagoj li estis foririnta el Berg-op-Zoom por almonte laŭiri tiun grandan branĉon de Skeldo kiu kondukas al Antverpeno. S-ro Sneyders ne plu aŭdante paroli pri li kaj esperante ne plu aŭdi paroli pri li, sentis sin en humoro multe pli afablema kaj bonvolema ol kutime. Li vespermanĝis per ja bona apetito, plurfoje rimarkigis ke la dika grasvanga brabanta paĝio pli lerte servis ol la orgojla kaj malatentema hispano, ameme laŭdis la bieron kaj la nebulojn de sia patrujo, mistraktis la hundon de Juana, kiu volis nenion akcepti de la mano de la nova paĝio. Unuvorte li maltrafis neniun okazon esti agrabla kaj bona edzo, dirante multajn malbonaĵojn pri Hispanujo, virinoj, romancoj, hundetoj, kaj paĝioj kiuj ludas gitaron.

Post la manĝo, Juana iris en la salonon kaj sidiĝis, melankolia kaj silenta, sur sian grandan brakseĝon. Ŝi turnis sian dorson al la fenestro por ne vidi la ĉielon, kiun ŝia edzo ĵus laŭdis, kvankam al ĝi ne mankis beleco en tiu momento kiam la suno subiris en la violkolorajn brumojn de la horizonto. Ŝi mem sub siajn piedojn metis tiun kusenon, kiun Ramiro estis tuŝinta kun amo tiom da fojoj, kaj detenante suspiron, ŝi aŭskultis per senatenta mieno la pezajn banalaĵojn de sia edzo.

"-Vivu Dio! Sinjorino, ekkriis S-ro la guberrniestro de Berg-op-Zoom konstatante, ke la konversacio konsumiĝis, mi devas trinki je via sano unu glaseton, aŭ du, da bona malnova vino de Kanarioj. - Eyck! alportu ĉi tien la plej belan el miaj boteloj kaj du glasojn kun fajnaj tigoj!

-Bone, filo mia, metu ĉi tiun tableton apud la moŝtan guberniestredzinon de Berg-op-Zoom. Bone nun, Eyck. Vi estas bona servisto, belulo mia, kaj vi havos belan jakon el flava silko ornamitan per ruĝaj rubandoj, kaj pantaloneton kun puntaĵo el Mehleno, se mi daŭre kontentos pri vi. Mi volas, ke vi havu pli bonan teniĝon ol tiu pigra hispano, el kiu ni liberiĝis por longe, dank'al Dio!

Tiel parolante Sneyders plenigis sian glason ĝisrande, kaj tiun de doña Juana nur duone, sed ŝi lasis ĝin sur la tablo kaj ne degnis trempi siajn helajn lipojn en ĝi.

-Nu, moŝta guberniestredzino, li diris, ĉu vi ne volas tosti kun mi? Ĉu vi rifuzas trinki kun mi je la sano de nia digna parenco kaj kolego guberniestro de Antverpeno? Tiu bona kaj fidela protestanto, kiu iam en niaj malnovaj flandraj teroj mortigis tiom da papistoj kaj idolanoj! Tiu raspa kaj severmora juĝisto, kiu tiel bone juĝas sen konsilia debato kaj pendigas iun ajn ulon super la fosaĵoj de sia urbo sen ke eĉ unu burĝo demandas la kialon, tiom grandaj estas la kredito kaj la fidon kiujn la guberniestro inspiras!"

Kompatinda Juana, mutigita de malespero, tristmiene aŭskultis tiun gracian inviton. Ŝi sciis la intencojn de sia edzo, kaj la akcepton, kiu atendis la paĝion en Antverpeno. Sed ŝi trovis en sia fiereco de andaluza virino la kuraĝon elteni tiun teruran ideon, kaj ŝteli de sia edzo la plezuron kontempli ŝian doloron. Ŝi turniĝis al Sneyders, kiu ekapogis sin al la dorsapogilo de sia brakseĝo kun mieno samtempe stulta kaj malica, kaj prenante sian glason per pli firma mano:

"-Se la fido de la Antverpernanoj en sia guberniestro estas tiom blinda, ŝi diris, verŝajne ili ja scias lin nekapabla pri kovarda ago kaj neutila krimo."

Tiel dirante, ŝi levis sian glason, kaj, dum ŝi proksimigis ĝin al tiu de sia edzo, sono de gitaro akompanata de malgaja kaj obtuza voĉo kantis, sub la fenestro, en la hispana, refrenon de unu el la romancoj ŝatataj de Juana. Tiu voĉo ne povis esti nekonata, eĉ momenteton, de ambaŭ homoj, kiuj aŭdis ĝin. Esprimo de stuporo kaj aflikto montriĝis sur la ruĝa vizaĝo de la guberniestro. La okuloj de Juana lanĉis ĝojan kaj triumfan flagron. Sanbrilo reaperis sur ŝiaj vangoj, kaj frapante la glason de sia edzo:

"-Mi trinkas, ŝi diris al li, je la sano de nia parenco kaj amiko, la brava guberniestro de Antverpeno!"

