Blogoj en Esperanto

15/06/2025 Tiu kampanjo koncernas la asociiĝan liberecon kaj rajtojn al kolektiva intertraktado por la dungitoj de Metro Wear 2 en Cebuurbo en Filipinoj, kiuj produktas por Lululemon. Antaŭ pli ol jaro, la sindikato (OMEGA-PIGLAS) gajnis elektadon, sed...

Tiu ĉi blogaĵo estas por montri tion priskribitan ĉe la titolo, kaj montri avantaĵojn kaj malavantaĝojn ligi filmojn tra tubaro aŭ rekte tra jutubo.

Kiam iu diskonigas filmon tra tubaro, okazas ke samtempe estas diskonigita la filmon, kaj ankaŭ la esperantan ekosistemon de tubaro.aperu.net.

Aldone al tio, eblas ke iuj el la ricevantoj de via ligilo klakos sur ĝi.

Kio okazos poste?

Tiam, mi pensas ke oni devas distingi inter uzantoj:

Esperantisto malkovros esperantan ekosistemon, kie ĉio estas en Esperanto, kaj ĉiuj rekomendoj estas en Esperanto.

Scivolemulo havos similan senton.

Neesperantisto trovos iun nekompreneblan mesaĝon pri kuketoj (ĝi eskzistas pro leĝo). Depende de sia retumilo, tiu vizitanto povas trovi ankaŭ aŭtomatan tradukon de la retejo, kaj  se tiu homo eniras, vidos la filmon, kaj multaj rekomendoj en Esperanto. Tiusence, tubaro helpos rompi la miton “ne estas enhavo en Esperanto”, per pli ol kin dek mil listigitaj filmoj.

Do, resume, oni povas diri ke diskonigi filmojn tra tubaro helpas la filmon, la ekosistemon, kaj malrekte, aliajn esperantajn kanalojn, kiuj aperos kiel proponoj.

Sed, kompreneble, estas ankaŭ malavantaĝoj, la ligiloj youtu.be/xxxxx estas pli familiaraj ol tubaro.aperu.net/xxxx, do estas iom pli eble ke oni klaku sur ligiloj al jutubo.

 

Kio okazos kiam iu spektas filmon tra tubaro?

Kiam oni spektas filmon tra tubaro, post kelkaj minutoj ĝi videblos ne nur en tubaro, sed ankaŭ ĉe la ĉefa retejo aperu.net. Tiu retejo, momente, montras la 12 laste spektitajn aŭ komentitajn afiŝojn. Laŭ nia studo, tio signifas ke ĝi estos videbla tie ĉirkaŭ 12 horojn. Dum tiuj 12 horoj  vizitanto de aperu povas scivolemi kaj tiu filmo denove estos videbla dum 12 pliaj horoj. Kompreneble, ju pli da malsamaj filmoj estos spektita, des malpli da tempo estos la filmo videbla. Tiu funkcimaniero ne estas tro efika se tubaro estos multe pli uzata, sed por la nuna kvanto da spektoj kaj vizitantoj, ĝi estas sufiĉe efika. Ekzemple, se iu spektas sinsekve ĉiujn filmojn el sia propra kanalo, la ĉefpaĝo pleniĝos je filmoj el sama kanalo. Sed se iu alia homo faras samon, tio ne okazos.

 

Aldone al tio, ni aktive laboras por plibonigi la algoritmon, sed ĝi ne ankoraŭ videblas en la retejo. Ĉiutage ni kalkulas popularecon de malsamaj afiŝojn en tubaro, kaj oni povas spekti la rezulton ĉe telegramo, Tiu telegrama kanalo havas pli ol 70 sekvantoj. Tio donas elstaran videblon en tiu kanalo dum 24 horoj Estas logike pensis ke kelkaj abonanto al tiu kanalo scivolemos pri tiu afiŝo kiu aperas keil unu el la plej popularaj dum kelkaj tagoj, scivolemo aperos, kaj tiu homo spektos la filmon, do tiu filmo denove estos videbla en aperu.net. Kompreneble, se ĉiuj scivolemuloj de telegramo jam spektis, tiu filmo iom post iom malaperos el la listo de populareco.

 

Tiun algortimon pri populareco, ni plibonigas kaj uzos ĝin por premii al jutubistoj de plej popularaj afiŝoj, kiel ni anoncis antaaŭe.

 

Espereble, tiu ĉi blogaĵo iom klarigis pli bone kiel la ekosistemo de aperu.net funkcias kaj kial ĝi funkcias. Kaj kiel ni celas helpi la tutan esperantistoj.

 

Ni atendas vianj dubojn, komentojn, demandojn, plendojn…

En la pasinta jaro Moskva Esperanta Asocio MASI iniciatas novtipan porjunularan renkontiĝon “Kleriga Labora Esperanto-Renkontiĝo” (legu https://sezonoj.ru/2024/08/ruslando-57/). La dua KLERo kontraste al la unua estos ne Esperanto-lernejo, sed aro da metiejoj por kreado de esperantaĵoj utilaj por instruado, lernado, varbado, distrado ktp en, per kaj por Esperanto. Ĉi tiun celon respegulas la moto de KLERo-2: “Klerigo per kreado”.

Ni okupiĝos pri farado de videoj, sonregistrado de tekstoj, desegnado de bildoj, uzado de la Artefarita Intelekto, farado de ludoj, cerbosturmoj pri aktualaj Esperanto-problemoj, kaj multo alia.

La Organiza Teamo (OT) de KLERo-2 konsistas el ses spertaj esperantistoj aŭ aktivaj gejunuloj el Moskvo, Dimitrovgrado, Penzo kaj Sankt-Peterburgo. La partoprenontaron kompletigas jam ses aliĝintaj gejunuloj 14-26-jaraj el Moskvo kaj Ĉeboksaro. Ni celas kolekti sume ne pli ol dek partoprenantojn. Do, restis ne pli ol dek liberaj lokoj. Ni arde invitas junajn esperantistojn (14-34-jarajn), eble eĉ komencantajn, kiuj emas lerni Esperanton en la praktika kreado de Esperanto-produktaĵoj. Se vi estas tia aŭ konas tiajn personojn bonvolu kontakti nin:
+7-905-7966199
Telegram @mirina_esperanto

La renkontiĝo okazos la 26-30an de aŭgusto 2025 en la pitoreska ripozejo “Surskije zori” apud Ĉeboksari (Ĉuvaŝio). Ni loĝos en izolita feridomo, kie eblos senĝene okupiĝi pri niaj taskoj. La ĉambroj estas 2-3-litaj. Eblas tendumi. La trifoja manĝado estas garantiita en la manĝejo de la ripozejo.

La plenperioda partopreno (loĝado kaj manĝado, kvin diurnoj) kostos ĉ. 10 000 rbl.
La aliĝkotizo estas 600 rbl. Lernejanoj la aliĝkotizon ne pagas.

Se vi loĝas ekster Ruslando, vi rajtas kontribui al la programo per viaj ideoj aŭ videoj. Cetere, ni intencas prezenti al la partoprenontoj videojn pri kaj en Esperanto, jam pretajn – esperante ĉerpi el tiuj ideojn por nia kreado aŭ aktivado. Ni volonte konatiĝus kun junaj kreemaj alilandanoj per videokonferencoj aŭ eĉ invitus dezirantojn al niaj diskutrondoj. Ni dankus ankaŭ pro aliaj ideoj viaflanke. Ni estas malfermaj por kunagado! Bonvenon al la sama Telegram-mesaĝilo!

OT de KLERo-2

Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo “La Ondo de Esperanto”.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
“La Ondo de Esperanto” https://sezonoj.ru/2025/06/ruslando-65/

Abonu “La Ondon de Esperanto” por 2025 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2023 kaj 2024. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post KLERo-2: Klerigo per kreado appeared first on La Ondo de Esperanto.

            Miaj unuaj paŝoj sur la vojo de poemeca kuirado kaj manĝado okazis dum la tempo kiam mi ŝanĝis miajn dietajn kutimojn kaj fariĝis vegetarana. Mi estis 35 jaraĝa en 1982, kiam tiu vivoŝanĝo okazis. Ĝis tiam, kuirado estis tediga devo por mi. En la somero de tiu jaro, mi volis provi portempan ŝanĝon de miaj dietaj kutimoj, esperante ke kelkaj semajnoj de speciala vegetarana dieto rekomendota de sperta dietikisto povus plibonigi mian sanstaton. Tiel, mi elektis unu el la malmultaj vegetaranaj dietikistoj, kiuj ĝuste tiutempe komencis malfermi la unuajn kabinetojn en la lando. Mi ne povis scii tiam, ke li famiĝos kaj estos konsiderata grava pioniro de la scienca dieto vegetarana. 

            Mia unua kaj sola vizito ĉe Dr. Ben-Uri fariĝis mejlŝtono en mia vivo. Je mia surprizo, liaj unuaj demandoj ne rilatis al mia sano, sed al mia ĝenerala vivostilo kaj al mia ĝenerala pensmaniero. Kiam mi menciis mian poeziemon, li diris ke li jam estas certa ke mi realigos dramecan plibonigon de mia sano kaj transiros al vegetarana dieto por la resto de mia vivo. Mi atentigis lin, ke mia persistemo ne estas sufiĉe forta por realigi tiom drastan kaj definitivan ŝanĝon de kutimoj. Li diris: “Por tio vi ne bezonas persistemon, sed poemecan imagpovon.”

            Dr. Ben-Uri mem estis poeto en la pola. Li ŝatis jogajn meditadon kaj fizikajn ekzercojn, tial li rekomendis al mi libron pri joga dieto. Tiu kuracisto ne nur donis al mi bonajn konsilojn pri manĝado, kiuj ege helpis min plibonigi mian sanon, sed ankaŭ instruis min pri kiel ĝui kuiradon kaj manĝadon, pere de meditado pri la mistera sankta energio kiu igas la akvon flui kaj la plantojn kreski, pri la beleco de fruktarbejoj kaj grenokampoj… Mallonge, li igis min konscii pri la spiritaj kaj poemecaj aspektoj de vegetarana kuirado kaj vegetarana manĝado.

            Post mia vizito ĉe Dr. Ben-Uri, okazis al mi tre interesa fenomeno.  Mi komencis rememori profundan psikan traŭmaton en mia frua infaneco, kiun ĝis tiam mi preferis entombigi en la plej profundajn tavolojn de mia memoro. Terura ŝoko okazis al mi ĉirkaŭ la aĝo de 3 or 4, kiam mi ekkonsciis ke parto el mia manĝaĵo fontis el la murdo de mildaj kaj amindaj bestoj. Tio estis des pli korskuiga, ĉar mia tuta imagpovo estis turniĝanta tiutempe ĉirkaŭ la ĉarmaj antropomorfaj bestoj kiuj abundis en la bildoj de porinfanaj libroj kaj eĉ ĉirkaŭis min kiel pluŝbestoj. Mia familio trapasis terure malfacilan tempon klopodante konvinki min daŭrigi la viandmanĝadon post tiu ŝoko. Ili sukcesis tion, nur certigante al mi, ke ne ekzistas alia elekto por homoj. Dum multaj tagoj mi ploris antaŭ ĉiu manĝo, ĝis mi kutimiĝis al cirkonstanco kiun mi kredis neevitebla. Ĉirkaŭ 30 jajrojn poste, la konversacio kun tiu dietikisto konvinkis min, ke ja ekzistas ankaŭ alia ebleco por manĝi, kaj ne nur por limigita tempo kiel mi estis supozinta, sed por la tuta vivo.
 
            Mi komencis permesi al tiuj nebulaj rememoroj pri infaneco reveni el mia subkonscio. Subite mi sentis min kiel knabino, kies kara revo materiiĝas. Tiu ĉi sento venis kune kun granda emocio, kaj ĉar emocio naskas poemumadon, ĝi do venis kune kun eksplodo de entuziasmo por poemlegado kaj poemverkado.

            Indas klarigi ĉi tie, ke la antropomorfa perspektivo rilate al bestoj (t.e. la atribuado de homa psikologio al bestoj) estas tute natura por infano, sed malrealisma kaj malĝusta el scienca vidpunkto. Aliflanke, nei ajnan similecon inter la psikologioj de la bestoj kaj tiu de la homoj estas same nerealisma kaj nescienca sinteno. Mi persone elektis mezan vojon, kiu taŭgas por mia natura kompato kaj simpatio al la bienaj bestoj kaj por mia respekto por ties sentoj, eĉ se ili ne tutece identas kun homaj sentoj. Mi elektis poemecan sintenon, kiu permesas al mi identiĝi metafore kun tiuj vivaspetoj kiujn homoj ja kundividas kun aliaj specioj loĝantaj sur la sama planedo. Sekve de tio, kiam mi pensas pri bienaj bestoj, mi fokusiĝas sur tiujn aspektojn kiujn mi ŝatas aliformi en poemajn metaforojn: doloro, plezuro, timo, kuraĝo, amo, fido, dankemo, fideleco, patrina amo, bezono de libereco, bezono esprimi siajn sentojn iel… La ĉi lasta aspekto aparte fascinas min kiam temas pri fiŝoj. Iliaj voĉoj estas neaŭdeblaj por homaj oreloj, kaj tial multaj homoj forgesas ke fiŝoj ja estas vivantaj estaĵoj, kiuj krias korŝire pro doloro kaj timo, sed faras tion pere de altfrekvencaj sonoj kiujn ni povas tro facile ignori…  Ĉu ekzistas ajna poeto en la tuta mondo, kiu neniam sentis frustriĝon kiam lia aŭ ŝia poetvoĉo maltrafis la korojn de indiferenta publiko?...
 
            Vivi sen kulpi pri eĉ la plej eta perforto al alia vivanta estaĵo (koncepto nomita “ahimso” en la antikvaj Aziaj tradicioj) estas verŝajne nerealigebla idealo, konsiderante la fakton ke eĉ mikroboj, bakterioj kaj damaĝemaj insektoj estas vivantaj estaĵoj. Tamen, rilate miajn sentojn pri bienaj bestoj, mi tutkore kundividas tiujn de Bernard Shaw, kiu diris: “La bestoj estas miaj amikoj kaj mi ne manĝas amikojn.”  

            Multaj homoj sentas ke estas malfacile ŝanĝi siajn kutimojn pri manĝado, eĉ kiam ili estas certaj ke tio utilus al ilia sano. Ili kutime realigas tian ŝanĝon nur iom post iom, revenas al malnovaj kutimoj kelkfoje, provas anstataŭigi tradiciajn viandmanĝaĵojn per “vegetaranaj kolbasoj”, “vegetaranaj hamburgeroj”, “vegetarana kokinsupo” k.t.p. Tiaj nomoj de manĝaĵoj celas mildigi la nostalgion de la homoj kiuj ĉesas manĝi viandon. Mi ne bezonis tian strategion, ĉar la ĝojo pri la realigo de mia delonge forgesita revo estis tiom emociiga, ke ĝi malebligis ajnan bedaŭron. Ekde kiam mi ŝanĝis miajn dietajn kutimojn, ĉiu manĝo asociiĝas kun poemoj kaj kantoj en mia menso. Ĉu mi meditas pri poemo kiun mi legis aŭ ĉu mi kreas mian proprajn versojn, miaj kuirado kaj manĝado fariĝas novaj spiritaj aventuroj ĉiutage. Tamen, mi ne komplete rompis la familiajn kuirtradiciojn. Ekzemple, unu el miaj plej oftaj manĝaĵoj estas “mamaliga”, iu speco de maizkaĉo vere populara en Rumanio, mia naskiĝlando. Alia rumana manĝaĵo kiun mi ĝuas estas “sarmale de post” (rizobuloj volvitaj en brasikfolioj). Kaj la listo estas sufiĉe longa por ke mi ne suferu pro manko de kontinueco en mia ĉiutaga vivo.

            Ankaŭ la maniero laŭ kiu oni prezentas la manĝaĵon sur la tablo povas inspiri rememorojn pri konataj poemoj aŭ instigi iun krei poemojn. Esplorante per interreto, mi malkovris ke multaj belegaj floroj povas dekoracii niajn tablojn ne nur en florvazo, sed ankaŭ kiel bongustaj kaj belaj ingrediencoj de niaj salatoj kaj aliaj manĝaĵoj. Fakte, en kelkaj restoracioj mi vidis glaciaĵojn kaj fruktosalatojn ornamitajn per rozaj petaloj. Foje mi preparis belan kaj bongustan salaton miksante flavajn petalojn de kukurbetaj floroj kun folioj de ruĝa brasiko kaj verda cepo. Mi planas eksperimentojn ankaŭ kun aliaj manĝeblaj floroj.

            Kutime mi ne havas paciencon uzi receptojn, sed uzas mian imagpovon por eksperimenti ĉiutage novajn kuirejajn kreaĵojn. Mi fiaskas ofte. Sed kiam okazas al mi krei bongustan vegetaranan manĝaĵon, mi konsideras ĝin veran poemecan realigon.

            La fakto ke mia poemeca dieto influas tre pozitive mian sanon kuraĝigas personojn ĉirkaŭantajn min pliigi la procenton de plantoj en siaj dietoj. Miaj nepo kaj filino fariĝis vegetaranj, ĉi-lasta iĝas eĉ vegana lastatempe, kaj mi provas sekvi ŝian ekzemplon.

            Mi esperas ke la evoluo de la teknologio finfine anstataŭos la buĉejojn per grandaj laboratorioj por malmultekosta “kultivita viando” (t.e. viando produktita per kultivado de bestaj ĉeloj, anstataŭ ol bestbuĉado). Tia vizio ne plu estas malproksima, ĉar kultivita viando jam ekzistas, sed ĝia produktado ankoraŭ ne estas sufiĉe malmultekosta. Tamen, oni supozas ke ĝi fariĝos pli kaj pli facile havebla por ĉiuj. Mi esperas, ke tia grava ŝanĝo havos grandajn ekologiajn avantaĝojn, plibonigos la sanon de la homaro, neniigos la malsaton en multaj malriĉaj regionoj kaj ĉesigos multajn formojn de krueleco kontraŭ bestoj. Koncerne la poemecan aspekton de la kuirado, mi supozas ke homoj preferus pensi ke la fonto de sia viando estas bela moderna laboratorio, ol buĉejo… En tiaj cirkonstancoj, la etika aspekto de la homa dieto malaperus, kaj ajna elekto dependus nur de la kuracistaj rekomendoj kaj de la individuaj gustoj.  

====== 

Jonny M. Jonny M – Petolas: K-disko. – Kolonjo: Falkonection, 2024.