Oni serĉis Ramiron. Oni ne retrovis lin. Post kiam li trankviligis sian mastrinon pri sia sorto, li estis fuĝinta for el la kastelo. Kaj tiel li saĝe agis, ĉar ĉi-foje la guberniestro de Berg-op-Zoom ne estus konfidonta al aliulo la venĝan taskon. La paĝio reservis ĉe Gaston d'Orléans, kiu estis veninta militi por Hispanujo kontraŭ la reĝo de Francujo, sia frato. Oni asertas, ke, kiam ĝenerala paco estis subskribita en 1648, Ramiro atinginta altan rangon en la armeo, ege komplezis al la maljuna guberniestro de Antverpeno, kiu pro politiko aŭ lojaleco, estis rifuzinta helpi la planon de Sneyders. Ja estas certe, ke Sneyders estis mortinta dum la milito, kaj ke la paĝio kuraciĝis el sia amo por la bela Juana, post dek du jaroj da milito kaj ambicio. Tamen, mi ne povas certigi, ke retrovinte ŝin en la kortego de la imperiestro, kaj ĉar ŝi ankoraŭ povis esti juna, bela kaj riĉa, kaj laŭ mia scio tio neniam estis difekto, li ne sentis sian pasion revigliĝi. La rakonto diras nenion pri tio, kaj se vi volas, vi povas fini ĝin per geedziĝo, se tia fino plaĉas al vi.

Ne nur hundoj sed ankaŭ katoj alportas objektojn. Tamen ili havas por tio evidente siajn proprajn kaŭzojn.

Poe, Edgar Allan. Tri noveloj / Tradukis el la angla lingvo Edwin Grobe. – Tempe: Arizona Stelo, 1998. – 22 p.

Antaŭ 175 jaroj, la 7an de oktobro 1849, mortis la usona verkisto Edgar Allan Poe (1809-1849). Dum la tuta oktobro 2024 la libroservo de UEA ofertas lian novelareton kun sesona rabato, sendepende de la mendata kvanto.

En la libro estas jenaj verkoj de Poe:

• La barelo da Amontilado
• La denuncema koro
• Manuskripto trovita en botelo

Mendu la novelareton ĉe https://katalogo.uea.org/?inf=6898

Abonu La Ondon de Esperanto por 2024 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2022 kaj 2023. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post La oktobra rabato: Tri noveloj de Poe appeared first on La Ondo de Esperanto.

Ni ĝojas prezenti al vi volontulon de TEJO, Giovanni!

• Rakontu iom pri vi! El kiu lando vi estas, kiom vi aĝas…?

Mi nomiĝas Giovanni De Lucia (Ĝovanni De Luĉia) kaj mi estas 24-jaraĝa viro el Voghera, eta urbo en la nordo de Italio en provinco de Pavia, inter la urboj Milano kaj Genova.

• Kion vi faras en via eksteresperantuja vivo, rilate al studoj, laboro? Kiuj estas viaj ŝatokupoj?

Post lernejo mi studis en akademio pri muzikregistrado kaj nun mi laboras kiel soninĝeniero en Italio pri multe da fakoj kiel muziko, koncertoj, konferencoj, podkastoj, dublado kaj tiel plu en mia hejmstudio kaj por diversaj firmaoj.
Miaj plej ŝatataj tempokupoj ekster laboro krom Esperanto estas piedpilko kaj mi sportas kiel arbitro por piedpilka federacio de Italio. Mi ankaŭ ŝatas kuiri kaj spekti japanajn animaciajn filmojn, pri kio mi havas tatuon sur mia liva brako.

• Kial vi decidis iĝi TEJO-volontulo?

Mi elektis iĝi volontulo de TEJO ĉar mi bezonis malfermi novan ĉapitron de mia vivo: vojaĝante eksterlande pli kaj pli lastatempe mi ekŝatis ideon pri loĝi ekster Italio por kompreni kiel tio vere estas for vidperspektivo de turisto kaj ĉu mi vere ŝatus tion. Nederlando estis inter miaj opcioj kaj tiel mi eksciis pri volontulado kaj kaptis la eblecon.

• Pri kio vi okupiĝos pleje en la Centra Oficejo? Kion vi volas fari por TEJO?

En la Centra Oficejo de TEJO mi okupiĝos pri multe da taskoj rilataj kaj al mia laborsperto kaj al miaj kapabloj. Ĝenerale mi okupiĝos pri komunikado, ĝisdatigo de retejoj kaj sociaj kontoj, kreado de materialo por reklami kaj informi pri agado de TEJO kaj kreado de aŭdovida materialo por diversaj uzoj.

• Ĉu tiu ĉi estas via unua sperto en Esperantujo? Aŭ ĉu vi jam havis spertojn en la Esperanto-movado? Se jes, rakontu iomete pri viaj ĝisnunaj aktivaĵoj!

Mi ja delonge konas Esperanton kaj ĝian movadon: mi esperantiĝis dum fino de 2020 kaj en 2022 mi komencis partopreni multe da junularaj eventoj tra Esperantujo kaj tiam mi iĝis estrarano de la Itala Esperantista Junularo, kies prezidanto mi estas de du jaroj. Tiel mi organizis kvar Internaciajn Junularajn Festivalojn (la ĉefa junulara Esperanto-evento de Italio) kaj kunorganizis IJK-n 2023 en Lignano Sabbiadoro en Italio.

Mi ege ŝatas la eblecon uzi esperanton kiel laborlingvon. Mi ja kutimiĝis dum lastaj jaroj uzi Esperanton ĉiutage kaj mi ŝatas uzi ĝin kiel lingvon por kaj formala kaj neformala komunikado.

• Kiaj estas viaj ĝisnunaj impresoj pri la TEJO-laboro, la Centra Oficejo ĝenerale, viaj kolegoj, la vivo en Roterdamo…?

La vivo kiel volontulo ĝis nun estas iranta vere bone kaj brile: la etoso estas trankvila kaj glata kaj ni bone rilatas unun la aliaj kaj kunhelpas dum niaj taskoj kaj dum vivo en VolDom.
Same Roterdamon mi ŝategis jam ekde unuaj horoj ĉi tie: mi jam vizitis la urbon post IJK en Westelbeers dum 2022 kaj tiam ŝatis la stilon kaj la vivmanieron (krom manĝkutimoj, evidente), do kiam mi alvenis la unuan tagon en la urbo mi jam sentis min en hejmeca etoso kiu tute helpis min adaptiĝi.

Por mia vivo nun mi esperas ĝui tiun ĉi longan jaron kaj ĝui kiel eble plej multe da novaj spertoj; same mi ŝatus ekkoni novajn personojn kaj plibonigi mian konon de la nederlanda lingvo.

• Ĉu vi havas vivdevizon?

“Kiam la vento leviĝas, tiam estas tempo por klopodi vivi”.

Giovanni estas volontulo ĝis Septembro 2025 danke al la subteno de la programo Eŭropa Solidara Korpuso por la periodo 2024-2025.

The post Ekkonu la novan TEJO-volontulon Giovanni appeared first on Tutmonda Esperantista Junulara Organizo.

Laŭ la kanada statistika oficejo Kanado registris en la jaro 2023 la duan fojon la plej malaltan naskonombron po virino: 1,26 infanojn averaĝe havis virino en Kanado. Tiel la lando enviciĝas inter la landojn kun la plej malalta naskokvoto, inter aliaj Suda Koreio, Hispanio, Italio kaj Japanio. Laŭ la oficejo la malkresko inter la jaroj 2022 kaj 2023 respegulas precipe kreskon de la nombro de virinoj en naskokapabla aĝo, sed oni ankaŭ menciis ke la naskokvoto malkreskas senŝtupe de pli ol 15 jaroj.

Marku viajn kalendarojn, ĉar TEJO ĝojas anonci, ke la 81a Internacia Junulara Kongreso (IJK) okazos de la 2a ĝis la 9a de aŭgusto 2025 en Cisarua, Indonezio!

Cisarua estas distrikto en Bogor, en la insulo de Javo. La urbeto situas nur 78 kilometrojn sude de Ĝakarto, la aktuala ĉefurbo de Indonezio. Kuŝante ĉe la flanko de Pangrango, dormanta vulkano kies lasta erupcio restas nedatita, la urbeto estas populara feria celloko kaj por lokaj kaj alilandaj gastoj kiuj deziras pasigi trankvilan tempon kun naturo ĉirkaŭate de montara pejzaĝo kaj internacia etoso.

Venu al Indonezio, partoprenu en la 81a IJK, kaj plonĝu en la mirindan diversecon de kulturoj, lingvoj, kaj pejzaĝoj de ĉi tiu insulara paradizo. De la imponaj vulkanoj ĝis la serenaj plaĝoj, Indonezio sendube ofertos unikan sperton por ĉiuj artoprenantoj. Informo pri kotizoj, programo, kaj aliaj elementoj de la 81-a IJK tre baldaŭ aperos. Se vi ŝatus iamaniere kunlabori kun la Kongresa Komisiono, kontaktu Michael Vrazitulis, TEJO-estraranon pri Kongresoj, ĉe michael.vrazitulis@tejo.org.

Fonto: https://www.tejo.org/81-a-ijk

Abonu La Ondon de Esperanto por 2024 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2022 kaj 2023. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post La 81a IJK okazos la 2-9an de aŭgusto 2025 en Cisarua, Indonezio appeared first on La Ondo de Esperanto.

---

AFP - JACK GUEZ 08/10/2024 Antaŭ jaro, la 7an de oktobro 2023, la plej murdita terorista atako en la historio de Israelo okazigis 1200 mortintojn. Ĉi tiun tagon, la homoj, kiuj mortis aŭ estis forkaptitaj estis plimulte civiluloj. Sabin Taasa, franca-israelanino...