Jonny M (legu [ĝOni mO]; malantaŭ la artista pseŭdonimo sin kaŝas germano Jonas Marx) naskiĝis en 1990 kaj komencis sian muzikan karieron (unue per la uzado de la angla kaj germana lingvoj) jam en 2006. Lia ligo kun Esperanto daŭras ekde 2011, kiam li publikigis provan albumeton en Esperanto sub la titolo “Pli ol Espero”. Jam en 2013 li publikigis sian unuan oficialan albumon “Regestilo”, kiu akiris popularecon en la junulara Esperanto-medio. La unuan albumon sekvis la dua (“Kreaktiva”, 2017). La kovima pandemio iom rompis pluajn planojn de la artisto, sed jen en 2024 aperis la nun recenzata albumo “Jonny M – Petolas”, la tria en la oficiala diskografio.

Ni malfermu ĉiujn kartojn. Unue, la plej ŝatata stilo de la artisto (kiel li malkaŝe asertas en siaj tekstoj) estas regeo; due, temas pri la unua albumo de Jonny M, kiun mi aŭskultis. Mi do iomete timis, ke atendas min vico da iom tedaj kaj samstilaj komponaĵoj kun tipa regea temaro, sed, feliĉe, mi eraris! El la dekduo da komponaĵoj, kiuj konsistigas la albumon, nur kelkaj impresas “pure” regeaj/repaj/hiphopaj, dum la plimulto prezentas, fakte, popular-stilajn kantojn, tamen kun senteblaj regeaj gusto kaj fono. Rezultas sufiĉe plaĉa kaj bongusta miksaĵo, “manĝebla” ankaŭ por tiuj, kiuj ne tro ŝatas la ĵus menciitajn stilojn!

La muzikoj do estas tute en ordo. La muzik-aranĝoj estas ne tro komplikitaj, sed kompense – tre klaraj; dominas reliefa kaj takta ritmo; maĵoraj kantoj pli multas, ol la minoraj. Vere belaj melodioj, konfesinde, mankas, sed kelkaj fragmentoj tamen ja impresas eĉ ŝlagrece! Laŭdindas la sufiĉe klara elparolo de la artisto (tamen vidu sube kelkajn grumblojn!) kaj bona ekvilibro inter la muzik- kaj voĉ-laŭtecoj, pro kio la tekstoj estas tute facile kompreneblaj. La tekstoj mem temas pri sufiĉe diversaj aferoj (jen pri “ĉiu respondecas pri si mem”, jen pri la amo, jen pri la alvokoj por legalizo de kanabo), sed preskaŭ ĉiam ili estas spritaj kaj petolaj, eĉ se mankas al ili rimoj kaj vera poezieco. Nu, la regea stilo ja permesas iom da libereco koncerne la formojn, dum la enhavo estas sufiĉe amuza kaj varia (foje eĉ iom maldeca)! Aparte atentinda afero estas la menciado pri la Esperanto-rilataj realaĵoj (kiel la “kutimaj okazaĵoj dum IJK” aŭ la aludoj pri “La Bambo”, kiun la aŭtoro komence malŝatas, sed poste ja plene subtenas).

Malgraŭ la supre prezentitaj laŭdoj mi neniel povas eviti kelkajn kritikojn. Nu, la tekstoj foje ne estas plej glataj gramatike (ekzemple, “Nia profunda rilato sentas kiel beno” anstataŭ la celita senco “sentiĝas” / “estas sentata”). Eĉ pli malbonas la kelkfoja apero de mislokitaj akcentoj (ho! tio ja estas vera plago por la Esperanto-kantoj!) kaj la ofta “forgluto” de la akuzativa finaĵo fare de la kantisto. Aparte misimpresas eĉ pli strangaj fuŝoj: ekzemple, la vorto “flirti” aŭdeblas kiel [florti] (laŭ la angla maniero). Ve, tiel interesa albumo ja nepre kaj certe bezonus iom pli delikatan poluradon kaj antaŭpreparon!

Mi kuraĝas fari la jenan resumon: malgraŭ kelketaj misoj kaj malperfektaĵoj la albumo nepre bezonas atenton de la muzikema Esperanto-junularo, sed ankaŭ la pli aĝa generacio povus ricevi plezuron el la freŝaj ritmoj kaj spritaj tekstoj. Mi neniel asertas, ke temas pri io vere brila, sed tiu ĉi albumo ja havas grandan ŝancon plaĉi al multaj! La recenzinto ĝuis la pozitivecon kaj optimismon de la albumo; ĝuu ankaŭ vi!

Paŭlo Moĵajevo

Ĉi tiu recenzo aperis en la marta (printempa) eldono de “La Ondo de Esperanto” (2025).
Ĉe represo aŭ citado bonvolu nepre indiki la fonton:
Papere: La Ondo de Esperanto, 2025, №1 (323).
Rete: La Ondo de Esperanto https://sezonoj.ru/2025/06/muziko-54/

Abonu “La Ondon de Esperanto” por 2025 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2023 kaj 2024. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
“La Ondo de Esperanto” en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Tre petola, amuza kaj pozitiva albumo appeared first on La Ondo de Esperanto.

En urboj laŭ aktuala studaĵo multaj vojoj estas plenumataj pli kaj pli ofte per biciklo aŭ piede. Ne nur la denseco de la loĝantaro kaj la alteco de la fuelprezoj igas rezigni pli da homoj pri la aŭtomobilo. Ankaŭ bone elkonstruita reto de biciklaj vojoj akcelas kaj la biciklan kaj la piedan trafikon.

“La Sep Valoj” estas verko revelaciita en la malfruaj 1850aj jaroj de Bahá’u’lláh, la profeto-fondinto de la Bahaa Kredo, kiam Li post dujara retiriĝo al la montoj de Kurdio revenis al Bagdado. La temo de la verko estas sentempa kaj senloka: la internaj veroj de religio. Ĝi estas mistika priskribo de la vojaĝo de la animo tra sep stadioj de interna transformiĝo respektive de la transiro de la homa memo ek de la mondo materia ĝis la transaj sferoj proksimaj al Dio.

La Bahaa Mondcentro en 2019 publikigis aŭtoritatan tradukon el la origina persa al la angla enkadre de la kolekto “The Call of the Divine Beloved. Selected Mystical Works of Bahá’u’lláh” (La voko de la Dia Amato. Elektitaj mistikaj verkoj de Bahá’u’lláh). Tiu nova traduko nun anstataŭas la ĝistiamajn provizorajn, kaj el ĝi traduka teamo de Bahaa Esperanto-Ligo faris la esperantigon.

En la antaŭparolo al la nova eldono tekstas:

Dum la du jaroj en Irako, kiam Bahá’u’lláh retiriĝis al la montoj de Kurdio … inter la “netakseblaj trezoroj rivelitaj” en tiuj tagoj troviĝas la “plej granda mistika komponaĵo”, la Sep Valoj, kiu “priskribas la sep stadiojn, kiujn devas trairi la animo de la serĉanto antaŭ ol ĝi povas atingi la celon de sia ekzisto”. Kiel la dekdujarcenta poemo de ‘Aṭṭár, Manṭiqu´ṭ-Ṭayr (La Konferenco de la Birdoj), priskribas la Sep Valoj kiel vojaĝadon tra sep stadioj en serĉado de Dio. Tamen, la serĉado en la Sep Valoj estas ankaŭ farita sub la cirkonstancoj difinitaj per la tre baldaŭa aŭroro de la nova Revelacio – kaj efektive la ĉeesto de la Amato mem.

Tiu ĉi nova traduko aldoniĝas al intertempe jam tuta gamo da ĉerpaĵoj el la abundega bahaa literaturo alirebla en Esperanta traduko. BEL jam en 1994 aperigis sub la titolo “Perloj de l’ Saĝo” kompilaĵon de centraj citaĵoj el la verkaro de Bahá’u’lláh. Lian centran teologian verkon “La Libro de Certeco” siatempe Lidia Zamenhof tradukis, sed ĝi restis nepublikigita manuskripto, kiun tamen BEL alirebligas tra sia retejo. La ĝis nun plej ampleksa verko tradukita estas la preskaŭ 500-paĝa “Dio preterpasas”, la aŭtoritata historio de la unuaj cent jaroj (1844–1944) de la Bahaa Kredo, eldonita en 2023 okaze de la 50-jariĝo de BEL; ĝi haveblas kaj libroforme kaj PDFe tra la BEL-retejo https://bel.bahai.de/literaturo/. Tie baldaŭ aperos ankaŭ la PDF-versio de “La Sep Valoj” de Bahá’u’lláh.

Libroservoj petu provekzempleron de “La Sep Valoj” ĉe bel@bahai.de.

Bernhard Westerhoff
Sekretario de BEL

Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo “La Ondo de Esperanto”.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
“La Ondo de Esperanto” https://sezonoj.ru/2025/06/bahaismo/

Abonu “La Ondon de Esperanto” por 2025 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2023 kaj 2024. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post La Sep Valoj: Esperanto-traduko de la centra mistika verko de Bahá’u’lláh appeared first on La Ondo de Esperanto.

Urĝa agado bezonata por firmigi la rajton de knabinoj ricevi edukadon

Origine publikigita la Global Voices en Esperanto

Verkita de Raby S. Diallo kaj Stéphanie Manguele

Kvankam landoj en subsahara Afriko [eo] progresis rilate al seksa egaleco kaj faris signifajn paŝojn en edukado, sed edukado por knabinoj plu restas grava defio. Milionoj da knabinoj ankoraŭ ne havas la ŝancon frekventi lernejon. Eĉ kiam ili faras tion, ili malofte finas siajn studojn. Ĉirkaŭ 32,6 milionoj da knabinoj en la aĝo de bazlernejo kaj komenca mezlernejo nuntempe ne studas. Ĉi tiu nombro altiĝas al 52 milionoj ĉe la aĝo de fina mezlerneja nivelo. Tamen estas bone pruvita fakto, ke la enpovigo [eo] de virinoj pelas ekonomian kreskon, kiu ne povas esti atingita sen certigi inkluzivan aliron al edukado.

La persisto de socikulturaj baroj

Knabina edukado en Afriko ne povas esti limigita ĝis aliro al lernejo mem; ĝi devas ankaŭ adresi la strukturan malegalecon kaj la patriarkajn normojn, kiuj retenas la progreson.

Seksaj antaŭjuĝoj estas profunde enradikiĝintaj en la socioj de Afriko kaj estas subtenataj de sociaj strukturoj, inkluzive de lernejoj. Ĉi tiuj antaŭjuĝoj malfaciligas por knabinoj imagi sin en roloj preter tiuj tradicie aljuĝataj al ili. Edukaj materialoj ofte plifortigas ĉi tiujn seksajn malegalecojn: virinoj malofte estas prezentitaj en gvidaj roloj kaj estas tipe montritaj nur en hejmaj kuntekstoj. Ĵusa interna dokumento konigita de certaj naciaj departementoj en Senegalo [eo], permesanta al virinoj pli frue foriri de laborloko dum Ramadano [eo] por okupiĝi pri hejmaj aferoj, bone ilustras tiun kontraŭdiron. Ĉi tiu ekzemplo brile respegulas la persistan disdividon de laboro laŭ sekso, kiu limigas virinojn al hejmaj taskoj, dum viroj okupas strategiajn decidfarajn postenojn en organizoj.

Vere inkluziva edukado postulas seks-sentemajn politikojn, kiuj certigas, ke knabinoj havu sekuran kaj subtenan lernmedion. Tial estas grave revizii la edukan enhavon por rompi stereotipojn kaj instigi la partoprenon de knabinoj en sciencaj kaj teknikaj kampoj.

Oni devas agnoski ankaŭ ekonomiajn barojn. Edukado de infanoj implicas signifajn elspezojn, devigante familiojn elekti inter eduki knabojn aŭ knabinojn. Ĉar edzinigi filinojn ofte estas vidata kiel elirejo el malriĉeco, investi en ilian edukadon ne estas konsiderata prioritato, male al la knaboj, kies sukceso estas dezirata kaj atentata.

Laŭ la Monda Banko kaj UNESCO, knabina edukado en subsahara Afriko postrestas  je 30 jaroj kompare al evoluintaj landoj. Urĝaj rimedoj necesas por rompi la seksan muron, plifirmigante la rajton de knabinoj al edukado per tri ĉefaj manieroj: levi konscion pri ĝia graveco en komunumo, oferti stipendiojn kaj financan subtenon al familioj kun malfacilaĵoj, krei inkluzivan kaj sekuran lernmedion.

Investi en la edukado de knabinoj signifas investi en la enpovigo de virinoj kaj la disvolviĝo de Afriko. Tamen vera ŝanĝo postulas agi preter la lernejoj por malkonstrui la sociajn normojn, kiuj aljuĝas al knabinoj subordigitan rolon en la socio ekde frua infanaĝo.

Kiel certigi la rajton de knabinoj je edukado

Antaŭenigi la rajton de knabinoj je edukado postulas engaĝiĝon de ĉiuj koncernatoj. Pli da klopodoj estas bezonataj por provizi solvojn adaptitajn al la kompleksaj realaĵoj de Afriko. Ĉiuj devas partopreni: la civila socio, registaroj kaj neregistaraj organizoj — ĉiuj havas rolojn por ludi. Registaroj, plej grave, portas la respondecon certigi, ke ĉi tiu rajto estas garantiata kaj tial ili devas okazigi ĉiujn necesajn iniciatojn.

Malgraŭ tio ke afrikaj ŝtatoj promesis provizi 12 jarojn da senpaga bazlerneja kaj mezlerneja edukado al ĉiuj infanoj — knaboj kaj knabinoj — tiaj politikoj ofte estas malbone efektivigitaj, malhelpataj de malriĉeco kaj la disvastiĝo de socikulturaj normoj ene de lokaj komunumoj, kiuj eternigas seksan malegalecon.

Tial afrikaj registaroj devas entrepreni konkretajn reformojn kaj pli multe investi por certigi, ke edukaj politikoj ofertas kvalitan edukadon al ĉiuj junaj afrikaj knabinoj. Tio signifas ankaŭ forigon de sociaj baroj al la aliro de knabinoj al lernejoj, starigon de juraj kadroj por certiĝi, ke ĉiuj knabinoj finu studadon antaŭ la aĝo de 16 jaroj, financadon de senpaga deviga edukado per asignado de pli granda parto de naciaj buĝetoj al bazlerneja kaj mezlerneja edukado. Gravas certigi sekuran, subtenan lernmedion — ankaŭ per revizio de instruplanoj por forigi seksajn stereotipojn.

Oni devas ankaŭ disvolvi eblojn por metia trejnado por junaj patrinoj kaj endanĝerigitaj junaj virinoj por malhelpi ilian malebligon, kaj preni taŭgajn rimedojn kontraŭ frua geedziĝo. Ĉiuokaze, oni devas funkciigi sistemojn por observado kaj taksado por certigi, ke ĉi tiuj politikoj estas efike realigitaj.

Konsiderante ke plejparto da virinoj elspezas ĝis 90 elcentojn de sia enspezo al la bonfarto de siaj familioj kaj komunumoj, dum ĉe virinoj temas pri 30 kaj 40 elcentoj respektive, estas gravege pligrandigi la jurajn, homajn kaj financajn resursojn por la knabina edukado. Tia investo ne nur plibonigos individuajn kondiĉojn, sed ankaŭ fondos bazon por vera transformado de la afrika socio.

Hodiaŭ, glacio ŝajnas tiel ordinara ke oni apenaŭ pensas pri ĝi. Ni metas glacikubetojn en trinkaĵojn, ni frostigas manĝaĵojn, ni ĝuas malvarmajn desertojn: ĉio senpene. Sed antaŭnelonge, glacio estis malofta, multekosta, preskaŭ mirakla luksaĵo.

Jam pli ol 1000 kongresanoj [1011 personoj. – AlKo] el 62 landoj aliĝis al la 110a Universala Kongreso de Esperanto, kiu komenciĝos la 26an de julio en Brno. La tuta organiza teamo antaŭĝojas vidi vin en Brno kaj preparas por vi memorindan eventon. En tiu ĉi mesaĝo vi trovos kelkajn ĝisdatigojn kaj memorigojn pri la Kongreso.

Programo

La ĉi-jara kongresa temo “Esperanto kaj teĥnologioj kiel pontoj de paco kaj konfido inter la popoloj” invitas nin pridiskuti, kiel modernaj teĥnologioj kaj Esperanto kontribuas al interpopola kompreno kaj kunlaboro. Aliĝu al la dissendolisto KongresaTemo@Groups.io por interŝanĝi ideojn pri la temo!

La detala horaro estas preparata kaj aperos baldaŭ, tamen vi jam povas konatiĝi kun la baza skemo de la kongresaj tagoj en la Dua Bulteno. Vin atendas interesa programo kun prelegoj, diskutoj, fakaj kunvenoj, sciencaj kontribuoj kaj, kompreneble, multaj artaj prezentoj.

Dum la Universala Kongreso vi havos la eblon trapasi la oficialajn KER-ekzamenojn je la niveloj B1, B2, C1 kaj C2, bazitajn je la Komuna Eŭropa Referenckadro. Atentu, la limdato por aliĝi estas jam post kelkaj tagoj – la 15an de junio! Pliajn informojn vi trovos en la retejo de Edukado.net.

Hoteloj

Pluraj ĉambrotipoj jam estas forvenditaj, sed ankoraŭ disponeblas kelkaj loĝlokoj kaj en luksaj hoteloj, kaj en la studenthejmo – tie UEA sukcesis interkonsenti aparte favoran prezon por kongresanoj. Ĉiuj loĝejoj situas proksime al la kongresejo kaj proponas komfortan restadon – pli da detaloj troviĝas en la Dua Bulteno. Atentu mendi ĝis la 20a de junio por certigi vian rezervon!

Ekskursoj

La kvartaga antaŭkongresa ekskurso jam estas plene forvendita, sed ni havas alian proponon por vi, se vi povas alveni al Brno almenaŭ vendrede – unu tagon antaŭ la komenco de la kongreso.
Sabate okazos tuttaga ekskurso E3 al Moravia Karsto. Dum ĝi vi vidos belajn kavernojn kun stalaktitoj kaj stalagmitoj, kaj eĉ veturos per boateto sur subtera rivero en la Punkva kaverno. Poste vi vizitos la abismon Macocha, la plej profundan en Ĉeĥio, kaj ĝuos belajn pejzaĝojn. Tiu ĉi ekskurso estas bona ŝanco por ripozi kaj komenci malkovri la regionon antaŭ la kongresa semajno. Post reveno de la ekskurso vi povos tuj partopreni en la Movada Foiro.
Ankoraŭ eblas aliĝi al la kvintaga postkongresa ekskurso “Znojmo – Bratislavo – Vieno”! Vi vizitos tri landojn – la vinurbon Znojmo en Ĉeĥio, Bratislavon en Slovakio kaj Vienon en Aŭstrio. Dum tiu ĉi vojaĝo vi konatiĝos kun la artverko de Alfons Mucha, gustumos lokajn vinojn, kaj esploros mirindajn kastelojn, mondfamajn ĝardenojn kaj historiajn urbocentrojn. La programo inkluzivas loĝadon en komfortaj 4-stelaj hoteloj, manĝojn kun lokaj specialaĵoj, ĉiujn bezonatajn enirbiletojn, transporton kaj gvidadon en Esperanto. La ekskurso komenciĝos la 2an de aŭgusto en Brno, kaj finiĝos la 6an de aŭgusto en Vieno.
Krome, ankoraŭ restas kelkaj lokoj en tuttagaj kaj duontagaj ekskursoj, kiuj okazos dum la kongresa semajno. Ni esperas, ke vi ĝuos ilin kaj sukcesos konatiĝi kun la kulturo kaj historio de la ĉi-jara kongreslando!
Detalaj informoj pri ĉiuj ekskursoj troveblas en la Dua Bulteno.