La Interlingvistikaj Studoj en Universitato Adam Mickiewicz en Poznano, kredeble la plej ampleksa kaj plej oficiala universitatnivela instruado de Esperanto en la lastaj jardekoj, regule okazadis de 1998 ĝis 2024 sub la gvido de profesoro Ilona Koutny. Laŭ ŝi multaj esperantistoj preferas konvinkadi aliajn lerni Esperanton, sed opinias, ke ili mem ne bezonas plu lerni.

Bankedo kun la finstudintoj de 2024. Ilona Koutny meze.

Libera Folio: Kian signifon havis la interlingvistikaj studoj ĉe AMU por la Esperanto-movado?

Ilona Koutny: – Esperanto estas jam natura lingvo, ĝi funkcias kiel normale lingvoj funkcias: ni povas esprimi niajn pensojn kaj sentojn, interkomunikiĝi per ĝi, kaj ĝi ofte estas parto de identeco de esperantistoj kiel la gepatra lingvo.  Por iu ajn lingvo, sed ĉefe por minoritataj lingvoj – al kiuj lastatempe esperantistoj komparas Esperanton – estas grave havi lokon en la oficiala eduka sistemo. Tio montras iliajn vivkapablon kaj prestiĝon. Estas kompreneble, ke ankaŭ por la Esperanto-movado gravas havi oficialan rekonon kaj diskonigon en tiu formo. Lingvo kun 2 milionoj da parolantoj – kiel oni povas tion aŭdi, Amri Wandel parolas eĉ pri 3 milionoj – devus aperi en diversaj niveloj de la oficiala eduksistemo.

– Bedaŭrinde, Esperanto malofte estas instruata en lernejoj, en universitatoj eĉ malpli ofte. Se tamen, tiam temas pri lingvokursoj aŭ interlingvistikaj kursoj kiuj interalie prezentas ankaŭ Esperanton. Plenan instruprogramon (fakon) unue havis la Budapeŝta Eötvös-Loránd-Universitato (ELTE) kaj poste la Poznana Adam-Mickiewicz-Universitato (AMU). István Szerdahelyi (1924-1987) instituciigis la universitatan instruadon de Eo en 1966 kaj la kun ĝi ligitan sciencan esploradon. Nun ni festas lian 100-jaran jubileon.

– Mi daŭrigis lian laboron en ELTE kaj post mia transloĝiĝo al Pollando fondis la postdiplomajn Interlingvistikajn Studojn en AMU, en 1998, kaj la magistrajn studojn en 2022. Bedaŭrinde, la unikaj studoj ne havis sekvantojn.

Kial la universitato ne plu daŭrigas tiujn studojn?

Magistraj studentoj en Poznano 2024.

– Por subteni tiajn kompleksajn studojn necesas surloka instruisto-profesoro kaj ankaŭ aliaj kolegoj kaj multe da persisto, laboro. Mia ĉefa tasko en AMU estis la hungara fako kaj tiu de mia kolego, Michael Farris, estis la instruado de la angla lingvo, aldone ni prizorgis la interlingvistikan fakon. Por la postdiplomaj studoj, kiuj havis surlokajn sesiojn dufoje jare, la lasta grupo jam nur unufoje, ĉar ni povis uzi la retajn eblojn, kunlaboris pluraj eksterlandaj ĉefe universitataj kolegoj, de John Wells kaj Humphrey Tonkin tra Věra Barandovská-Frank kaj Katalin Kováts ĝis Nicolau Dols kaj István Ertl, por nur mencii la kutimajn kunlaborantojn. En la retejo de la universitato aperis raporto pri la fina sesio.

– Estis plano por konservi esperantologion kaj interlingvistikon en AMU post mia emeritiĝo. La fondo de la magistraj studoj pri interlingvistiko kadre de la studdirekto Lingvistiko kaj informmastrumado malfermis novan vojon, ja temis pri surlokaj studoj por junuloj kiuj volas magistriĝi. Tio respondis al la bezono de la bakalaŭraj studoj fonditaj en la Universitato en Zaozhuang en 2018 por daŭrigi iliajn studojn.

–Por tagaj studoj eblus peti la dungon de alia kolego, mia doktoriĝintino, Ida Stria. Post la sukcesa fondo kaj lanĉo de la magistraj studoj en 2022 (al kiu ŝi jam kunlaboris), por kiuj venis 10 ĉinaj studentoj, ni havis esperon ke en la sekva jaro venos studentoj el diversaj landoj kaj praktike realiĝos la planitaj interkulturaj studoj. La interkultura karaktero de la esperantologiaj studoj kombinitaj kun la daŭrigo de la angla kaj informatikaj konoj donas uzeblan diplomon al la kuraĝuloj.

Prelegintoj ĉe Internacia Kongreso de Lingvistoj en Poznano en septembro.