Dua Bulteno kaj la reta mendilo

La aktuala Dua Bulteno ĉiam konsulteblas rete ĉe: uk.esperanto.net/2025/duabulteno. Ĝi enhavas multajn utilajn informojn pri la ĉi-jara kongreso kaj detalojn pri hoteloj kaj ekskursoj.

Societo Zamenhof

UEA invitas vin membriĝi en la Societo Zamenhof – mecenata fondaĵo, celanta doni financan apogon al UEA. Anoj de la Societo ricevas specialan cirkuleron de la Prezidanto de UEA kaj estas invitataj al aparta akcepto dum la Universala Kongreso. Membriĝu ĉe uea.org/alighoj/alighilo.

Ne hezitu kontakti nin ĉe kongresoj@co.uea.org, se vi havas ajnajn demandojn pri la Universala Kongreso, kaj sekvu nin en Telegram, Facebook kaj Instagram por pliaj novaĵoj.

Kongresa Fako de UEA

SE vi ankoraŭ ne aliĝis al la 110a UK, aliĝu rete ĉe https://uea.org/kongresoj/alighilo.

Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo “La Ondo de Esperanto”.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
“La Ondo de Esperanto” https://sezonoj.ru/2025/06/brno-24/

Abonu “La Ondon de Esperanto” por 2025 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2023 kaj 2024. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post La 110a UK en Brno: Ses semajnoj ĝis la kongreso appeared first on La Ondo de Esperanto.

---

En regionoj kun multe da suno, sed malmulte da pluvo, mankas al plantoj precipe unu afero: nome protekto kontraŭ vaporiĝo. Nova studaĵo el Kolorado montras kiel precize tiu protekto povas ekesti per la ombro de fotovoltaj moduloj - kun mirinda efiko. Kie herbo kreskas sub sunkolektaj instalaĵoj, tie plialtiĝas signife la rikolteblaj kvantoj dum sekaj jaroj.

Baltiaj Esperanto-Tendaroj (BET) siatempe estis mini-kongresoj de Esperanto en Sovetunio. Okazante laŭvice en la tri Baltaj Respublikoj, ili kunvenigis centojn da gesamideanoj el la tuta Esperanta landego.

Kiam mildiĝis la kontrolo kaj plifaciliĝis aliro al multobliga tekniko, aperis la ebleco eldoni ĉiutagan tendaran gazeton. La nomo por la informilo estis elektata tiel, ke ĝi asociu kun la loko, kie BET okazis. Ekzemple, “BETulo” asociis kun betulo, ĉar BET okazis en lernejo de arbaristoj; “Laga Ondo” memorigis pri la lagoj, kiuj ĉirkaŭas la urbeton Veisiejai; “Meandro” – pri meandroj de Nemano apud Birštonas; “Balenido” ornamas la blazonon de Birštonas k. s. Tiuj ĉiutagaj gazetoj bone respegulas programon, etoson de la renkontiĝoj kaj statistikon de la partoprenintoj.

Jen listo de ĉiuj BET-informiloj, memorigantaj amikajn kunflugojn de samideanoj en Litovio.

“BET-folio”, informilo de BET-26 (Noreikiškės, 1989). Aperis 7 kvarpaĝaj n-roj (A4), red. P. Čeliauskas, eldonkvanto 500 ekz.
“Kongresvoĉo”, ĉiutaga informilo de la 65a SAT-Kongreso, okazinta en Kaŭno (1992). [Tiujare aparta BET ne okazis.] Aperis 11 kvarpaĝaj n-roj (A5). Red. P. Čeliauskas, eldonkvanto 500 ekz.
“BETulo”, informilo de BET-31 (Girionys, 1995). Aperis 7 dupaĝaj n-roj (A4), red. P. Čeliauskas, eldonkvanto 200 ekz.
“Laga Ondo”, informilo de BET-34 (Veisiejai, 1998). Aperis 7 dupaĝaj n-roj (A4), red. P. Čeliauskas, eldonkvanto 300 ekz.
“BETago”, informilo de BET-37 (Noreikiškės, 2001). Aperis 8 kvarpaĝaj n-roj (A4), red. P. Čeliauskas, eldonkvanto 300 ekz.
“Meandro”, informilo de BET-40 (Birštonas, 2004). Aperis 7 kvarpaĝaj n-roj (A4), red. P. Čeliauskas, eldonkvanto 300 ekz.
“Sagisto”, informilo de BET-43 (Šiauliai, 2007). Aperis 7 kvarpaĝaj n-roj (A4), red. Choe Taesok, eldonkvanto 400 ekz.
“La Arĝenta Gruo”, informilo de BET-46 (Visaginas, 2010). Aperis 7 kvarpaĝaj koloraj n-roj (A4), red. V. Šidlauskas, eldonkvanto 200 ekz.
“Heroldo de Utena”, informilo de BET-49 (Utena, 2013). Aperis 8 kvarpaĝaj koloraj n-roj (A4), red. V. Šilas, eldonkvanto 200 ekz.
“Balenido”, informilo de BET-52 (Birštonas, 2016). Aperis 8 kvarpaĝaj koloraj n-roj (A4), red. S. Marček, eldonkvanto 350 ekz.
“Abelo”, informilo de BET-55 (Panevėžys, 2019). Aperis 8 kvarpaĝaj koloraj n-roj (A4), red. S. Marček, eldonkvanto 400 ekz.
“Lumturo”, informilo de BET-56 (Klaipėda, 2022). Aperis 8 kvarpaĝaj koloraj n-roj (A4), red. Choe Taesok, eldonkvanto 250 ekz.

Kial “Kunfluo”?

Se vi ĵetas rigardon al la mapo de Kaŭno, vi tuj povas rimarki, ke la urbo troviĝas en la kunfluejo de du gravaj riveroj: okcidente de la urbocentro Neris enfluas en la pli grandan riveron Nemunas (Nemano/Nemuno). Tiel la urbo markas la kunfluon de la du riveroj.

Ni esperas, ke ankaŭ la ĉi-jara BET donos spacon por kunfluo. Ni venas al Kaŭno el preskaŭ tridek landoj, kun malsamaj kulturoj, lingvoj, kutimoj. Sed danke al Esperanto ni povas kuniĝi – renkontiĝi kaj interkomunikiĝi – kaj krei kunfluon de kulturoj kaj ideoj.

La riĉeco de tiuj interŝanĝoj respeguliĝos en la kutima ĉiutaga informilo de BET, ĉi-jare kun la nomo “Kunfluo”. Vi trovos en ĝi lastajn novaĵojn, informojn pri eventualaj programŝanĝoj, priskribojn de unuopaj programeroj, anoncojn, raportojn kaj… eble ankaŭ vian propran kontribuaĵon?

Ankaŭ vi povas kontribui al “Kunfluo”! Viajn tekstojn kaj/aŭ fotojn vi povas sendi retpoŝte al fiskot@gmail.com, per poŝtelefonaj aplikaĵoj (WhatsApp, Signal, Telegram), aŭ meti ilin en la redakcian leterkeston ĉe la akceptejo. La kontaktinformojn serĉu en la unua numero de la informilo.

Paweł Fischer-Kotowski
redaktoro de “Kunfluo”

Pliaj informoj pri BET-59 (kaj pri pli fruaj BEToj) estas legeblaj en nia novaĵretejo.

Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo “La Ondo de Esperanto”.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
“La Ondo de Esperanto” https://sezonoj.ru/2025/06/bet-197/

Abonu “La Ondon de Esperanto” por 2025 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2023 kaj 2024. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Kunfluo: Ĉiutaga informilo de BET-59 appeared first on La Ondo de Esperanto.

Hana Gregorova (1885-1958)

Hela, vintra nokto.

La luno lumigas montojn malproksimajn, blankajn de neĝo, fermantajn la horizonton, majeste elstarantajn ĝis la firmamento. La tuta naturo brilas en vintra, arĝentkolora vesto. En tiu beleco estas plezura paroli pri la arto. Estas agrable, ĉarme.

La harmonion de sentoj kaj pensoj neatendite interrompas de malproksime sunanta, ĉiam pli laŭta ploro, ĝemplorado de matura homo.

Spireganta virino kuras sur ŝoseo.
"Kio estas al vi? Kien vi kuras?"
"La edzo min batis, mi petas, savu min; se li min atingos, li rompos al mi la ostojn."
Ŝi eĉ ne atendas respondon, kuras nur plue. Ekhaltas, rigardas returnen: "Li drinkis" ŝi diras kaj denove kuras.

Ekster la urbo ŝi kaŭriĝis en fosaĵon, esperante ke la edzo preterkuros, ne rimarkos ŝin.
"Vi frostiĝos, envenu."
"Savu min, mi petas… sed mi jam devas kuri, ĉar li min tuj kaptos."
Ŝi eksaltas el la fosaĵo, iom ŝi kuras, ekhaltas, ĉirkaŭrigardas.
Kaj la luno tiel trankvile, tiel belege lumas sur la vintran, neĝkovritan regionon, tiel kviete ĝi ridetas, kvazaŭ ĝi estus konvinkita, ke la vivo estas fabelo, ke ĉiuj homoj fartas bone…

La spireganta virino rigardis ĝin kaj timeme ŝi eniris la domon de homoj al ŝi nekonataj, kiuj vokis ŝin, por ke ŝi varmiĝu. Honteme ŝi eksidis sur seĝo apud malkovrita lito kun blankaj kusenoj.
"Neniam plu mi revenos al li. Ĉe li ne estas vivo, nur eterna timo. Mi perlaboros tion, ke mi povu vivi, kvankam mi estas malsanema, aŭ mi mortos pro malsato, sed al li neniam mi revenos. Mia vivo estas al mi ja pli kara, ol liaj batoj kaj drinkemo."

Ŝi ekĝemis peze.
La infanon mi havis ĉe la brusto kaj li, ne timante Dion, batis min per bastono. Li ĝin elŝiris al mi, ĵetis en la lulilon kvazaŭ ian… tia ĉarma infano, ne pro tio, ke mi estas patrino, sed kredu al mi, kiel anĝeleto."

Ŝi eksilentis. La esprimo de l´doloro malaperis, ŝanĝiĝis en esprimon de zorgemo. Ŝi rigardas streĉe, kvazaŭ ŝi aŭskultus, ĉu la infano ne ploras en la lulilo.
"Ĉu li estas edzo? Ĉu patro? ŝi demandas post momento, kvazaŭ el dormo.
"Ne pasas tago, ke li ne estus ebria kaj poste li batas nin, infanojn - bedaŭrinduletojn, kaj min."
"Kiom da infanoj vi havas?"

Ŝi ektremis, timante de la demando.
"Kvar," ŝi respondis konfuzite.  La sento de zorgo pri la infanoj komencis superi la propran doloron.
"Ili havas baptopatrinon en la vilaĝo," ŝi diris kvazaŭ por sia senkulpigo," ŝi ilin prizorgu."  Mi jam ne povas reveni al li. Sufiĉis dek jaroj…", per ia necerta, rompita voĉo ŝi parolas.

Ŝi rigardas malproksimen. Oni vidas: ŝi pensas pri la infanoj kaj dume ŝi konsciiĝas pri sia malforteco, senpovo kontraŭ la sorto. Ŝi ne kapablas defendi sin kontraŭ ĝi kaj neniu en la mondo al ŝi helpos.

Kien ŝi foriros de la edzo? Servi? Elĉerpita? Antaŭtempe maljuniĝinta? Kaj la infanoj? Tiujn turmenti ŝi ne permesos.
Kun larmoplenaj okuloj ŝi rigardas demande.
"Dio mia, Dio, kion mi faru? Ĉu mi revenu al li, drinkemulo - pro la infanoj? Mi prenos ilin kaj iros servi. Manjo jam ankaŭ helpos ion."

Ŝi serĉis eliron el la malespera situacio, sed samtempe ŝi certe sentis, ke kun la infanoj oni ŝin ne dungos en servon.
"Ne ploru, panjo", ŝajnis al ŝi, ke ŝi aŭdas la voĉon de Zuzanjo.
"Ho, infanoj miaj, infanoj, mi ja tamen revenos. Kiamaniere mi vin forlasu?" ŝi pensis.

Eksilentis du virinoj. Unu feliĉa,  riĉiganta sian vivon per arto; la dua, elĉerpita de laboro, dolorplena. Ili strange rigardas unu la alian.
Tiu feliĉa ĝenita per la fremda doloro en la trankvileco de bonfarto, malrapide leviĝas, prenas kusenon de la lito, metas ĝin sur divanon.
"Kuŝigu", ŝi diras komptaneme, emocie.

Tiu alia rigardas konfuzite, kortuŝe.
"Kiamaniere mi kuŝiĝu, mi bedaŭrinda virino. Dio scias, ĉu eble la malgranduleto ne ploras pro malsato? Kaj mi eĉ timas, ke tiu… batos Zuzanjon." Kaj en la dolorplenaj okuloj subite ekradiis la radio de l´amo al la infanoj kaj enportis varmon en la tutan atmosferon.
"Mi tamen iros hejmen, mi petas, kaj ne koleru, pardonu."

Kiel ombro ŝi eliris tra la pordo.

Tradukis  Vilma Kowarikova 

Internacia Ligo de Esperantistaj Instruistoj (ILEI) kaj Serbia Esperanto-Ligo (SEL) de la 19a ĝis la 26a de julio 2025 okazigos la 58an kongreson de ILEI en Beogrado, la ĉefurbo de Serbio.
La temo de la kongreso estas “Artefarita intelekto kaj lingvolernado”.
La kongresaj programeroj okazos en kvar salonoj de la hotelo “Palace”: Zamenhof, Tesla, Corsetti, Sekelj.

Legu la provizoran laŭhoran programon de la kongreso ĉe https://mallonge.net/ilei58.

Al la kongreso jam aliĝis 139 personoj.
Aliĝu ankaŭ vi ĉe https://mallonge.net/ilei58alig.

Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo “La Ondo de Esperanto”.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
“La Ondo de Esperanto” https://sezonoj.ru/2025/06/serbujo-5/

Abonu “La Ondon de Esperanto” por 2025 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2023 kaj 2024. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post La programo de la 58a kongreso de ILEI appeared first on La Ondo de Esperanto.

La kanto ekigis intensan debaton pri nacia fiereco kaj identeco

Origine publikigita la Global Voices en Esperanto

Ĉi tiu artikolo estis originale publikigita en la rusa lingvo la 7-an de aprilo 2025, ĉe Novaya Vkladka, enhavpartnero de Global Voices. Daria Dergacheva tradukis la artikolon, kiu ankaŭ estis redaktita por klareco; ĉi tiu versio estas reeldonita ĉi malsupre kun permeso.

La kanto “Homay“, prezentita en la baŝkira lingvo [eo.wikipedia] de la en Ufa [eo] bazita grupo Ay Yola [eo], amasigis milionojn da interretaj aŭskultoj en nur kelkaj semajnoj kaj grimpis sur la tutmondajn furorlistojn. Dum iuj baŝkiroj ĝojas, ke kanto de loka artisto nun ludas ĉie, aliaj kritikas la ĉefkantistinon Adel Shaikhitdinova pro ŝia rusa akĉento, kies fonetiko igis kelkajn vortojn nekompreneblaj. Ĉi tiu sola kanto ekigis intensan debaton en Baŝkirio [ndltr. oficiale Respubliko Baŝkortostan) pri nacia fiereco kaj identeco.

Dum la furoraĵo disvastiĝas en Kazaĥio, Azerbajĝano kaj aliaj tjurklingvaj anguloj de la interreto, varmega debato ekestis en la hejmregiono de Ay Yola, Baŝkirio, pri kiom bone “Homay” antaŭenigas la baŝkiran kulturon.

En la turka mitologio [tr.wikipedia], la bela Homay estas konsiderata antikva dieco, protektanto de paco kaj boneco, birdo de feliĉo kiu protektas virinojn. En la baŝkira epopeo “Ural-Batyr” [ndltr. “Urala heroo”], Homay estas cigno-junulino, la filino de la Suno kaj la birdoreĝo Samrau.

La baŝkira bloganto kaj komikisto Azamat Nokta afiŝis humuran filmeton en Instagram, mokante la prononcon de la kantisto. En la filmeto, li aŭskultas “Homay” kaj pene komprenas la kantotekston, fiere konkludante, ke la kantisto devas esti baŝkiro. La filmeto kolektis 3.2 milionojn da spektoj kaj centojn da komentoj.

Komentante la afiŝon, uzanto nomita Fidalia sugestis, ke “se la kantistino estus ĝuste prononcinta kaj konstruinta siajn frazojn ĝuste, la kanto ne iĝus furoraĵo.” Aliaj instigis homojn “lasu la knabinon trankvila”, dirante, ke ili ŝatis la kanton eĉ se ili ne komprenis ĉiujn vortojn.

Tansulpan Burakaeva, konata scenaristino, reĝisorino kaj organizantino de baŝkira lingvostuda klubo, diris al la Telegram-kanalo From the Republics, ke multaj baŝkiroj ne povas akcepti tian prononcon kaj la kantistino devus studi fonetikon. “En la kanto ‘Homay‘,” ŝi klarigis, “ni preskaŭ tute perdas tiun senton de rekono, ĉar atento estas tirita al mallertaj linioj kaj mislokigitaj sonoj.” Burakaeva kredas, ke pro ruslingva dominata edukado, “denaskaj baŝkiraj parolantoj uzas la lingvon nur je hejma nivelo,” kaj sugestis, ke la kantistino “prenu kelkajn lecionojn por plibonigi sian prononcon.”