– Sed post la sukcesa unua jaro neniu aliĝis el la tuta mondo krom 5 ĉinaj studentoj. Tio ne sufiĉis por relanĉi la studojn, tiel malaperis la ŝanco dungi iun kaj konsidere mian emeritan aĝon la eblo estas fermita, do la unika sukcesa eksperimento finiĝis pro la malforteco de la Esperanto-movado. Mi sukcesis konvinki AMU pri la utilo de Esperanto por allogi eksterlandajn studentojn, disponigi interkulturajn teoriajn kaj praktikajn konoj tra Esperanto. Nur esperantistojn mi ne sukcesis konvinki pri la utilo de studado.

Kion eblus fari por ke tiaj studoj daŭru, ĉu ĉe AMU aŭ aliloke?

– Pesimisma respondo: post la provo en AMU mi konsideras ke la Esperanto-movado ne vere bezonas universitatajn studojn, ĝi preferas la hobian nivelon, amuziĝon kaj vojaĝojn helpe de Esperanto. Esperantistoj preferas konvinkadi aliajn por lerni Esperanton, sed ili mem ne bezonas plu lerni.

– Optimisma respondo: ELTE en Budapeŝto komencis universitatajn studojn pri esperantologio kaj dum pli ol 40 jaroj plenumis – eĉ se en malgranda skalo – sian rolon, AMU daŭrigis la formadon de esperantologoj, esperanto-instruistoj dum 26 jaroj kun bonaj rezultoj. Eble la ĉina universitato en Zaozhuang kun siaj bakalaŭraj studoj pluportos la torĉon. Miaj du eksgestudentoj ricevis laboron tie. Ankaŭ du aliaj jam instruas Esperanton en altlernejo en Ĉinio.

– Estas plano revivigi la postdiplomajn studojn en iom ŝanĝita, malpli longa formo en la Universitato de la Balearaj Insuloj, sub la gvido de Nicolau Dols. Mi helpos en tio kaj havas ankoraŭ multajn planojn. Feliĉe, ekzistas universitataj kolegoj kiuj science esploras Esperanton, kaj tiel akceptigas ĝin en lingvistiko, literaturo, sociologio. Elstare pruvis tion la Interlingvistika laborsekcio de la prestiĝa Internacia Kongreso de Lingvistoj (ICL), kiu okazis en septembro en Poznano kun 12 partoprenantoj.

La grundo estas gravega ekologia sistemo kaj fundamento por la homa vivo sur la Tero. Ĝi liveras 95 procentojn el niaj nutraĵoj, subtenas biodiversecon kaj helpas ekvilibrigi la klimaton. Ĝi estas fonto de amaso da elementoj. Ĝi ligiĝas en intima maniero al nia korpa kaj mensa sano.

La 82a Hispana Esperanto-Kongreso sukcese okazis de la 5a ĝis la 9a de septembro en Valencio kun 108 partoprenantoj el 20 landoj, plejparte el Eŭropo, sed ankaŭ el Azio kaj Nordameriko. La kongreso okazis en nekutima, neferia tempo, ĉar la lokaj esperantistoj volis okazigi ĝin en Universidad Laboral (fakte, Centro-Edukativo), kaj tio estis ebla nur en la unua semajno de septembro.

Unu el la ĉefaj trajtoj de la kongreso en Valencia/Cheste estis la abundaj prelegoj, atelieroj kaj horoj de aŭtoroj. Entute 23 prelegantoj prezentis diversajn temojn tra 32 paroladoj. Preskaŭ ĉiam la ĉeestantoj povis elekti inter tri samtempaj prelegoj, kaj ĉiam estis multaj esperantistoj en la prelegoj. Kerne de la tuto estis AMO-Seminario, spirite gvidata de Stefan MacGill, kaj surloke efektivigita de Duncan Charters, Laura Brazzabeni, Rubén Fernández kaj Dennis Keefe. Speciala aplaŭdo iras al Charters pro liaj kvin tre interesaj kaj celtrafaj intervenoj.

La festparolado de José Antonio del Barrio traktis la historion de Universidad Laboral, nia kongresejo. Del Barrio, emerita fizikisto, kaj eminenta esperantisto, kortuŝis nin speciale, ĉar li mem kiel junulo faris parton de sia studado ĝuste tie en Universidad Laboral, ĉeestante kursojn, manĝante, dormante, diplomiĝante tie surloke. Kaj por vespere fini la Kongreson, Arno Langrange aktoris en profunda, arte prezentita teatraĵo La ŝaknovelo de Stefan Zweig.

Alia speciala programero estis la vizito al la urbodomo de Cheste kun ceremonio kaj akceptado de ĝia urbestro. Tiaj vizitoj ofte okazas en Esperantujo, sed ĉi-foje ĝi estis iom speciala, ĉar, kvankam Cheste havas nur 8 mil 500 loĝantojn, ĝi posedas tiom da ZEOj, kiom la metropolo Barcelono! Tri stratoj en Cheste havas loke kaj internacie famajn esperantistojn kiel nomojn. Aliloke en la urbeto troviĝas arta grafitio pri la esperantisto Francisco Mañez.