Dume, arthistoriistino Guljuzum Gadelsina el Baŝkirio defendis la kantistinon. En komento al From the Republics, ŝi notis, “Akĉento ne estas difekto, ĝi estas signo de la tempo,” aldonante, ke la kontraŭreago damaĝas klopodojn konservi la baŝkiran lingvon, kiu estas pli kaj pli forpuŝata de la rusa lingvo:

Jes, la akĉento ekfunkciigis debaton, sed ĉu ne estas pli grave, ke tiuj voĉoj estu aŭdataj? Pureco de la lingvo gravas, sed eĉ pli grava estas la volemo uzi ĝin. Anstataŭ kritiki “neperfektan” prononcon, ni kreu medion, kie ĉiu provo paroli la baŝkiran lingvon estas renkontita kun respekto.

Plej multaj uzantoj de sociaj retejoj konsentis kun ŝi. Esprimante sian subtenon por Shaikhitdinova, ili argumentis, ke negativaj komentoj “mortigas ĉian deziron lerni kaj paroli la gepatran lingvon”. Kelkaj eĉ atentigis, ke kazaĥoj, uzbekoj kaj aliaj centraziaj nacioj bonvenigis la kanton, kaj instigis lokulojn esti pli toleremaj al propra artistino.

Efektive, en Kazaĥio, “Homay” iĝis furoraĵo en sole unu tago. Sub filmetoj prezentantaj la kanton, kazaĥaj uzantoj verkis komentojn kiel “Ĉi tiu kanto estas mirinda! Mi ĝojas, ke tjurkaj popoloj [eo] kantas en siaj gepatraj lingvoj,” kaj “Iru, tjurkoj, iru!”. La portalo vAktau.ru notis , ke la sukceso de la kanto radikas en komuna kultura memoro, mitologio kaj lingvo, kiuj unuigas tjurkajn naciojn.

Shaikhitdinova poste diris al ĵurnalistoj , ke ŝi trankvile akceptis la kritikojn pri la prononco:

Mi estas duone baŝkirino kaj duone rusino. Ne estas denaskaj parolantoj en nia familio. Sed tio ne malhelpas min interesiĝi pri la kulturo kaj kanti en la denaska lingvo. Mi tute akceptas la komentojn pri mia akĉento — kelkaj aŭskultantoj eĉ trovis ĝin ĉarma.

La kanto ankaŭ inspiris multajn baŝkirojn rekonektiĝi kun sia identeco. En sociaj retejoj, homoj komencis kundividi rakontojn pri sia heredaĵo kaj kulturo, ofte vestiĝante per tradiciaj vestoj dum ludado de la kanto.

Sufiĉe nova bando, Ay Yola estis formita en Ufa en 2024 de tri muzikistoj el malsamaj fonoj. Ilia debuta kanto “Batyr“, ankaŭ en la baŝkira lingvo, estis produktita en februaro 2025, dum “Homay” aperis la 14-an de marto. La duopo patro/filino Ruslan kaj Adel Shaikhitdinov antaŭe kantis en la bando MUSUME.

Rinat Ramazanov, gvidanto de la baŝkira etno-roka bando “Argymak“, kunfondis Ay Yola. Dum ok jaroj, ĝis decembro 2024, li ankaŭ estris la Tutrusian Kongreson de Baŝkira Junularo. Li diras, ke la muziko de la bando baziĝas sur la valoroj en antikvaj baŝkiraj epopeoj:

“Ay Yola” (Aj Jola) en la baŝkira lingvo signifas “universalaj leĝoj, kodo de la universo” – eternaj valoroj kiel ne mortigi, ne ŝteli, respekti maljunulojn, protekti junulojn. Jen la kernaj principoj de nia projekto. Ni ne nur eldonas albumon, sed prezentas plenkreskan muzikan spektaklon kaj interretan projekton inspiritan de unu el la plej malnovaj kaj misteraj epopeoj de la mondo – “Ural-Batir”.

Tamen, Ramazanov afiŝis en Instagram por kolekti financojn kaj subteni baŝkirojn batalantajn en Ukrainio, kaj kundividis sian personan sperton pri sendado de sia propra frato al la milito. 

Ĉi tiu nun fama kanto estas dediĉita al Homay, heroino de tiu epopeo. En Rusio ĝi sukcesis esti la 10 plej pintaj kantoj de Shazam. Dum la publikigo, ĝi jam atingis la unuan lokon, superante eĉ kantojn de Lady Gaga. Subtekstigitaj filmetoj de la populara kanto estis publikigitaj en pluraj lingvoj, inkluzive de la azerbajĝana, kazaĥa kaj karakalpaka [eo].

Ankoraŭ ekzistas multaj homoj, kiuj neas la klimatajn ŝanĝojn okazantajn en nia mondo, de jardekoj. Ili estas la “sistemaj neantoj”, kiuj estas influataj de financaj interesoj. Tamen, klimataj ŝanĝoj malsanigos nian planedon kaj influos ĉies vivon. Tial, estas grave daŭre informi per sciencaj studoj montrantaj, ke ĉiu homo estas respondeca pri nia estonteco.

Ĉi-jare la Moskva asocio MEA MASI festis sian 30an datrevenon ĉe la 18a renkontiĝo APERo, kiu okazos la 1-4an de majo 2025 en la Moskva distrikto Puŝkino, ĉe turisma ripozejo ekster la urbo. Ĉar la kunveno okazis ne malproksime de miaj parencoj, mi decidis kombini miajn vojaĝojn kaj ĉeesti la datrevenon de MASI. Eĉ pli, ĉar mi ja dum kvin jaroj konis la gvidantinon, Irina Gonĉarova, sed ni neniam renkontiĝis persone. Kaj tio estis bonega preteksto por vidi unu la alian.

La mallongigo APERo signifas “AntaŭPrintempa Esperanta Renkontiĝo” kaj malgraŭ la fakto, ke ĉi-jare ĝi okazis en majo, sed ne kiel kutime en februaro-marto, la naturo decidis ludi kun ni kaj la 2an de majo ĉio estis kovrita de neĝo! Estis bele kaj nekutime.

La pitoreska naturo, agrabla komunikado, interesa programo, bongusta manĝaĵo. Ĉio estis bone organizita kaj se iuj demandoj ekestis, ili estis solvitaj rapide kaj facile. Dankon pro tio al Aleksandro Basov (Luberci) kaj Jaroslavna Puŝkarskaja (Dimitrovgrad).

Preskaŭ 40 spertaj esperantistoj el diversaj urboj kunvenis por la renkontiĝo: krom la spertuloj estis ankaŭ novuloj-gejunuloj, kiuj aktive komunikiĝis kaj partoprenis en la programo, ankaŭ en sia propra (ludoj, tradukoj, diktaĵoj, konkursoj).

La prelega horaro estis tre densa. La programo komenciĝis je la 11a horo kaj daŭris ĝis la 22a kun paŭzoj por tagmanĝo kaj vespermanĝo. Kaj post tio estis multe da komunikado, multe da muziko.

Precipe memorindaj programeroj:
Ilja Gnusarjov (Penza) montris, kiel Artefarita Intelekto uzeblas ne nur por prilabori bildojn, sed ankaŭ por lerni Esperanton kaj por konversacia praktiko.
Gennadij Basov (Stavropol) parolis pri la religioj Bahaismo kaj Oomoto.
Diskuto pri la verkaro de Ĉeĥov igis min pensi – ĉu mi relegu rusajn klasikaĵojn?
Estis interese aŭdi la historion de MEA MASI kaj la historion de la projekto Esperanto-poŝtkruciĝo, rakontita de Irina Gonĉarova.
La rakonto de Miĥail Bronŝtejn (Tiĥvin) pri liaj libroj, kaj poste lia koncerto lasis agrablajn memorojn.
Mikaelo Povorin (Moskvo) igis nin turmenti niajn cerbojn pro la rebusaj frazoj kaj prezentis belan koncerton de la propraj kantoj.

Mi vere ĝuis la renkontiĝon, mi havas multajn fotojn, agrablajn memorojn kaj interesajn konatiĝojn. Eble iam mi denove vizitos la ĉiujaran APERon…

Julia Mul
Aalen, Germanio

Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo “La Ondo de Esperanto”.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
“La Ondo de Esperanto” https://sezonoj.ru/2025/06/ruslando-64/

Abonu “La Ondon de Esperanto” por 2025 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2023 kaj 2024. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post APERo: Mia unua Esperanto-renkontiĝo en Ruslando appeared first on La Ondo de Esperanto.

Antaŭ kvindek-kvar semajnoj aperis la unua porcio de la ekzercaro "Aŭskultu kaj ripetu". Jen la kvindek-kvina porcio, ĝuu ĝin!

Esperantistoj bone elektu siajn batalojn por savi la postlasitajn paperojn de aktivuloj kaj organizaĵoj – ne ĉiuj esperantaj dokumentaroj estas akcepteblaj en arĥivejoj. Aliflanke, ni ankaŭ devas lerni kiel marĉandi ruze por plialtigi ilian valoron, skribas Rubeno Fernández Asensio en sia vidpunkta artikolo.

Esperantista vizito en la ĵus inaŭgurita Muzeo de Esperanto de Subirats en oktobro pasintjare. La muzeo, en la urbodomo mem, ekspozicias parteton de la havaĵoj de la eksa Hispana Esperanto-Muzeo, kiuj estas gardataj en la apuda magistrata arĥivejo. De maldekstre: Zdravka kaj Normand Fleury, Manuela Blanco, la aŭtoro de la artikolo kaj Raia Androvska.

En 2007 la Ĝenerala Asembleo de la Internacia Konsilio pri Arĥivoj voĉdonis, ke ĉiu 9-a de junio estu Internacia Tago de Arĥivoj, por soleni la fondon de IKA mem en 1948. Arĥivistoj ĉirkaŭ la mondo uzas la okazon por diskonigi sian laboron antaŭ la publiko kaj iom kontraŭagi al la ĝenerala nescio pri la graveco de arĥivejoj.

Tiurilate, esperantistoj reprezentas la ĝeneralan publikon, kaj ankaŭ inter ni la laboro de arĥivistoj estas nekonata kaj mistera. En unu el la lastaj Esperigaj Komunikoj de Stefan McGill (EKO 2025/23, Majo 26, p. 3) aperas ne tre esperiga novaĵo pri minacata arĥivo en Prilep (Norda Makedonio), subskribita de Josip Pleadin, la fondinto kaj animo de Dokumenta Esperanto-Centro en Đurđevac (Kroatio).

Li skizas tipan situacion: parenco de forpasinta esperantisto heredas grandan esperantan kolekton kaj deziras vakigi la domon. Simila afero okazis en Sankta Paŭlo de Ordalo (Subirats) apud Barcelono, kie la heredinto de la Hispana Esperanto-Muzeo havis neniun intereson pri nia lingvo kaj atendis nur ĝis la morto de sia patrino.

Laŭ Pleadin, la heredintino en Prilep provis donaci la dokumentaron ”al iu institucio” sensukcese, ne precizigante al kiuj. Estas menciata ankaŭ la provo de iu neesperantisto transdoni ĝin al iu loka biblioteko. Mi demandas al mi, ĉu inter la kontaktitaj institucioj iu el la lokaj interesatoj pensis entute pri publikaj arĥivejoj, kvankam en Prilep mem situas historia provinca arĥivejo, branĉo de la Nordmakedona Nacia Arĥivejo. Kutime oni pensas pri ili laste, post bibliotekoj, muzeoj kaj universitatoj.

Post tiuj malsukcesoj, Pleadin ankaŭ klarigas sian propran planon savi la dokumentaron per transportado al Dokumenta Esperanto-Centro en Kroatio, sed pri tio li montras grandan konfuzon: li dubas, ĉu ĝi estas leĝe eksportebla, ”ĉar temas pri nacia kultura valoraĵo”. Tamen, kiel logike eblus, ke nordmakedona leĝo protektas ĝin, kaj samtempe publikaj institucioj malakceptas respondeci pri ĝi? Leĝo ne estas afero pri supozoj sed pri tekstoj kiujn oni devas koni kaj citi, kaj leĝoj foje estas tre precizaj.

Ekzemple, la hispana leĝo pri nacia heredaĵo malpermesas eksporton nur de objektoj pli aĝaj ol 100 jaroj aŭ tiuj eksplicite jam listigitaj en oficiala inventaro. La hispana leĝo protektas ankaŭ originalajn dokumentojn aĝantajn inter 100 kaj 40 jarojn se ili estis produktitaj aŭ kunigitaj de politikaj partioj, sindikatoj, religiaj organizoj kaj fondumoj aŭ asocioj kun kultur-edukaj celoj.

Eksponaĵo en la Muzeo de Esperanto de Subirats. Foto: Raia Androvska.

En la kazo de eldonaĵoj, estas protektataj libroj kaj revuoj eldonitaj antaŭ 1958, se en la tuto de hispanaj publikaj bibliotekoj kaj kolektoj troviĝas malpli ol tri ekzempleroj; por diskoj, bendoj, fotografiaĵoj, ktp, la limjaro ne aplikiĝas. Katalunaj leĝoj estas pli protektemaj: estas kultura heredaĵo ankaŭ originalaj dokumentoj pli aĝaj ol 40 jarojn de ĉiuj privataj juraj personoj, do ankaŭ tiuj de entreprenoj, kaj dokumentoj fiksitaj en materialoj kies vivipovo ne atingas 100 jarojn (vidbendoj, sonbendoj, ktp).

La konfuzo de Pleadin estas pardonebla: kroato ne devas kompetenti pri nordmakedona juro. Aliflanke, ĝi evidentigas la malengaĝiĝon aŭ malfortecon de la loka esperanta movado, kiu devus interesiĝi, plendi antaŭ la aŭtoritatoj kontraŭ eksportado, kaj pledi ĉe ili por akcepto en publika institucio. Ni estas en griza nenies teritorio, kie ĉio dependas de la konvinkemo kaj kapablo marĉandi de esperantistoj mem.

Vi jam rimarkis, ke dokumentoj kaj eldonaĵoj pli modernaj ol 40-100 jarojn kaj nur kolektitaj de unuopa individuo ne ĝuas specialan protekton sub hispanaj kaj katalunaj leĝoj, kaj verŝajne ankaŭ ne sub la nordmakedonaj. Tamen, kutime leĝoj ne malpermesas akcepti tiajn dokumentarojn en publikaj arĥivejoj se la donacantoj konvinke argumentas ilian historian aŭ socian valoron, kaj ke tiu valoro malpliiĝus se ili estus dispartigitaj.

Kaj ĉi tie la interpreto de Pleadin ekzemplas tipan miskomprenon pri la laboro de arĥivistoj: “Esperantaj kolektoj estas kompleksaj kolektoj de ĉiaspeca materialo pri Esperanto, kaj estas apenaŭ imageble, ke tian kolekton akceptus iu nacia arkivo, ĉar ĝi ne bezonas la tuton. Estus necese dispartigi tian kolekton al biblioteko, fototeko, dokumentarkivo ktp, kio estus perdo por la movado kaj pereigo de la kolekto kiel tutaĵo.”

La subkomprenita premiso, ke arĥivistoj akceptas nur originalajn paperajn dokumentojn, estas tute falsa. Laŭ la Internacia Arĥiva Priskriba Normo eldonita de IKA mem, ‘dokumento’ estas ‘informo registrita sendepende de ĝia materialo kaj karakterizoj’, kaj ‘arĥivaĵo’ estas ‘informo registrita sendepende de ĝia materialo kaj karakterizoj fizikaj kaj logikaj, produktita aŭ ricevita kaj konservita de organizo aŭ persono en la disvolvado de siaj agadoj’.

Muzeo de Esperanto de Subirats. Foto: Raia Androvska.

Laŭ la kataluna leĝo pri arĥivoj, ‘dokumento’ estas ‘ĉia esprimo en parola lingvo, skribita, bilda aŭ sona, natura aŭ kodigita, registrita en ĉia materialo’. En la arĥivista lernejo mi lernis pri fungoj kaj insektoj atakantaj paperon kaj pergamenon, sed ankaŭ pri la malsanoj de magnetaj bendoj, kinaj filmoj, kaj pri ĉiuj jam forgesitaj fotografiaj teĥnikoj. Ankaŭ, kiel arĥivisto mi katalogis tutan bibliotekon, kaj nuntempe preskaŭ mia tuta laboro tuŝas bitajn dokumentojn, inkluzive aŭdvidaĵojn.

Arĥivistoj akceptas la plej buntajn dokumentarojn kaj fajfas pri diverseco de materialoj, kondiĉe ke ili estu veraj arĥivoj, tio estas, tutaĵoj. La malo de ‘arĥivo’ estas ‘kolekto’, tio estas, ‘artefarita grupigo de dokumentoj, kunigitaj laŭ iuj komunaj karakterizoj sendepende de ilia deveno’ (laŭ IAPN de IKA). Rimarku ke ĉi tie la ŝlosila vorto estas ne ‘materialo’, sed ‘deveno’. Arĥivistoj malŝatas kolektojn: ili estas la agadsfero de bibliotekistoj kaj muzeologoj, ne nia. Ĉi tiu estas nia vera skrupulo antaŭ tipaj esperantaj dokumentaroj, kiun Pleadin kaj multaj aliaj esperantistoj miskomprenas.

Kie radikas do la tuteco de arĥivo kaj ĝia komuna deveno? Ĝi signifas ke la tuteco de arĥivo mem estas dokumento, kiu prilumas la historion kaj agadon de sia produktinto, ekzemple asocio aŭ verkisto. La rilatoj inter la partoj de arĥivo estas mem dokumento, kies informa valoro malgrandiĝus se oni forprenus parton aŭ detruus la originan ordon. Tamen, kiu estis la agado de Viktor Galeski, kiun lia dokumentaro prilumus, krom simpla kolektado? Pleadin ne informas nin.

La aŭtoro en la stokejo de la magistrata arĥivejo, kutime fermita al la publiko. Ĉiuj skatoloj en ambaŭ flankoj entenas havaĵojn de la muzeo.

Jen ekzemplo por komparo: la fondinto de Hispana Esperanto-Muzeo, unu el la plej gravaj esperantaj dokumentaroj en sia tempo, estis rimarkinda esperantologo, kiu mem ekspluatis la riĉaĵojn de sia kolekto por krei, kunlabore kun du aliaj, la gravan Bibliografion de Periodaĵoj en aŭ pri Esperanto, uzatan ekzemple de Bitarkivo. Li ankaŭ eldonis revuon, plenumis plurajn oficojn en naciaj kaj internaciaj organizoj, kunorganizis kongresojn, kaj korespondis abunde kun gravuloj de la movado.

Tial, eblas konsideri la havaĵojn de la muzeo kiel personan arĥivon de grava esperantisto. Plie, la muzeo mem, kvankam private posedata, estis institucio, kiu eldonis ekslibrisojn, glasojn, broŝurojn, afiŝojn, kaj aliajn objektojn, kaj kies vizitlibro spegulas tutan epokon. Ankoraŭ pli, ĝi estis aparte rimarkebla, grava kaj memorinda en 300-homa vilaĝeto. Por ĝia inaŭguro estis inaŭgurita ankaŭ tuta strato Doktoro Zamenhof.

La fondinto, tre konata persono kiel loka apotekisto, kunorganizis Esperanto-kursojn, kaj dum jaroj lokaj gejunuloj korespondis kun eksterlando per nia lingvo. Ofte venis al la vilaĝo eksteraj vizitantoj pro la muzeo, foje tutaj antaŭ- aŭ post-kongresaj karavanoj da fremdaj esperantistoj. Tial, ne estas mirinde ke en 2020 la havaĵoj de la muzeo kaj la persona arĥivo de la fondinto estis akceptitaj en la magistratan arĥivejon, ĉar la vilaĝanoj mem (neniu el ili esperantisto) konsideris la muzeon parto de la lokaj historio kaj identeco.

Resumante la lecionon: esperantistoj bone elektu siajn batalojn kaj ne ĉiam provu pretendi, ke ”stokoj de nevenditaj makedonaj eldonaĵoj” estas arĥivo. Ne ĉiuj esperantaj dokumentaroj estas akcepteblaj en arĥivejoj aŭ meritas ne esti disvendataj kiel brokantaĵoj. Aliflanke, ni ankaŭ devas lerni kiel marĉandi ruze por plialtigi ilian valoron.

Se mi ne instigus renkontiĝon inter la heredinto de Hispana Esperanto-Muzeo kaj gravulo de la Kataluna Nacia Biblioteko, kaj se subiracanoj ne timus tiam, ke la kolekto foriros el la vilaĝo, probable ili neniam akceptus respondecon pri ĝi.

Rubeno Fernández Asensio

Restas du monatoj ĝis la 81-a Internacia Junulara Kongreso (IJK) de TEJO, kiu okazos de la 9-a ĝis la 16-a de aŭgusto 2025 en Cisarua (Bogor), Indonezio. La 81-a IJK estas la unua IJK kiu okazos en Indonezio, granda insularo en Sudorienta Azio konata pro ties kultura, ekologia, kaj lingva diverseco. La kongresa temo estas “Diverseco, solidareco kaj toleremo”. En multaj programeroj oni esploros la diversecon en Sudorienta Azio, kaj malkovros, kion eblas lerni de tiu diverseco. Dum IJK la kongresanoj kune prifestos tre specialan okazon: la 80-an datrevenon de la Sendependiĝo de Indonezio disde Nederlando en 1945. Estos kulturaj programoj por elmontri la kulturan diversecon de Indonezio per tradiciaj dancoj, teatraĵoj kaj muzikaĵoj. En la programo, atendas vin amaso da lernigaj, interagaj, sportaj kaj distraj aktivaĵoj, taŭgaj por ĉiuj aĝoj, lingvoniveloj, kaj interesoj. Kongresanoj povas mem proponi programerojn ĝis la 30-a de junio. Krome, eblos trapasi la KER-ekzamenon skribe je la nivelo C1. Individuaj membroj de TEJO, kiuj ekzameniĝos dum IJK, povos ricevi repagon de 20 eŭroj. La Kongresa Komisiono aranĝas transporton por helpi la kongresanojn moviĝi inter la ĉefurbo Ĝakarto kaj la kongresejo, Alfa Resort Hotel & Conference en Cisarua, kaj reen. Krome kongresanoj povas nun aliĝi al antaŭ-, dum- kaj post-kongresaj ekskursoj. Ĝis nun aliĝis 140 homoj el 33 landoj, el kiuj plej multaj aliĝis el Indonezio, Japanujo, Ĉinujo, kaj Aŭstralio. Aliĝis ankaŭ gejunuloj el aliaj landoj de Sudorienta Azio: Filipinoj, Vjetnamujo, Orienta Timoro, kaj Tajlando. Dum IJK 2025 eblos renkontiĝi kaj amikiĝi kun esperantistoj el Azio kaj Oceanio. Multaj el tiuj partoprenos sian unuan internacian Esperanto-aranĝon. Ni esperas baldaŭ atingi nian sekvan celon: 150 partoprenantojn. Ĉu vi ankoraŭ ne havas planojn en aŭgusto? Ĉu vi ŝatus sperti ion tute novan kaj mirindan? Venu al Indonezio! Ne maltrafu ĉi tiun tre maloftan ŝancon por ekkoni ĉi tiun mirindan landon, pere de Esperanto, kune kun esperantistoj! Neniam oni estas tro maljuna por partopreni en IJK; ĉiuj estas invitataj amuziĝi! Aliĝu dum la tria aliĝperiodo ĝis la 30-a de junio. Post tiu dato, la aliĝkotizoj altiĝos. La reta aliĝilo troviĝas ĉe https://ijk2025.tejo.org/alighilo/. TEJO finance subtenas 20 gejunulojn el Azio kaj Oceanio, por ke ili povu partopreni en IJK. Ni elkore dankas ĉiujn, kiuj ĝis nun donacis al la fondaĵo “Partoprenu IJK-n”. Por subteni 20 homojn, ni ankoraŭ bezonas 3000 eŭrojn. Se vi volus helpi nin atingi tiun celon, bonvolu donaci al la fondaĵo. La grandeco kaj la sukceso de nia IJK dependas parte de via subteno. TEJO antaŭdankas vin!

Edukado.net lanĉos novan programon dum la 110a Universala Kongreso de Esperanto en Brno kaj esperas krei tradicion. Ni organizas Fakan Angulon, en kiu ni ebligos spert-interŝanĝojn, interkonigos homojn ne nur en kampo de Esperanto, sed precipe kadre de iliaj hobiaj kaj profesia lertoj.

Ĉiu partoprenanto prezentos al grupeto eron de sia profesio, hobio, eltrovaĵo, arto … Ni celas havi prezentadojn pri librobindado, ŝminkado, bierfarado, silkopentrado, panbakado, stenografio, farado de vitralo ktp.

La programo baziĝas sur ekvilibra interŝanĝo, kie nur tiuj ricevas, kiuj ankaŭ donas. Tio signifas, ke el la 20 partoprenontoj, ĉiu estos kaj “publiko” kaj prezentanto.

Preparante sin la kandidatoj evoluigas siajn lingvajn kapablojn, kaj dum la prezentoj oni lernas unu de la alia novajn esprimojn, fakvortojn, plie ĉiu lertiĝas pri publika prezentado.
Edukado.net helpas pretigi kvalitajn tekstojn, kiujn ni planas publikigi en la retejo.
Ni petas la fakulojn kunporti objektojn, materialojn aŭ/kaj bildojn por pli vive demonstri sian temon.

Por ĉiu fakulo estos je dispono entute 14 minutoj: (12 minutoj por la prezento kaj 2 por eventualaj demandoj de la publiko). Ĉiun eron de la programo ni intencas filmi kaj poste dum la jaro publikigi la registraĵojn.

Ĉiu, kiu volas partopreni, devas antaŭe aliĝi, sendi la resumon de sia temo inkluzive minimume dek fakajn vortojn aŭ esprimojn.

Pro la fakto, ke estas nur 20 lokoj, la organizantoj rajtigas sin elekti inter la aliĝintoj. La prioritato estos krei buntan kaj laŭkulture varian programon; krome gravos la frueco de la aliĝo, originaleco de la temo, lingvonivelo de la prezentonto kaj la kvalito de la teksto.

Tempo de la programo: UK-semajno, Kleriga lundo, la 28a de julio, 9h00–10h30
Aliĝlimdato: la 15a de junio, jen la formularo
Sendado de la teksto kaj vortolisto: plej laste ĝis la 30a de junio
Anonco de la 20 partoprenantoj: okazos la 1an de julio
Preparsesio en ZOOM: meze de julio

La anoncon vi povas elŝuti ĉi tie en PDF-formato.

Katalin Kováts, la organizanto
Sylvain Lelarge, la gvidonto de la programo

Fonto: https://edukado.net/novajhoj?id=924

Abonu “La Ondon de Esperanto” por 2025 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2023 kaj 2024. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Edukado.net lanĉos Fakan Angulon en Brno appeared first on La Ondo de Esperanto.

Post krizo, al kio homoj nature revenas? “Sia ĉirkaŭaĵo. Kaj tio, kio ĉirkaŭas nin, estas la kreola ĝardeno.”

Origine publikigita la Global Voices en Esperanto

Ĝi estas agrikultura modelo heredita de la kolonia periodo kaj neglektita dum jaroj, sed kiu nun ĝuas ian revigliĝon – la “kreola ĝardeno“, tradicia hejma ĝardeno kiu produktas bazajn nutraĵojn por familioj. Bananujoj, tuberoj [eo] kiel ignamoj [eo] kaj manioko [eo], fruktarboj kiel avokado [eo] kaj mango [eo], kaj kuracaj kaj aromaj plantoj ĉiuj kunekzistas en harmonia ekosistemo; ajna produktada surpluso estas kundividata kun parencoj kaj najbaroj.

Ĉi tiu sistemo de reciproka helpo forĝis sociajn ligojn ene de komunumoj, dum ĝi certigis nutraĵan aŭtonomecon por la plej vundeblaj familioj, kaj ĝi ofte estis respondo al krizoj, ĉu klimataj, ĉu ekonomikaj, ĉu sociaj. Hodiaŭ, la kreola ĝardeno estas ankaŭ vidata kiel alternativa maniero kontraŭbatali la negativajn efikojn de la klimata ŝanĝiĝo.

Loka agrikulturo minacata de tutmonda ŝanĝiĝo

 

Laŭ la franca nacia esplorinstituto pri agrikulturo, nutraĵo kaj medio, INRAE Antilles Guyane, kiu faris enketon pri la efiko de pandemio sur la kariba agrikulturo, ĉi tiu krizperiodo montris la reziston de lokaj farmistoj, parte danke al lokaj kaj tradiciaj praktikoj. Ĝi ankaŭ vekis publikan konscion pri la bezono ŝanĝi konsumkutimojn kaj reveni al vivteniga agrikulturo [eo].

Kiam oni demandis pri la kolizioj de la klimata ŝanĝiĝo kun la kariba agrikulturo, la direktoro de la Unité des Recherches AgroSystèmes Tropicaux (ASTRO) [ndltr: Ento de esploroj pri tropikaj agrosistemoj] Jean-Marc Blazy, rimarkis: “La ĉefaj efikoj de la klimata ŝanĝiĝo [eo], kiujn ni observas en la regiono, estas ĉefe malpliiĝo de la produktado, kio estas klarigebla per malkresko de agrikulturaj rikoltoj, ligita [ĉefe al] katastrofaj eventoj kiel uraganoj aŭ inundoj.”

Tiaj eventoj estas ofte interligitaj kaj povas konduki al detruo de kultivaĵoj. Iom da malkresko en la rikolto estas kaŭzata ankaŭ de varmego kaj sekiĝo, kiuj igas plantojn lukti kaj malpli floradi pro manko de akvo. Tamen, Blazy diras ke ĉi tiuj ne estas la solaj kaŭzoj de tiuj malkreskoj: “Kun la klimata ŝanĝiĝo, estas [malpli da] temperaturdiferenco inter nokto kaj tago, ĉar la varmiĝo estas pli alta dum la nokto ol dum la tago. Ĉi tio estas konata kiel noktodiurna amplitudo, kaj ĉi tiuj temperaturdiferencoj estas gravaj por la florado. Malpli da florado ankaŭ signifas malpli da fruktoj, kaj do malpli da rikolto.”

Repripensante agrikulturon el perspektivo de justeco kaj rezilienco

Fronte al ĉi tiuj defioj, INRAE, en partnereco kun aro da samideaj grupoj, inter kiuj CIRAD, la University of the West Indies [ndltr: Universitato de la Okcidentaj Indioj], kaj la Chamber of Agriculture [ndltr: Ĉambro de agrikulturo], kune kun aliaj lokaj aŭtoritatoj kaj ŝtataj instancoj, agadas kunlabore. Météo France, la franca nacia meteologia kaj klimatologia servo, ankaŭ starigis iniciatojn por helpi akordigon inter moderneco kaj loka kultura heredaĵo.

La programo EXPLORER celas bone utiligi la scipovojn de la kreolaj ĝardenoj, kunigante ilin kun modernaj teknologioj, kiel veterstacioj kaj biologiaj enigaĵoj, por plifortigi la klimatan reziliencon [eo] de bienoj. Farmistoj ankaŭ ricevas ĉian subtenon laŭbezone por fari la transiron al agro-ekologia agrikulturo [eo].

Laŭ Blazy, “estas multaj farmaj praktikoj kiuj devas esti adaptitaj al ĉiuj tiuj minacoj”. Li mencias ĉion, ekde revizio de la kalendaroj por la rikoltoj (por redukti  la riskon de ekspono al klimataj minacoj) ĝis la plibonigo de la agrikulturo kaj biologia diverseco en bienoj. Diverseco, li asertas, estas faktoro de rezilienco – ju pli da specioj oni havas, des pli bone. Tiel, plantoj povas pli bone provizi interhelpan protekton, tiel ke se minaco trafas planton, tiu ne nepre trafos alian.

“Por maksimumigi produktadon”, aldonas li, “ni bezonas reveni al alta nivelo de variaĵa diverseco; al miksaĵoj de specioj […] Ni ankaŭ devas serĉi sinergiojn inter kultivaĵoj kaj brutaro.” Tiaj praktikoj apartenas al la kerno de la kreola ĝardeno, kiu inspiras la movon al pli granda agrikultura diverseco. Por Blazy, novigo signifas helpi farmistojn fari pli bonajn decidojn pri plantado kaj rikoltado, por minimumigi la surmetiĝon inter la kultiva ciklo kaj la klimataj minacoj.

Tiaj iniciatoj estas memorigo al tio, ke daŭripova agrikulturo ne povas esti disigita de historiaj kaj sociaj realecoj. Antaŭenpuŝante la praulajn praktikojn kiel miksitan farmadon kaj specian kunigon, ili fortigas ne nur la nutran sekurecon, sed ankaŭ socian kaj median justecon.

Agrikulturo en transiro

Ĉi tiuj nuntempaj defioj instigas gvadelupajn [eo] farmistojn repripensi sian ekonomian kaj ekologian modelon, kaj multaj nun laboras por restarigi ĉi tiujn praulajn farmpraktikojn.

Por Hugues Occiburn, konservi la kreolan ĝardenon fariĝis lia ĉefa zorgo. Trejnita kiel agrikultura inĝeniero, li maltrankviliĝis pro la malapero de loka agrikultura scipovo kaj decidis pliigi la konscion pri la bezono ĝin konservi. Kune kun Astrid Gereld, li kunfondis 100%Zeb, agrikulturan kooperativon kiu ofertas trejnadojn, laborrenkontiĝojn [eo] kaj vendadon de kuracaj kaj aromaj plantoj endemiaj el Karibio [eo].

En sia ĝardeno, enhavanta pli ol 300 speciojn, Occiburn regule bonvenigas ĉiun scivolemulon kiu volas malkovri (aŭ remalkovri) la kariban farmakopeon [eo]. Li instruas al ili rekoni la kuracan planton nomitan “atoumo“, kiu estas konata pro la fortigo de la imunsistemo kaj kiu tradicie estas uzata por kontraŭbatali gripajn malsanojn aŭ mildigi artikodolorojn; malkovri la virtojn de “vetivero“ por malpliigi la ginekologiajn dolorojn; kaj eĉ  “cleomea“, kies acideta gusto pliriĉigas la guston de salatoj.

Occiburn estas konvinkita, ke ĉi tiu spirito de solidareco ankaŭ povas helpi kontraŭbatali la efikojn de klimata ŝanĝiĝo. “Mi mem travivis tion”, diras li. “Mi vidis ĉiun krizon, kiun ni havis ĉi tie, ĉu temis pri la LKP en 2009 [la socia kaj sociala krizo kiu denuncis la ekonomian monopolon plenumatan de grandaj grupoj konsistantaj el posteuloj de koloniistoj], aŭ pri KOVIM. Kiam homoj haltas, al kio ili nature revenas? Al sia ĉirkaŭaĵo. Kaj tio, kio nin ĉirkaŭas, estas la kreola ĝardeno”.

Li kredas, ke homoj “simple volas enradikiĝi; remalkovri iom de sia kreola kaj kariba identeco”, sed ankaŭ elspezi malpli. “Super ĉio”, li rivelas, “ekzistas ekologia deziro limigi malŝparon; komposti”. Occiburn klarigas, ke kiam importitaj produktoj ne alvenas en la landon laŭplane, la vivo fariĝas malfacila: “estas tuta vivmaniero, kiun ni pridiskutas.”

Per ĉi tiu laboro kun la loka loĝantaro, same kiel per kunlaboroj kun esplororganizoj kaj partopreno en festivaloj kaj aliaj eventoj, la aliro de la kooperativo por transdoni sian mesaĝon estas ampleksa. Laŭ ĉiuj raportoj, la gvadelupanoj montris sin tre ricevemaj.

“La junuloj estas tre scivoleamaj pri lernado”, diras Occiburn. “Same kiel la plej maljuna generacio, ili estas tre kortuŝitaj vidinte la kreolan ĝardenon je tia nivelo. Mi ĝojas esti parto de tio”. Li kaj lia teamo pasigas “multan tempon” en lernejoj kaj libertempaj centroj, kie ili povas transdoni ĉi tiun scion al infanoj kun la espero influi estontajn generaciojn kaj tiel ŝanĝi la kulturon.

Dum la defendanto de la kreola ĝardeno insistas ke la gvadelupa loĝantaro estas preta fari ĉi tiun ŝanĝon de vivstilo, li diras ke ĝi devas esti akompanata de “vera politika vizio”. Aliaj farmistoj kaj aktivuloj de biologia agrikulturo [eo], kiel Steve Selim kaj Yvelle Nels, ankaŭ fariĝis ĉefaj figuroj en la adopto de mediprotektaj agrikulturaj praktikoj kaj justaj distribuaj sistemoj.

Vojo antaŭen: solidareco preter la limoj

Laŭ Blazy, solidareco estas ŝlosilo al sukceso kaj devas esti parto de pli tutmonda aliro. Pro sia esplora fono, li scias ke ekzistas regiona dinamiko de scio-interŝanĝo, ĉefe tra la projekto INTERREG CambioNet, kiu kunigas karibajn kaj sudamerikajn partnerojn por interŝanĝi agro-ekologiajn sciojn.

Internaciaj kunlaboroj ankaŭ okazis inter karibaj esploristoj kaj sciencistoj el Brazilo kaj Afriko, kvankam Blazy diras, ke la leĝaro kaj la ekonomioj de tiuj teritorioj ofte malhelpas progreson.