La tria interesa parto estis la longa postkongreso, speciale por tiuj eksterlandaj esperantistoj kiuj havis liberan tempon en septembro. La postkongresaj ekskursoj havis plurajn ĉiĉeronojn, inter ili profesoro pri astrofiziko Amri Wandel, kiu gvidis postkongresanojn tra la bela scienca muzeo kaj tra la specialaj ekspozicioj pri spacesplorado. En la mezo de tri tuttagaj ekskursoj estis nostalgia tagmanĝo en la restoracio de la Palaco de Muziko, kie okazis la Universala Kongreso en 1993!

Fine menciindas, ke el la Kongreso venas nova konkurso, cerbo-bebo de Ramón Diago, pri ideoj kaj Esperanto, kun premioj de 1000, 600 kaj 400 eŭroj! La konkurso «Konkurso pri ideoj por disvastigo kaj disvolviĝo de Esperanto “Francisco Mañez”» estas sponsorita de neesperantista organizo: Kultura Societo Ateneo la Alianco el Cheste. Legu pli ĉe https://valencia.esperanto.es/eo/kalendaro/konkurso-ideoj-cheste-2024/.

Specialan dankon al ĉiuj LKKanoj, kiuj laboregis dum la Kongreso: Luis Salag, Rosa Zanón, Ana Montesinos, Niko Voloŝin, Ramón Diago kaj nia ĉionĉiamĉie-faranto Iván Garcia. Ankaŭ al Carmen López Martínez, Mari Carmen Segarra, kaj Duncan Charters, kiuj volontulis la tutan alven-tagon ĉe la stacidomo de Valencio por helpi la kongresanojn bone atingi la nefacile alireblan kongresejon proksime de Cheste. Kaj dankon al niaj konsilantoj, kiuj helpis dum la tuta planado-periodo: Ángel Arquillos, Laura Brazzabeni, Tonjo del Barrio kaj Alberto Granados Orcero.

Dennis Keefe
respondeculo pri prelegoj kaj postkongreso

Foto: José Antonio del Barrio

Ĉi tiu artikolo aperis en la septembra/aŭtuna eldono de La Ondo de Esperanto (2024).
Ĉe represo aŭ citado bonvolu nepre indiki la fonton:
Papere: La Ondo de Esperanto, 2024, №3 (321).
Rete: La Ondo de Esperanto https://sezonoj.ru/2024/10/hispanujo-5/

Abonu La Ondon de Esperanto por 2024 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2022 kaj 2023. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Ni venis, ni vidis, ni Valenciis appeared first on La Ondo de Esperanto.

Marku viajn kalendarojn, ĉar TEJO ĝojas anonci, ke la 81-a Internacia Junulara Kongreso (IJK) okazos de la 2-a ĝis la 9-a de aŭgusto 2025 en Cisarua, Indonezio! 

Cisarua estas distrikto en Bogor, en la insulo de Javo. La urbeto situas nur 78 kilometrojn sude de Ĝakarto, la aktuala ĉefurbo de Indonezio. Kuŝante ĉe la flanko de Pangrango, dormanta vulkano kies lasta erupcio restas nedatita, la urbeto estas populara feria celloko kaj por lokaj kaj alilandaj gastoj kiuj deziras pasigi trankvilan tempon kun naturo ĉirkaŭate de montara pejzaĝo kaj internacia etoso.

Venu al Indonezio, partoprenu en la 81-a IJK, kaj plonĝu en la mirindan diversecon de kulturoj, lingvoj, kaj pejzaĝoj de ĉi tiu insulara paradizo. De la imponaj vulkanoj ĝis la serenaj plaĝoj, Indonezio sendube ofertos unikan sperton por ĉiuj partoprenantoj. Informo pri kotizoj, programo, kaj aliaj elementoj de la 81-a IJK tre baldaŭ aperos. Se vi ŝatus iamaniere kunlabori kun la Kongresa Komisiono, kontaktu Michael Vrazitulis, TEJO-estraranon pri Kongresoj, ĉe michael.vrazitulis [ĉe] tejo [punkto] org.

The post 81-a IJK okazos de 2 ĝis 9 aŭgusto 2025 en Cisarua, Indonezio appeared first on Tutmonda Esperantista Junulara Organizo.

Antaŭ dek-naŭ semajnoj aperis la unua porcio de la ekzercaro "Aŭskultu kaj ripetu". Jen la dudeka porcio. Ĝuu ĝin!

La Komitato elektis la Estraron de TEJO por la mandato 2024-2025! Hodiaŭ ni ĝojas prezenti la novelektitan teamon al vi!