En kunteksto markita de klimata ŝanĝiĝo, altaj vivokostoj kaj tutmondaj krizoj, tamen, ĉi tiu solidareco proponas daŭrigeblan kaj homecan respondon al nuntempaj defioj. Danke al aktivuloj, novigaj iniciatoj kaj praulaj praktikoj, Gvadelupo daŭrigas ambician vojon al nutraĵa suvereneco, samtempe repacigante sian pasintecon, nuntempon kaj estontecon.

Grafikaĵo de Luch OFER

Dorela estis knabino, kiu loĝis en malgranda domo apud bela parko. Ŝiaj gepatroj estis kantistoj, kaj en ŝia familio, ĉiuj ludis diversajn muzikilojn aŭ almenaŭ ŝategis aŭskulti muzikon. Tial, nemirinde ke Dorela ŝatis kanti kaj deziris fariĝi kantistino. Ŝi ankaŭ lernis ludi gitaron.

Komence de la unua julia semajno ni skribis, ke “je la 1a de junio 2025 jam 989 personoj el 62 landoj aliĝis al la 110a Universala Kongreso de Esperanto” kaj aldonis: “Estas certe, ke ankaŭ al Brno ĉi-somere venos pli ol mil esperantistoj” (vidu https://sezonoj.ru/2025/06/brno-21/).

Ĉi tiu prognozo realiĝis post ses tagoj, dum kiuj al la kongreso aliĝis pliaj 15 personoj, kaj la suma kongresanaro superis milon. Nun estas registritaj 1004 aliĝintoj. Laŭ la nombro da aliĝintoj la 110a UK en Brno jam superis ses UKojn okazintajn ĉi-jarcente:

UK-99 en Bonaero (Argentino, 2014) — 706 aliĝintoj
UK-109 en Aruŝo (Tanzanio, 2024) — 854
UK-107 en Montrealo (Kanado, 2022) — 859
UK-97 en Hanojo (Vjetnamio, 2012) — 866
UK-104 en Lahtio (Finnlando, 2019) — 917
UK-95 en Havano (Kubo, 2010) — 1002

La sekva superota estas la 98a UK okazinta en Rejkjaviko (Islando) kun 1034 aliĝintoj, sed poste laŭnombre estas la 102a UK en Seulo (Koreio, 2017) kun 1173 aliĝintoj kaj la 101a UK en Nitro (Slovakio, 2016) kun 1253 aliĝintoj.

Aliĝu ankaŭ vi!

Nun validas la tria aliĝtarifo; por la t. n. A-landoj: 290 eŭroj por individuaj membroj de UEA kaj 360 eŭroj por ne individuaj membroj.
Aliĝu rete ĉe https://uea.org/kongresoj/alighilo.

AlKo

Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo “La Ondo de Esperanto”.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
“La Ondo de Esperanto” https://sezonoj.ru/2025/06/brno-22/

Abonu “La Ondon de Esperanto” por 2025 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2023 kaj 2024. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Pli ol mil aliĝintoj al la kongreso en Brno appeared first on La Ondo de Esperanto.

Tro da sukero povas konduki al graskorpeco aŭ ĝi povas favori diabeton. Malpli konate estas tamen: Alta konsumo de sukero akcelas ankaŭ la ekeston de cerbaj malsanoj kiel demencon.

La Elekta Komisiono de TEJO serĉas kandidatojn al la Estraro de TEJO por la mandato 2025–2026. La elektitoj enoficiĝos la 1an de septembro 2025 kaj finos la mandaton la 31an de aŭgusto 2026. La Estraro estas la ĉefa plenuma instanco de TEJO. Novaj estraranoj estos elektitaj kadre de la ĉi-jara Internacia Junulara Kongreso en aŭgusto aŭ per reta voĉdono en julio.

Kandidato por iĝi estrarano de TEJO devas esti individua membro de TEJO en 2025 naskita inter la 1a de septembro 1990 kaj la 31a de aŭgusto 2007.

Aliaj dezirindaj trajtoj de kandidato estas sperto en gvidado de volontula organizo, sperto en la Esperanto-movado, laboremo kaj flekseblo.

La Estraro konsistas el maksimume 9 estraranoj, inter kiuj estas la Prezidanto, la Ĝenerala Sekretario, la Kasisto kaj de unu ĝis tri Vicprezidantoj.

Ĉiu estrarano povas havi unu aŭ plurajn estrarajn fakojn. Inter eblaj fakoj troviĝas:

• Aktivula Trejnado, Eksteraj Rilatoj, Edukado, Scienco, Kulturo, Kongresoj, Landa & Faka Agado, Merkatiko & Informado, Talento, Transnaciaj Projektoj.
• Adoleska Agado, Genra Egaleco, Juro, Moviĝeblo, Teĥnologio, Universitata Agado
• Pasporta Servo, Rilatoj kun UEA, Volontuloj.

Kandidato estu preta okupiĝi pri iuj el la listigitaj fakoj.

Por kandidatiĝi, sendu mesaĝon al elekta.komisiono@tejo.org ĝis la neŝovebla limdato de la 30a de junio 2025. Alkroĉu viajn vivresumon, motivan leteron kaj eksplicitan indikon pri la fakoj kaj la oficoj, kiujn vi estos preta transpreni en la Estraro, se elektita.

Se vi scias pri alia taŭga kandidato, konvinku tiun homon sendi sian kandidatiĝon aŭ sendu mesaĝon al elekta.komisiono@tejo.org, tiel ke ni mem povu kontakti la eblan kandidaton.

K(unlab)ore,
Elekta Komisiono de TEJO:

Òscar Hernández Rodríguez – oscar.hernandez.rodr@gmail.com – t.me/oscar_hz
Tyron Surmon – tyrontoo@gmail.com – t.me/tyroncs

Fonto: https://www.tejo.org/malferma-alvoko-2025-2026/

Abonu “La Ondon de Esperanto” por 2025 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2023 kaj 2024. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Kandidatiĝu por la Estraro de TEJO 2025–2026 appeared first on La Ondo de Esperanto.

Ĉiutage, milionoj da homoj uzas aĉetĉarojn en superbazaroj kaj grandaj vendejoj. Ili ŝajnas tiel normalaj, ke oni apenaŭ pensas pri ili. Sed iam, ne ekzistis tiaj ĉaroj. Kaj kiam oni unue prezentis ilin, multaj homoj eĉ rifuzis uzi ilin.

Gravaj praktikaj kaj teknikaj informoj

La 59aj Baltiaj Esperanto-Tagoj (BET-59) okazos de la 5a ĝis la 13a de julio 2025 en Kaŭno, la dua plej granda urbo de Litovio. La ĉefa lokalo de BET-59 estas la universitato Vytautas la Granda (strato S. Daukanto 28), kiu situas en la centro de la urbo.

La alveno al Kaŭno okazos la 4an kaj la 5an de julio, la forveturo – la 13an de julio.

Al BET-59 aliĝis jam 240 partoprenantoj el 28 landoj.

Partoprenantoj de BET-59 loĝos en jenaj lokoj:
1. Studenta domo de la Instrua centro (str. Jonavos 178)
2. Tristela hotelo “Metropolis” (str. S. Daukanto 21)

Ĉiuj programeroj de BET-59 okazos en du apudaj konstruaĵoj de la universitato (str. S. Daukanto 28 kaj str. S. Daukanto 27).

Inter la ĉefa BETejo, urbaj busa kaj fervoja stacidomoj, kaj studenta domo eblas veturi per urbaj busoj kaj trolebusoj. La urba transporto por ĉiuj partoprenantoj de BET-59 dum la tuta periodo de BET-59 estos senpaga. Ĉiu partoprenanto de BET-59 dum registrado ricevos identigan karteton, sur kies dorsa flanko estos gluita speciala kodo – en busoj kaj trolebusoj necesos almeti ĝin al biletidentigiloj.

Partoprenantoj organizite komune tagmanĝos en la restoracio “Bistronomė” (avenuo Laisvės 37) – ĝi situas je kelkcent metroj de la ĉefa BETejo. La organizitaj komunaj tagmanĝoj okazos nur lunde, marde, ĵaŭde, vendrede kaj sabate, do, dum kvin tagoj, oni devos pagi ilin dum la registrado. Laŭdezire eblos ricevi vegetaran kaj veganan tagmanĝon. Dum aliaj tagoj la manĝado estos memstara laŭ bontrovo de la partoprenantoj.

En la ĉefa universitata BETejo (str. S. Daukanto 28) konstante funkcios la Organiza komitato de BET-59, akceptejo (registrado de partoprenantoj, informoj k. s.), redakcio de la ĉiutaga gazeto de BET-59 “Kunfluo”, riĉa libroservo kaj ĉiuj aŭditorioj kaj salonoj, krom la teatra.

Kaŭno estas atingebla aviadile, trajne, buse kaj aŭtomobile. Tiuj, kiuj unue venos al Vilno aŭtomobile, trajne aŭ buse, unue iru al la busa aŭ trajna stacidomoj (la trajna kaj busa stacidomoj en Vilno estas apude, de la flughaveno necesas veturi buse), de la busa aŭ trajna stacidomoj veturu plu al Kaŭno – busoj kaj trajnoj estas multaj.
Ĉiuj partoprenontoj atingu la BETejon memstare. Ni ne havas eblon renkonti vin en la stacidomoj.

Ekde la 1a de julio la Organiza komitato de BET-59 funkcios en la ĉefa universitata konstruaĵo (str. S. Daukanto 28). La poŝtelefono de la prezidanto de la Organiza komitato Povilas Jegorovas estas +370 687 12219 . La retadreso estas pjegorovas@yahoo.com. Ĉiujn aktualajn informojn pri BET-59 eblas trovi en ties retejo: http://www.esperanto.lt/board/zboard.php?id=bet59.

La 4an de julio (vendrede) kaj la 5an de julio (sabate) ekde la 10a ĝis la 22a horo en la ĉefa universitata konstruaĵo (str. S. Daukanto 28) funkcios registrado de partoprenantoj de BET-59, loĝigo, eblos ricevi diversajn informojn. Dum la registrado vi registros vian alvenon, ricevos pakaĵon kun diversa materialo, “Libron por BETano”, faldfolion pri Kaŭno en Esperanto, karton kun viaj loĝdomo kaj ĉambro, kuponojn por manĝado k. s.

Ĉiuj, kiuj ne pagis anticipe la aliĝkotizon, loĝadon kaj manĝadon, aŭ pagis neplene, dum la registrado devos pagi ĉion konforme al siaj kategorio kaj periodo. Novaj anticipe nealiĝintaj personoj plenigos la aliĝilojn surloke kaj pagos ĉion adekvate. Malfruintoj povos registri sian partoprenon en BET-59 ankaŭ dum postaj tagoj. Registriĝo por la ekskursoj kaj pago okazos aparte sabate kaj dimanĉe dum anoncotaj horoj. Ĉiuj ekskursoj estas pagendaj aparte.

La 6an de julio (dimanĉe) komenciĝos la laboro de BET-59 laŭ la programo, kaj estas antaŭvidita organiza tempo por diversaj programeroj kaj por prepariĝo al la solena inaŭguro de BET-59.

La solena inaŭguro de BET-59 okazos la 6an de julio (dimanĉe) je la 15a horo en la Granda salono de la universitato (str. S. Daukanto 28). Bonvolu veni kelkajn minutojn antaŭ la komenco de la inaŭguro.
La solena fermo de BET-59 okazos la 12an de julio (sabate) je la 15a horo en la Senata salono de la universitato (str. S. Daukanto 28).

La 9an de julio (merkrede) estos ekskursoj dum la tuta tago. Dum aliaj tagoj okazos kelkaj duontagaj ekskursoj. Legu pri la ekskursoj ĉe https://sezonoj.ru/2024/12/bet-160/.

La programo estos tre intensa, riĉa kaj interesa; vidu ĝin ĉe https://sezonoj.ru/2025/05/bet-194/.

Ĉiutage aperos kvarpaĝa plenkolora gazeto de BET-59 “Kunfluo”. Ĝin kompilos kaj redaktos Pawel Fischer-Kotowski – lia retadreso estas fiskot@gmail.com. En “Kunfluo” aperos ĉiuj aktualaĵoj, informoj, anoncoj pri salonoj de la programeroj, eventualaj ŝanĝoj de la programo, precizigoj, priskribo de BET-59, fotoj k. s.
Uzu la gazeton por anoncoj, proponoj, informu en ĝi pri la jam okazintaj programeroj. Ĝi estas via gazeto, tial bonvolu anticipe prepariĝi kunlabori kun ĝi. Entute aperos 8 numeroj de la gazeto – la unua jam la 5an de julio (sabate); la lasta – la 12an de julio (ankaŭ sabate). Ĝin ĉiutage povos preni ĉiu partoprenanto. La gazeto aperos ankaŭ rete en la retejo de BET-59. Aktualajn informojn eblos trovi ankaŭ sur la anonctabulo ĉe la akceptejo.

La laborlingvo de BET-59 estas Esperanto.
Dum BET-59 eventuale funkcios kelkaj ekspozicioj.
Monon eblos ŝanĝi en urbaj bankoj. En Litovio funkcias eŭro.
La elektra tensio en Litovio ĝenerale estas 220-volta.
La listo de la partoprenantoj de BET-59 estas en ties retejo kaj en la “Libro por BETano”.

La Organiza komitato de BET-59 petas vin esti atentaj, toleremaj, disciplinemaj, akurataj kaj ĝustatempaj.

Prepariĝu aktive labori dum BET-59. Ĝia sukceso dependas de ĉiuj partoprenantoj.

Bonvenon al Kaŭno!

Organiza komitato de BET-59

Pliaj informoj pri BET-59 (kaj pri pli fruaj BEToj) estas legeblaj en nia novaĵretejo.

Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo “La Ondo de Esperanto”.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
“La Ondo de Esperanto” https://sezonoj.ru/2025/06//

Abonu “La Ondon de Esperanto” por 2025 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2023 kaj 2024. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Informilo №2 pri BET-59 appeared first on La Ondo de Esperanto.

Ĉe manfrapado ekestas sono kiu estas unika por ĉiu homo. Tion eltrovis esploristoj. Ilia studaĵo liveras krome novajn vidojn en la fiziko de tiu ĉiutaga gesto: Ne nur la kunpuŝiĝo de la manoj, sed ankaŭ speciala aerfluo estas laŭ tio la kaŭzo por la karakteriza sono.

La 42a Pola Esperanto-Kongreso okazos la 21-24an de aŭgusto 2025 en Piotrków Trybunalski. La urbo situas en la centro de Pollando (140 km sudokcidente de Varsovio kaj 90 km nordoriente de Częstochowa) kaj estas facile atingebla per trajnoj. Kongresanoj loĝos en Studenta Domo de Akademio de Piotrków. La kongresa temo estas: “Edukado – progreso – sukceso”.

Skiza kongresa programo:

21.08.2025, ĵaŭdo
9:30-18:00 – tuttaga ekskurso al Sulejów, Spała, kaj Inowłódz (kun tagmanĝo).
19:00 – vespera renkontiĝo apud la kongresa tranoktejo.

22.08.2025, vendredo
10:00 – malfermo de la Kongreso, prelegoj.
14:00-15:00 – manĝopaŭzo.
15:30-18:00 – prelegoj, vizitado de la urbo.
18:00-21:00 – arta programo.

23.08.2025, sabato
9:30-14:30 – programo, prelegoj.
14:30-16:00 – manĝopaŭzo
16:30–18:00 – programo,
18:30–21:00 – arta programo

24.08.2025, dimanĉo
10:00-12:00 – diservo en Esperanto, prelegoj, resumo de la Kongreso, fermo.
13:00-14:00 – manĝopaŭzo.

Pliajn informojn legu ĉe https://mallonge.net/pek2025

Foto: Witia, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=84861367

Abonu “La Ondon de Esperanto” por 2025 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2023 kaj 2024. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Pola Esperanto-Kongreso appeared first on La Ondo de Esperanto.

Saluton, mi ĝojas diri al uzantoj de tubaro, kaj al kreantoj de esperanta enhavo, ke ni jam ricevis la premion anoncita ĉe nia antaŭa blogaĵo.

 

Jen la atestilo:

Ni jam anoncis, granda parto de la premio estos por kreantoj de anhavo en Esperanto, kaj ni laboras pri findecidi la detalojn pri kiel ni kompensu ilian taskon..

Eĉ se en la atestilo videblas mia nomo, komprenebel tubaro estas ne mi, estas de la programisto kiufaras tion eblan, de la uzantoj (516 filmoj estis spektitaj kaj 882 spektoj tra tubaro dum majo-2025), kaj de kreantoj de enhavo, kiuj

La plano estas mezuri popularecon aj montri plej popularajn afiŝojn ĉe nia ĉefa retejo Aperu! Momente, provizoraj rezultoj de tiu algoritmo estas videblaj ĉe nia telegrama kanalo.

 

 

 

La Elekta Komisiono de TEJO serĉas kandidatojn al la Estraro de TEJO por la mandato 2025–2026. La elektitoj enoficiĝos la 1-an de Septembro 2025 kaj finos la mandaton la 31-an de Aŭgusto 2026.

La Estraro estas la ĉefa plenuma instanco de TEJO. Novaj estraranoj estos elektitaj kadre de la ĉi-jara Internacia Junulara Kongreso en Aŭgusto aŭ per reta voĉdono en Julio.

Kandidato por iĝi estrarano de TEJO devas esti individua membro de TEJO en 2025 naskita inter la 1-a de Septembro 1990 kaj la 31-a de Aŭgusto 2007.

Aliaj dezirindaj trajtoj de kandidato estas sperto en gvidado de volontula organizo, sperto en la Esperanto-movado, laboremo kaj flekseblo.

La Estraro konsistas el maksimume 9 estraranoj, inter kiuj estas la Prezidanto, la Ĝenerala Sekretario, la Kasisto kaj de unu ĝis tri Vicprezidantoj.

Ĉiu estrarano povas havi unu aŭ plurajn estrarajn fakojn. Inter eblaj fakoj troviĝas:

• Aktivula Trejnado, Eksteraj Rilatoj, Edukado, Scienco, Kulturo, Kongresoj, Landa & Faka Agado, Merkatiko & Informado, Talento, Transnaciaj Projektoj.
• Adoleska Agado, Genra Egaleco, Juro, Moviĝeblo, Teĥnologio, Universitata Agado
• Pasporta Servo, Rilatoj kun UEA, Volontuloj.

Kandidato estu preta okupiĝi pri iuj el la listigitaj fakoj.

Por kandidatiĝi, sendu mesaĝon al elekta.komisiono@tejo.org ĝis la neŝovebla limdato de la 30-a de Junio 2025. Alkroĉu viajn vivresumon, motivan leteron kaj eksplicitan indikon pri la fakoj kaj la oficoj, kiujn vi estos preta transpreni en la Estraro, se elektita.

Se vi scias pri alia taŭga kandidato, konvinku tiun homon sendi sian kandidatiĝon aŭ sendu mesaĝon al elekta.komisiono@tejo.org, tiel ke ni mem povu kontakti la eblan kandidaton.

K(unlab)ore,

la Elekta Komisiono de TEJO:

• Òscar Hernández Rodríguez – oscar.hernandez.rodr@gmail.com – t.me/oscar_hz
• Tyron Surmon – tyrontoo@gmail.com – t.me/tyroncs

The post Malferma alvoko – TEJO-estraranoj 2025 – 2026 appeared first on Tutmonda Esperantista Junulara Organizo.

Estis en vespero maja. Ili sidis sur kaŝita benko en la parko. Estis en la tempo de la jasmenoj. La printempo ŝveligis iliajn korojn.

- Neniam antaŭe mi sentis ĉi tiel, li flustris. - Mi scias, ke sonas banale, sed tiel estas.
- Mi ne kuraĝas diri, kiel mi sentas pri vi, ŝi diris rapide antaŭ ol ruĝiĝo mutigu ŝin. - Se mi tion dirus, io difektiĝus iel. Ne ekzistas vortoj por tio.

Li kisis ŝian vangon singarde.
- Ne faru tion. Vi scias, kion mi diris.

Li turnis sin for kaj obstine paŭtis.
- Mi volas esti ĉe vi ĉinokte.
- Ne fariĝu tia denove. Vi scias, ke mi devas esti hejme je la deka. Kial ne sufiĉas al vi, kio estas? Kial ni ne daŭrigu ŝati unu la alian tiel kiel nun?
- Ŝati! Ĉi tion vi faras, ŝatas! Kiel oni ŝatas filmon aŭ fotelon! Ŝati!
- Karulo, mi amas vin, vi scias tion. Sed ja estas tiel, ke ne eblas.
- Ja estas tiel! Kial devas esti tiel? Kial ni ne rajtu ami unu la alian tute kaj plene? Kial nur ni ne? Ĉiuj aliaj ja rajtas. Homoj kuŝas ja kiel skatolfiŝoj tra nia tuta longa lando. Kial nur mi, kiu fine trovis la unuan, solan, grandan amon, mi, kiu havas nur vin en la tuta mondo, kial ĝuste mi ne rajtu?

Ŝi ridetis al lia patoso, rezigne kaj iom lace.
- Karulo, vi ja scias, kiel estas. Ĉu vi devas detrui ĉi tutan mallongan momenton parolante pri tio? Ĉu tio estas la nura, kio gravas pro vi?

La jasmenoj odoris. Li ekhontis.
- Pardonu al mi. Li karesis ŝian vangon. Estas ĉarme esti kune kun vi, nur esti proksime al vi. Sed kelkfoje sentiĝas aflikte.

La najtingalo trilis. Estis romantika vespero.
- Sed ion almenaŭ vi devas promesi al mi. Promesu al mi, ke neniam estos iu alia ol mi. Promesu tion!
- Mi promesas. Kiel povus esti iu alia? Mi atendis ja nur vin dum mia tuta vivo.
- Diru, ke ankaŭ neniam estis iu alia. Diru!
- Neniam estis iu alia.
- Diru almenaŭ, ke vi volus, ke mi estus ĉe vi ĉinokte.

Ŝi englutis ekploron.
- Karulo, mi volus. Sed nun ni devas ekiri. Vi scias, kia bruado okazos, se ni revenos hejmen post la deka.

Ili leviĝis. Li metis sian brakon ĉirkaŭ ŝia talio.
- Ni fakte estas tre infanecaj, ĉu ne?
- Mi vere ne scias, ĉu estas infanece ami…

Li rigardis teren kaj diris mallaŭte:
- Ci, mi kredas fakte, ke la plej bela amo estas tiu, kiu ne povas plenumiĝi. Ni estas tamen tre feliĉaj.

Ili ridetis unu al la alia.
Estis la tempo de la jasmenoj.
Estis kvarono antaŭ la deka.
Man-en-mane ili eliris el la parko kaj promenis al la maljunulejo.

6. Antaŭ 120 jaroj naskiĝis Lakshmishvar Sinha (1905-1928-1977), bengala instruisto, kunlaboranto de Rabindranath Tagore, eminenta barata esperantisto, farinta per Esperanto prelegvojaĝojn en Eŭropo, fondinto de Bengala Esperanto-Instituto (1963), aŭtoro de Esperanto-lernolibro por bengaloj (1974) kaj de kelkaj libroj, interalie, de la membiografiaj verkoj “Hindo rigardas Svedlandon” (1936) kaj “Jaroj sur tero” (1966), tradukinto de la novelaro de Tagore “Malsata ŝtono”, kiu aperis en 1961 kiel la unua volumo de la libroserio “Oriento-Okcidento”.
• Legu pli en la enciklopedio Nia Diligenta Kolegaro (p. 260-261) kaj en la artikolo de Aleksander Korĵenkov pri Sinha.

13. Antaŭ 105 jaroj naskiĝis Umesao Tadao (1920-1945?-2010), japana kultura antropologo, iniciatinto kaj direktoro de la Japana Nacia Muzeo de Etnologio, kaj esperantisto, Esperanto-instruisto, aŭtoro de “La spirito de Esperanto” (1983), “Sepdek-sep ŝlosiloj por la japana civilizacio” (1987) kaj la japanlingva esearo “Miaj travivaĵoj en Esperantujo” (1994), kuntradukinto de “Vivo de Zamenhof” de E. Privat en la japanan (1965), membro de la Honora Patrona Komitato de UEA.

17. Antaŭ 90 jaroj naskiĝis Vladimir Vladimiroviĉ Samodaj (Самодай, 1935-1958-2021), sovetunia kaj ruslanda ĵurnalisto, tradukisto kaj esperantisto; vicprezidanto de la Komisiono pri Internaciaj Ligoj de Sovetiaj Esperantistoj ĉe Unio de Sovetiaj Societoj de Amikeco kaj Kulturaj Ligoj kun Eksterlando (1970-79) kaj redaktoro de ĝiaj Esperanto-eldonaĵoj, vicprezidanto de Asocio de Sovetiaj Esperantistoj (1979-89), prezidanto de Sovetrespublikara Esperantista Unuiĝo (1989-90), komitatano de MEM (1978-83), komitatano de UEA (1989-90); redaktoro de “Scienco kaj Kulturo” (1995-2012), aŭtoro de “Konfesoj” (1992), “Ne nur legendoj, ne nur pri SEJM” (1999), “Esperanto kaj vivo” (2010); honora membro de UEA (2004).

17. Antaŭ 30 jaroj mortis Jean Thierry (1924-1953-1995), franca instruisto kaj esperantisto, komitatano (1958-74) kaj estrarano (1969-71) de UEA, el kiu li eksiĝis en 1974 kaj aliĝis al la Neŭtrala Esperanto-Movado, vicprezidanto de OSIEK ekde ties fondo en 1988; aŭtoro de la lernolibroj “Je parle espéranto” (1972) kaj “L’espéranto sans peine” (1973, 1993), redaktoro de “Franca Esperantisto” (1963-66) kaj “La Letero de l’ Akademio de Esperanto” (1987-95), aktoro de la Pariza kabaredo “La Tri Koboldoj”; membro kaj sekretario de la Akademio de Esperanto (1986-95).

19. Antaŭ 100 jaroj estis pafekzekutita Aleksandr Aleksejeviĉ Postnikov (Поcтников, 1880-1907-1925), rusa oficiro kaj esperantisto; propagandisto de Esperanto, kunfondinto (1908) kaj prezidanto (1909-11) de Ruslanda Esperantista Ligo fermita post lia aresto, refondinto kaj eldonanto de “Ruslanda Esperantisto” (1909-10), ĉeforganizinto de la unua Ruslanda Esperanto-Kongreso (Peterburgo, 1910), fondinto de Universala Ligo (1910).
• Legu pli en la enciklopedio Nia Diligenta Kolegaro (p. 233-234).

19. Antaŭ 70 jaroj naskiĝis Anna Bartek (1955-1971- ), hungara kantistino kaj esperantistino, konata en Esperanto kiel Anjo Amika; membro de la Senato de la Esperanta Civito (2002-), sekretario de la Feminisma Esperanto-Movado (2006-), sekretario de Kooperativo de Literatura Foiro (2015-), estrarano de Hungara Esperanto-Asocio pri kulturo (2010-12), ĉefredaktoro de “Heroldo de Esperanto” (2012-16), redakciano de “Femina” (2013-14); ekde 1971 ŝi kantas en Esperanto, ŝiaj kantoj aperis en tri muzikaj albumoj: “Por vidi la mondon” (1992), “Dimanĉa Koncerto” (1994); “Bela Revo” (2002).
• Legu pli en la enciklopedio Nia Diligenta Kolegaro (p. 26).

24. Antaŭ 155 jaroj naskiĝis Paul Nylén (1870-1892-1958), sveda ĵurnalisto kaj esperantisto, redaktoro de la dua Esperanto-gazeto “Lingvo Internacia” (1897-1901), kunfondinto (1922) kaj estrarano de Sveda Esperanto-Instituto; prezidanto (1918-21, 1924-34), afergvidanto (1923-24) kaj honora prezidanto (1921-23, 1934-58) de Sveda Esperanto-Federacio, membro (1908-58) kaj vicprezidanto (1933-37) de la Akademio de Esperanto, aŭtoro de Esperanto-lernolibroj kaj vortaroj, i.a. de la sveda versio de la Esperanto-ŝlosilo de Ĉefeĉ (1906), kiu havis 20 eldonojn.
• Legu pli en la enciklopedio Nia Diligenta Kolegaro (p. 216-217).

24. Antaŭ 65 jaroj naskiĝis Giorgio Novello (1960-1974- ), itala diplomato (nun: ambasadoro de Italio en Nederlando), ekonomikisto, kavaliro de ordenoj de Italio, Francio kaj Norvegio, kaj esperantisto; vicreprezentanto de UEA ĉe Unuiĝintaj Nacioj en Vieno (2004-06), membro de Gesellschaft für Interlingvistik (GIL, ekde 2006), aŭtoro de eseoj pri Esperanto kaj interlingvistiko en italaj revuoj; membro de la Honora Komitato de la 108a UK (2023, Torino), membro de la Honora Patrona Komitato de UEA (2017).

Aleksander Korĵenkov

Ĉi tiu listo de Esperantaj jubileoj kaj memordatoj en junio 2025, kompilita de Aleksander Korĵenkov, aperis en la novaĵretejo “La Ondo de Esperanto”.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
“La Ondo de Esperanto” https://sezonoj.ru/2025/06/junio-12/

Abonu “La Ondon de Esperanto” por 2025 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2023 kaj 2024. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Esperantaj jubileoj kaj memordatoj en junio 2025 appeared first on La Ondo de Esperanto.

Certe nia aŭskultantaro jam aŭdis multajn laŭdojn al nia homa cerbo: ke ĝi estas mirinda superkomputilo, kun nekredeble kompleksa reto de konektoj kaj funkcioj; ke la sciencistoj ankoraŭ ne plene malkovris ĉiujn ĝiajn kapablojn; ke ĝi estas iaspeca miraklo enfermita en nia eta kranio. Tute vere.

Post longa laborado aperis nova skizo de la strategia laborplano de UEA. La antaŭa plano ĉesis validi en 2017. De tiam daŭras la klopodoj kunmeti novan planon por klarigi, kion konkretan la asocio volas atingi dum la proksimaj jaroj. La teksto nun aperinta en la revuo Esperanto tamen resumeblas per malmultaj vortoj: ”Ni kunlaboru kaj esperu”.

La junia numero de la revuo Esperanto malfermiĝas per nova skizo de strategia laborplano, kiun enkondukas historia trarigardo de prezidanto Duncan Charters. Laŭ li la teksto estas ”resumo de la bazaj elementoj” de la iam kompletigota plano.

Unu el la ĉefaj prioritatoj de Universala Esperanto-Asocio dum la du mandatperiodoj de prezidanto Duncan Charters devis esti la kompilo de nova strategia plano por la asocio. Tiun celon li anoncis jam en sia unua novjara mesaĝo kiel prezidanto, komence de la jaro 2020. La rezultoj tamen restis magraj.

La antaŭa strategia plano de UEA estis kompilita dum la prezidanteco de Mark Fettes en 2013–2019. Oni dum lia unua mandatperiodo uzis multe da tempo por ellabori tre detalan, 38-paĝan planon, sed efektive preskaŭ nenion planitan la asocio sukcesis realigi. Krome la plano ĉesis validi jam en 2017.

Eĉ pli malbone statas la afero nun, ĉar post preskaŭ sesjara laboro de du estraroj daŭre mankas eĉ la plano, se ne paroli pri ĝia realigo. En la freŝa junia numero de la revuo Esperanto tamen fine aperis teksto kun la titolo ”Strategia Laborplano por konsidero”.

La teksto, kiu plenigas iom pli ol du paĝojn en la revuo, laŭ la klarigo de la prezidanto estas ”resumo de la bazaj elementoj”.

”En la Burna UK, ni utiligu la strategiajn forumojn de la Komitato por pliprecizigi la paŝojn antaŭen, kaj konsciu ke strategia laborplano estas ne fiksa, sed evoluanta celo, kiu ebligos al ni ĉiuj pli efike kontribui al la realigo de niaj idealoj”, li skribas en sia enkonduko al la teksto.

Laŭ tiu klarigo ŝajnas dubinde, ĉu dum la kongreso en Ĉeĥio fakte estos aprobita ia fina versio de la strategia laborplano. Cetere, kiel ekzemplon de la nuna nivelo de la strategia planado indas mencii, ke daŭre eĉ ne klaras, kie okazos la venontjara Universala Kongreso. En antaŭaj jaroj tio ĉiam estis decidita minimume du jarojn anticipe.

La teksto nun prezentita de la prezidanto enhavas unuflanke grandajn, mondobrakumajn deklarojn en la komencaj sekcioj ”Vizio”, ”Misio” kaj ”Valoroj” – kaj aliflanke en la sekvaj tri sekcioj longajn listojn de aferoj, kies realiĝon oni esperas vidi iam en la estonteco.

Dum 2023 aperis en la revuo Esperanto granda kvanto de tekstoj de Duncan Charters pri la graveco de strategia planado. Jen en la maja numero de 2023.

Tamen ŝajnas manki prioritatigoj kaj ne klaras, kiu fakte respondecas pri tio, ke la dezirataj rezultoj estu atingitaj. Pri la realigo de specifaj planoj laŭ la dokumento okupiĝu laborgrupoj. ”Interesatoj laŭ la enketilo de UEA estu kontaktitaj, kaj anoncoj pri specifaj bezonoj aperu en niaj organoj.”

En sia enkonduka teksto la prezidanto skribas, ke la ĉefa defio estas trovi kompetentajn gvidantojn por la laborgrupoj. Li tamen havas esperon, ke la bezonataj aktivuloj troveblas inter la membroj de UEA: ”Se ĉiu membro elektus unu taskon, ni havus multe pli ol la necesajn laborfortojn”, li konstatas.

La kvanto de listigitaj taskoj efektive estas malpli granda ol la membronombro de UEA, sed tamen la listo longas. Sub la kvar ”strategiaj kolonoj” – kunlaborado, informado, rilatoj kun la ekstera mondo kaj instruado – aperas entute 55 punktoj, kies reciproka graveco ne tre klaras.

Plej multaj punktoj, entute 32, aperas en la rubriko ”kunlaborado”. Tie estas listigitaj paŝoj por realigi la de longe planatan retejan renovigon kaj la trijaran almanakon, kiu anstataŭu la nuligitan Jarlibron, sed ankaŭ ekzemple la situacio de la Centra Oficejo kaj la financa situacio de la asocio.

Modernigita retejo por aŭtomatigi administrajn procedurojn kaj faciligi servojn al la membroj fakte aperas kiel la unua el la punktoj sub ”kunlaborado”, do oni povus suspekti, ke ĝi estas prioritata. Dungo de respondeculo por funkciigi la novan sistemon laŭ la dokumento okazu ”kiel eble plej frue” post la ĉi-jara Universala Kongreso.

La apero de la unua ”trijara” almanako, pri kiu oni diskutas ekde la nuligo de la jarlibro en 2018, nun estas promesata por la dua duono de 2025.

La sekcio pri Centra Oficejo kaj financa bazo diras nenion konkretan, sed nur konstatas, ke ”ni estu pretaj” vendi la oficejan domon je oportuna momento, kaj intertempe ”esploru la eblon” ludoni neuzatan spacon al eksteruloj por oficejoj.

En la junia numero de la revuo en 2023 aperis pli ol tripaĝa, dense enpaĝigita artikolo de Duncan Charters pri “Kvar grandaj strategiaj temoj – niaj defioj”.

Post la vendo de la domo UEA estu preta aĉeti alian nemoveblaĵon ”se tio montriĝos dezirinda”. Tamen ne klaras, laŭ kiuj kriterioj oni decidu, ĉu estas dezirinde aĉeti alian domon post la vendo de la nuna.

Pri la libroservo oni konstatas nur, ke oni ”laboru por identigi la plej taŭgan alternativan lokon” por ĝi post 2025. Kiu laboru pri tio, kiel, kaj laŭ kiuj kriterioj, tio ne klaras. Ja klaras, ke UEA plu kunlaboru kun la entrepreno Kosmo Strategio pri akiro de administraj subvencioj.

Ke ĝuste la kreado de laborgrupoj estas la kerno de la strategio de UEA por la estontaj jaroj aparte klare videblas en la sekcio pri informado.

”La laborgrupo kunlaboranta kun la Komisiito de UEA prioritatigu la eblajn agadojn”, la teksto notas, kaj kiel la unuan eblan agadon de la laborgrupo ĝi listigas: ”Organizi sub la gvido de komisiito de UEA laborgrupojn kun grupestroj kaj membroj dediĉitaj al la antaŭenigo de la diversaj flankoj de informado.”

Estas evidente laŭdinde, ke oni prioritatigas la eblajn agadojn, ne la maleblajn. Tamen restas vidi, kiuj agadoj efektive estas eblaj.

Kiel la sesan kaj lastan punkton en la taskaro rilata al informado oni legas: ”Ĝisdatigi la retejon de UEA antaŭ plena renovigo pro kadukiĝintaj informoj.” Se necesas ĝisdatigi la nunan retejon, supozeble la kompleta reteja renovigo ne apartenas al la taskoj eblaj dum la proksima tempo.