• Prezidanto: Michal Matúšov (KuboF Hromoslav)
• 1-a Vicprezidanto: Lucía Montserrat Fernández Barrera
• 2-a Vicprezidanto: Shneur Agronin (Ŝneoro)
• Ĝenerala Sekretario: Igor Almeida (Ikvero)
• Kasisto: Manohimiharintsara Andrianirina (Mihary)
• Estrarano: Michael Vrazitulis
• Estrarano: Adam Żyłka (Adamo)

La nova Estraro ekoficis jam la 1an de septembro 2024. Gratulon al
ili, kaj ni deziras agrablan kunlaboron kaj sukcesan mandaton al ĉiuj!

Fonto: https://www.tejo.org/estraro-de-tejo-2024-2025/

Abonu La Ondon de Esperanto por 2024 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2022 kaj 2023. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Estraro de TEJO por 2024-2025 appeared first on La Ondo de Esperanto.

Tiu ĉi artikolo raportas pri junulara trejnado pri Homaj rajtoj, migrado,rifuĝintoj kaj azilpetantojorganizita deTutmonda Esperantista Junulara Organizo (TEJO) en Italio. Ĝiaj partoprenantoj povis lerni pri la nuna migrada situacio en Eŭropo, pri kiel agadi helpeme en tiu konteksto kaj la pasintaj agoj de la esperantista komunumo.

Legu la tutan artikolon ĉe retejo de UNOY!

The post Esperanto kaj migrado: pensoj el internacia junulara seminario appeared first on Tutmonda Esperantista Junulara Organizo.

Pentraĵo de Luch OFER, 1991 (detalo)

Vico de kameloj paŝas malrapide tra la dezerto. La sunsubiro proksimiĝas, homoj kaj bestoj jam malpaciencas atingi la ripozlokon, kiu videblas pli kaj pli proksime. Fin-fine ili atingas la oazon Blanka-el-Ŝaŭmo, kie tendaro atendas ilin apud fontano. Baldaŭ, en la malvarmeta vespero, ili ĉiuj manĝas ĉirkaŭ lignofajro. Malfrue, antaŭ enlitiĝo, oni trinkas bonodoran teon, dum la ĉiĉerono rakontas strangan legendon, pri la nomo de la oazo. Kaj jen kion li rakontas:

***
   
Antaŭ multaj jaroj, en malriĉa vilaĝo, vivis knabino, kiu ludis kun ludiloj, samkiel ĉiuj aliaj infanoj. Ŝi nomiĝis Blanka. Foje, Blanka trovis ĉe la rando de la arbaro etan vunditan cervidon. Ŝi prenis ĝin hejmen kaj flegis ĝin dum multaj semajnoj. Ŝi nomis ĝin Ŝaŭmo, ĉar ĝi havis brilblankajn hufetojn, kvazaŭ kovritajn per savonŝaŭmo. Kiam la cervido tute resaniĝis, Blanka brakumis ĝin kaj lasis ĝin reveni en la arbaron.

Kelkaj monatoj pasis. Unu someran vesperon, kiam Blanka estis ludanta sola kun la pupoj apud la domo… alvenis al ŝi orharara feino el la arbaro, rajdanta belegan junan cervon. Kaj Blanka ekkriis pro ĝojo, kiam ŝi rekonis la savonŝaŭmajn hufojn de la cervo. “Ŝaŭmo!” – ŝi alvokis ĝin, dum la bela cervo proksimiĝis por kisi ŝiajn manojn. La feino de la arbaro dankis la knabinon pro tio, ke tiu flegis ŝian cervidon. Tiuokaze, Blanka ricevis de la feino ludilon. “Kio estas tio?” – demandis la knabino. Sed la feino malaperis sur sia ŝaŭmhufa cervo. Nur poste, oni klarigis al Blanka, ke la feina donaco estas… pianeto. 

Blanka neniam vidis aŭ aŭdis veran pianon en sia vilaĝo, ĉar la vilaĝanoj estis tre malriĉaj kaj la veraj pianoj estis ege multekostaj tiutempe.

La ludilo aspektis kiel malpeza blanka skatolo, kun nur 19 klavetoj nigraj kaj blankaj. La blankaj estis brilŝaŭmaj. Al Blanka ŝajnis, ke la ludil-piano kantas kaj parolas… Ŝi estis ravita, brakumadis ĝin kaj alparoladis ĝin. Ŝi nomis ĝin Ŝaŭmo, ĉar ĝi rememorigis al ŝi la belan cervidon.

Blanka iom post iom kutimiĝis karesi la klavojn kaj eligi el la ludilo pli kaj pli agrablajn sonojn. Iom post iom, evidentiĝis ke Ŝaŭmo, la piano, estis sorĉita muzikilo. Ĝi ne muzikumis sola, sed ĝi igis la fingrojn de Blanka ludi laŭ ĝia propra deziro. Aŭ eble Blanka igis la pianon deziri la saman muzikon, kiun ŝi mem deziris… Nu, Blanka neniam kapablis klarigi kiamaniere Ŝaŭmo kaj ŝi ludis kune. Certas nur, ke Blanka ne kapablis ludi per alia piano kaj ankaŭ Ŝaŭmo eligis nur knarajn sonojn el sub la fingroj de aliuloj. 

Kelka tempo pasis kaj alia strangaĵo evidentiĝis: Blanka kaj Ŝaŭmo estis kreskantaj kune. Kiam la knabino jam fariĝis alta forta junulino, Ŝaŭmo fariĝis granda piano kun 91 klavoj. Kiam ĝi ne plu havis sufiĉan lokon en la dometo de Blanka, la vilaĝanoj decidis transloĝigi ilin ambaŭ en la plej belan konstruaĵon de la vilaĝo, kie oni organizis koncertojn kaj dancojn ĉiujn semajnfinojn. Blanka kaj Ŝaŭmo sentis sin tre bone tie. La tuta vilaĝo amis ilin kaj prifieris pri ili. Multaj homoj komencis viziti la vilaĝon nur por aŭskulti iliajn koncertojn, dum la semajnfinoj. Ŝaŭmo neniam eliris el la konstruaĵo, sed Blanka ofte eliris por viziti sian familion, promeni sur stratoj, manĝi kaj babili kun geamikoj.

Post kelka tempo, Blanka fariĝis malgaja. Ŝi rakontadis al Ŝaŭmo pri teruraj malfeliĉoj, kiuj okazis en la vilaĝo. Nekonata malsano frapis multajn infanojn kaj plenkreskulojn. La homoj suferis pri ostaj doloroj kaj ne plu kapablis labori. Malriĉeco kreskis, malgajeco kreskis kaj la vilaĝanoj ne plu havis emon aŭskulti koncertojn, des malpli danci dum la semajnfinoj. Blanka estis daŭre forta kaj sana, sed la malfeliĉoj ĉirkaŭantaj ŝin igis ankaŭ ŝin malfeliĉa. Ŝi estus dezirinta helpi la malsanulojn, sed eĉ sin mem ŝi apenaŭ kapablis vivteni. Ŝiaj manoj, kutimiĝitaj ludi, apenaŭ kapablis kuiri kaj eĉ la plej simplajn hejmlaborojn Blanka ne scipovis fari.

Unu vesperon, Blanka brakumis la pianon kaj ŝiaj larmoj fluis sur ĝiajn klavojn. “Mi volas aliajn fingrojn”  –  ŝi diris – “fingrojn,  kiuj kapablu fari ion vere utilan...  fingrojn, kiuj vere malpliigu la suferojn de la homoj…   .”

Mi komprenas vin”  –  respondis Ŝaŭmo. “Mi promesas ke vi havos, kion vi volas.”

(daŭrigota)

La 29an de septembro, dimanĉe, en la centra biblioteko de la apudmoskva urbo Odincovo (ĉ. 190 mil loĝantoj) okazis la dua “Kalejdoskopo de lingvoj”. Ĝi estas branĉeto de la Moskva Lingva Festivalo (MLF), kiun Moskva Esperanto-Asocio MASI okazigas dum 18 jaroj en la ĉefurbo de Ruslando.

Inter la dek kvin prezentitaj lingvoj estis ankaŭ Esperanto, dufoje aperinta en la programo. La celo de la Kalejdoskopo estas logi atenton de odincovanoj al la lingva diverseco en la mondo kaj eventuale interesigi kelkajn pri Esperanto. Ĵurnalistoj de la ĉefa Odincova gazeto kaj de la urba televido aktive intervjuis la prelegantojn kaj la organizantojn.

La dua celo estis doni al la komencantaj prelegantoj de MLF la eblon provi sin kiel lingvoprezentantojn. Kaj tiu ĉi celo plene sukcesis. Ĉiuj prelegintoj – plejparte studentoj-filologoj de Moskvaj universitatoj – ricevis valoran sperton kaj multajn pozitivajn emociojn. La gejunuloj ĝuis varmajn dankojn de la publiko kaj subtenon de la kolegoj.Ĉe la malfermo prezentis sin ensemblo de popolaj kaŭkazaj dancoj.

La estrino de la biblioteko invitis ĉiujn partopreni sekvontjare en la tria Kalejdoskopo de Lingvoj. Ni interkonsentis okazigi en aprilo 2025 novan aranĝon – “Kalejdoskopo de Kulturoj”. Sendube, ankaŭ rakonto pri Esperanto-kulturo havos lokon en la programo!

Irina Gonĉarova

Foto: Ensemblo de dancoj de Kaŭkazaj popoloj (Irina Gonĉarova)

Ĉi tiu artikolo aperis en la septembra/aŭtuna eldono de La Ondo de Esperanto (2024).
Ĉe represo aŭ citado bonvolu nepre indiki la fonton:
Papere: La Ondo de Esperanto, 2024, №3 (321).
Rete: La Ondo de Esperanto https://sezonoj.ru/2024/10/ruslando-58/

Abonu La Ondon de Esperanto por 2024 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2022 kaj 2023. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post La dua Kalejdoskopo de lingvoj en Odincovo appeared first on La Ondo de Esperanto.