En neniu punkto de la teksto ”Strategia Laborplano por konsidero” aperas la vorto ”membro”. Same ne aperas la vorto ”revuo”. Tiuj konceptoj do evidente ne apartenas al la strategiaj prioritatoj de UEA.

Kvankam la eldona agado de UEA pli-malpli ĉesis, la vorto ”eldoni” ja aperas en la teksto. Ĝi tamen aperas nur en la sekcio ”rilatoj kun la ekstera mondo”, kie oni asertas, ke UEA povus proponi al aliaj asocioj ”servojn, kiujn ni kapablas liveri per niaj transnaciaj kontaktoj: tradukado, interpretado, eldonado, kunorganizado de eventoj”.

Kion opinias la komitatanoj de UEA pri la plano, ne eblas scii, ĉar ĝis nun aperis neniu komento pri ĝi en la komitata diskutejo. Entute la aktiveco en la diskutejo plu falis post la forpaso de Renato Corsetti en februaro. Dum la tuta majo 2025 aperis nur 9 mesaĝoj en la diskutejo, kaj el tiuj 6 estis cirkuleroj de Stefan MacGill, sendataj al multaj diversaj retlistoj. Pasintjare en majo aperis 23 mesaĝoj, kaj en majo 2021 la kvanto de mesaĝoj estis 86.

Ĝenerale la teksto, kiu devus prezenti la longperspektivan strategion kaj celojn por la plej grava Esperanto-organizaĵo en la mondo, aspektas strukture nekohera, nezorge kunmetita kaj malekvilibra. Ne eblas laŭ ĝi konkludi, kiuj fakte estas la esencaj kaj prioritataj taskoj, kiujn UEA realisme povos plenumi dum la proksimaj jaroj, nek kiu konkrete respondecos pri tiu plenumo.

Efektive la vortoj ”respondeci” aŭ ”respondeca” tute mankas en la teksto, krom majuskla mencio en la sekcio pri la valoroj de la asocio:

Niaj valoroj apogu la finan celon de justa kaj paca kunvivado kaj interkomunikado sur la planedo, laŭ la originala koncepto de D-ro Zamenhof. Tiuj valoroj spegulu la plej altajn universalajn aspirojn de la homaro, inter kiuj: Respekto al la Vivo, Amo, Vero, Justeco, Libereco, Unueco, Toleremo kaj Respondeco; kaj kunlaboradon kun ĉiuj progresemaj, bonintencaj asocioj kaj individuoj strebantaj por tiujn apliki en homaj rilatoj.

Tiuj ”universalaj aspiroj” de la homaro sendube estas belaj kaj subtenindaj, sed la listigo ne multe helpas klarigi la konkretajn strategiajn prioritatojn de UEA, se la asocio efektive posedas tiajn.

Libera Folio publikigas la kompletan tekston ”Strategia Laborplano por konsidero”, aperintan en la junia numero de la revuo Esperanto.

VIZIO

Esperanto-komunumo kiu videble vivas en konkordo kun siaj idealoj kiel komunika modelo. Mondo de respekto al lingvaj rajtoj kaj daŭripova diverseco de kulturoj, al kiu Esperanto kontribuas per agnoskata sukceso en antaŭenigo de interkompreniĝo ce­ lanta pacan progreson de la homaro. Mondo ĉiam pli akceptema al la ideo de Esperanto mem, kun ĉiam pli vas­tiĝanta uzantaro de la lingvo por faciligi oficialajn kaj neoficialajn rilatojn inter individuoj kaj popoloj.

MISIO

Konsciigi la publikon kaj decidofarantojn pri la logiko kaj valoro de Esperanto kiel efika instrumento de edukado al egaleca kunlaborema mondo, celanta lingve justan problemsol- vadon kaj komunikadon konservantan la diversecon de kulturoj. Aktive labori por konservi kaj progresigi la evoluintan kulturon de nia lingvo Esperanto por la nuna kaj estontaj generacioj.

VALOROJ

Niaj valoroj apogu la finan celon de justa kaj paca kunvivado kaj interkomunikado sur la planedo, laŭ la originala koncepto de D-ro Zamenhof. Tiuj valoroj spegulu la plej altajn universalajn aspirojn de la homaro, inter kiuj: Respekto al la Vivo, Amo, Vero, Justeco, Libereco, Unueco, Toleremo kaj Respondeco; kaj kunlaboradon kun ĉiuj progresemaj, bonintencaj asocioj kaj individuoj strebantaj por tiujn apliki en homaj rilatoj.

NIAJ STRATEGIAJ KOLONOJ – KIRI

Baza aliro aprobita unuanime dum la Komitataj Forumoj en Aruŝo, 2024:

1. Starigi laborgrupojn por efektivigo de specifaj planoj, limigitaj al unu okazo (ekzemple, propono por akcepto de Esperanto-tago en la Unesko-konferenco en Samar­kando, novembro 2025), kaj longdaŭ­raj (internacia eksperimento por nekontesteble demonstri la valoron de Esperanto kiel lernfaciliga lingvo por posta lingvolernado, kaj instrumento por evoluigi interkulturan kompetenton kaj interkompreniĝon inter diversaj po­po­loj). Komisionoj kaj laborgrupoj ra­portu pri sia agado al elektita estra­rano por teni la Estraron plene informita.

2. La modelo povus esti tiu proponita kaj aprobita por Informado: unu ĉefa laborgrupo sub nia dungita kun­ ordiganto, taskita pri prioritatigo de celoj, trovo de alte kvalifikita kaj fidinda respondeculo pri gvidado de ĉiu projekto. Interesatoj laŭ la enketilo de UEA estu kontaktitaj, kaj anoncoj pri specifaj bezonoj aperu en niaj organoj.

Proponoj jam iniciatitaj, kaj novaj indaj je konsidero. Celdatoj estas dezirindaj, ne definitivaj.

1. KUNLABORADO

Interna kunlaborado estas unue la antaŭkondiĉo por harmonie atingi komunajn celojn kiuj troviĝas preter la kapablo de individua agado. Kiam ni havos klaran strukturon, celojn kaj laborplanojn, per informiĝo, edukiĝo kaj trejnado, ni povos plenfide rilati kun eksteraj organizaĵoj.

Ni faciligu kunlaboradon inter esperantistoj per la jenaj rimedoj:

A. Modernigita retejo por aŭtomatigi administrajn kaj financajn procedurojn, faciligi servojn al la membroj per provizo de necesaj kontaktoj, materialoj, mendiloj, aliĝiloj, membrecorenovigoj.

1. Intervjuoj de kandidatoj por fi­na pritakso de la proponita sistemo (AKSO), kompare kun alternativoj, por okaza kaj daŭra konsultado, kaj akompanado al la oficistoj kaj kunlaborantoj por la transiro al la nova sistemo: majo-junio 2025.

2. Finaj rekomendoj de la taksantoj kaj konsultantoj: julio-aŭgusto 2025.

3. Dungo de la akompananto al la sistemo: kiel eble plej frue post la Burna UK 2025.

B. Trijara Almanako reta kaj presita por kunigi ĉiujn necesajn informojn pri la Asocio, ĝiaj Landaj Asocioj kaj reprezentantoj, kunlaborantaj partneroj, agadraportoj, estontaj planoj.

1. Verkado, kolektado, redaktado de la materialoj, unua duono de 2025.

2. Publikigo de la unua Trijara Almanako, dua duono de 2025.

C. Komitato

1. Ni restu atentaj al la gvida rolo de la Komitato, kuraĝigu aktivan engaĝiĝon de la Komitatanoj, kaj estu atentaj ke ni raportas decidojn kaj agadplanojn laŭ iliaj bezonoj.

2. La Komitato estu preta por apogi la necesan reviziadon de la Statuto kaj Regularoj de UEA.

3. Ni krome decidu ĉu fondi laborgrupon por esplori pri la eventuala neceso restrukturi la organizadon de UEA por ke estu pli da opcioj por komuna agado ol per la Landaj Asocioj.

Ĉ. TEJO

Pro la neceso plijunigi la movadon, ni restu en konstanta kontakto kaj kunlaboro kun TEJO pri projektoj de komuna intereso (ekzemple, subteno al la Internacia Junulara Kongreso en Azio).

D. Dezirindaj celoj

1. Trejni laŭbezone por pli efika laboro (konfliktsolvado, konsilejo: mediaciado? ombudsmano?).

2. Stimuli kunlaborigadon de malsamcelaj individuoj por realigi komunajn projektojn.

3. Doni pli da subteno al Landaj Asocioj kaj kuraĝigi al pli da interasocia kaj regiona kunagado.

4. Atenti doni sufiĉan subtenon al la faka agado por kontraŭi la tendencon al malfortiĝo.

5. Subteni iniciatojn por kreo de novaj fakaj asocioj necesaj por apogi agadon en kampoj kiuj gravas por la antaŭenigo de la servoj de UEA, ekzemple Faka Asocio de eldonistoj.

6. La Estraro de UEA kunlaboru kun TEJO por la ekuzado de komuna projektmastrumilo.

E. Centra Oficejo kaj financa bazo

1. Ni restu pretaj vendi la Centran Oficejon je oportuna momento (tempe kaj finance).

2. Intertempe ni esploru la eblon ludoni portempan spacon al eksteruloj por oficejoj.

3. Post la vendo, ni estu pretaj investi en alia nemoveblaĵo por apogi la laboron de UEA.

4. Ni certiĝu ke la Volontula Domo povos servi post la vendo kiel oficiala sidejo de UEA.

5. Ni estu pretaj aĉeti laŭbezone pli ampleksan spacon se tio montriĝos dezirinda.

6. Ni laboru por identigi la plej taŭgan alternativan lokon por la Libroservo post 2025.

7. La Financa Komisiono daŭre studu la kondiĉojn por investoj sub ŝanĝiĝantaj kondiĉoj.

8. Ni daŭrigu uzadon de eksteraj revizoroj kaj premu por ĝustatempa livero de raportoj.

9. Ni kunlaboru pri uzado de la kapitalo de Institucio Hodler ‘68 por subteni al UEA.

10. Ni daŭre kunlaboru kun Kosmo Strategio pri akiro de estontaj Administraj Subvencioj.

11. Ni daŭre atentu la financan situacion de nepagipovaj aktivuloj kiuj bezonas helpon.

12. Ni konsciu pri la bezono repagi kostojn de volontuloj kiuj reprezentas UEA.

13. Ni daŭre restu pretaj provizi financan helpon por membroj en krizaj situacioj.

F. Subteno de la kulturo de Esperanto

Daŭrigi subtenon kaj kuraĝigadon de Belartaj Konkursoj, arto, muziko, eldonado de literaturo.

Daŭrigi kunlaboron kun la Akademio de Esperanto kaj aliaj institucioj apogantaj la lingvon.

Resti en kontakto kun la diversaj kulturaj centroj de Esperanto kaj subteni iliajn programojn.

G. Esperantaj organizaĵoj eksteraj al UEA

Prioritatigi restadon en harmoniaj rilatoj kun ĉiuj organizaĵoj kiuj subtenas la lingvon, kulturon kaj literaturon de Esperanto, kaj ĝian aktivan uzadon por pozitivaj celoj.

2. INFORMADO kaj komunikado

La laborgrupo kunlaboranta kun la Komisiito de UEA prioritatigu la eblajn agadojn.

1. Organizi sub la gvido de komisiito de UEA laborgrupojn kun grupestroj kaj membroj dediĉitaj al la antaŭenigo de la diversaj flankoj de informado: teni plene funkcianta teknike kaj enhave la multlingvan retejon esperanto.net, al kiu sendiĝas legantoj de reklamoj kaj artikoloj pri Esperanto; utiligo de eventoj kiel kongresoj por diskonigi Esperanton (gvidilo, trejnado); amaskomunikiloj (trejnado por kontaktoj kaj intervjuoj, preparo de materialoj); sociaj retoj (oportuneco de aga­do, komunikado); respondoj al kritikoj kaj misprezentoj (help-dokumento, reaga teamo); kontaktoj al opini­ gvidantoj (politikistoj, ĵurnalistoj, edukistoj); konstanta fluo de bultenoj aŭ gazetaraj komunikoj kiuj celu eksterajn informfontojn, ne nur la internajn de UEA.

2. Krei tabelon pri “Kiu faras kion?” por konscii ĉu mankas homfortoj por esencaj taskoj.

3. Provizi k.e.p. multajn diverslingvajn modernajn materialojn por diskonigo de Esperanto.

4. Trejni membrojn por pli efike rilati al la diversaj amaskomunikiloj por apogi Esperanton.

5. Plifortigi internan komunikadon de UEA al la membroj kaj partneraj asocioj.

6. Ĝisdatigi la retejon de UEA antaŭ plena renovigo pro kadukiĝintaj informoj.

3. RILATOJ kun la ekstera mondo

La ĉefa tasko estas trovi homfortojn kaj organizi iliajn agadojn.

1. Daŭrigi subtenon de oficejoj kaj agado ĉe UN, Unesko kaj aliaj internaciaj organizaĵoj.

2. Subteni CED kaj ESF en la daŭra organizado de konferencoj, simpozioj, seminarioj kiuj helpas al niaj partne­ roj atentigi pri lingvaj rajtoj, lingva diskriminacio, solvoj por komunikaj prob­lemoj.

3. Kuraĝigi esperantistojn al aktiva engaĝiĝo kun lokaj asocioj havantaj mondan perspektivon.

4. Organiziĝi kaj prepariĝi por peti agnoskon de Esperanto (Esperanto-tago, asembleoj de UN, Unesko, kaj iliaj neregistaraj organizaĵoj [NROj], parlamentoj).

5. Diskonigi kaj kuraĝigi al partopreno esperantistajn kaj interesatajn esploristojn en konferencoj, seminarioj kaj eldonprojektoj.

6. Proponi al aliaj asocioj servojn kiujn ni kapablas liveri per niaj transnaciaj kontaktoj: tradukado, interpretado, eldonado, kunorganizado de eventoj kiel se­ minarioj ĉeestaj kaj retaj, plani por aliaj agadoj por kiuj ni povos esti pretaj liveri servojn, ekzemple trejnadon pri Interkultura Kompetento

7. Studi ĉu kaj kiel ni kapablas subteni financajn kampanjojn de aliaj organizaĵoj, por povi kunlabori en bonfara agado kiu ne necese rilatas al Esperanto.

4. INSTRUADO

1. Kunlabori kun ILEI por helpi realigi ĝiajn celojn rilate instruadon de Esperanto en la lernejoj.

2. Alporti la rimedojn de UEA kunlabore al realigo de la Strategia Laborplano de ILEI.

3. Subteni la laboron de edukado. net kaj la KER-ekzamenoj por kvalifiki instruistojn.

4. Kuraĝigi al subvencipetado por helpi lernejojn kaj edukajn instancojn atingi siajn celojn uzante Esperanton kiel instrumenton por transnacia interkompreniĝo. Subteni projektojn kiel la 30 Oraj Horoj kaj la Multlingva Akcelilo por progresi al organizitaj internaciaj eksperimentoj pri la valoro de Esperanto kiel eduka instrumento, faciliganta lingvolernadon kaj transkulturan interkomprenon inter samaĝaj lernejanoj.

5. Subteni la partoprenon de kvalifikitaj universitatanoj en profesiaj lingvokonferencoj.

6. Daŭrigi la trejnadon pri Interkultura Kompetento por movadanoj kaj por instruistoj kaj instruantoj de Esperanto, kiuj povos plifortigi siajn kursojn per trejnado de lernantoj ne nur pri la lingvo, sed pri kultura alproksimiĝo al alilingvaj kaj alikulturaj lernantoj.

7. Longdaŭra laborgrupo de UEA kaj ILEI por organizi internacian eksperimenton pri la valoro de Esperanto kiel lernfaciligilo por lingvoj, kaj instrumento por kreskigo de interkultura kompreniĝo.

8. Subteni universitatnivelan instruadon de Esperanto, inkluzive la Katedron pri Esperanto kaj Interlingvistiko en la Universitato de Amsterdamo.

9. Apogi iniciatojn kiel la laborgrupo pri kunpensigado de universitata agado.

10. Kunlabori por faciligi rilatojn inter esperantistaj universitatanoj, kaj labori por esplori pri la eblo starigi aŭ apogi novan iniciaton kiu anstataŭu la programon kiu finiĝis en Poznano.

En la lasta parto, ni pretigis la ripojn, dorson, kaj sontabulon. Nun, ni prilaboros la ripojn plue. La blokoj La du apartaj flankpecoj (nome la ripoj) devas esti kunigitaj ĉe ambau finaĵoj. Tio estas farita per du blokoj: unu por la supra parto de la korpo kaj unu por la malsupra. La blokoj en la... Continue Reading →

Pro funebraj kaŭzoj, la ĉiutagaj artikoloj regule haltis de pluraj monatoj. Mi esperas rekomenci la laboron post kelka tempo. Pacon al ĉiuj. Ĝis…

Je la 1a de junio 2025 jam 989 personoj el 62 landoj aliĝis al la 110a Universala Kongreso de Esperanto, kiu okazos de la 26a de julio ĝis la 2a de aŭgusto 2025 en Brno, Ĉeĥio. Dum majo aliĝis 29 personoj.

Ĉi tiu nombro estas je 86 malpli pli granda ol tiu de la 108a UK en Torino, kiu okazis somere 2023; tiam je la 1a de junio la aliĝstatistiko montris 1075 aliĝintojn el 61 landoj. Estas certe, ke ankaŭ al Brno ĉi-somere venos pli ol mil esperantistoj.

En la landa plejlisto la kongreslando Ĉeĥio kun 112 aliĝintoj (+1 dum majo) plu restas la unua, ĝin sekvas Germanion kun 111 aliĝintoj (+5 dum majo). Probable ankaŭ Pollando superos la nombron 100. Vidu la liston de la landoj kun pli ol 25 aliĝintoj:

112 Ĉeĥio
111 Germanio
96 Pollando
80 Francio
39 Hungario
34 Ĉinio (36 kun Honkongo kaj Tajvano)
34 Koreio
30 Brazilo
30 Usono
27 Hispanio
27 Italio
26 Nederlando

Aliĝu ankaŭ vi!

Ekde la 1a de aprilo validas la tria aliĝtarifo; por la t. n. A-landoj: 290 eŭroj por individuaj membroj de UEA kaj 360 eŭroj por ne individuaj membroj. Aliĝu rete ĉe https://uea.org/kongresoj/alighilo.

AlKo

Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo “La Ondo de Esperanto”.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
“La Ondo de Esperanto” https://sezonoj.ru/2025/06/brno-21/

Abonu “La Ondon de Esperanto” por 2025 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2023 kaj 2024. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post 989 aliĝintoj al la 110a UK en Brno appeared first on La Ondo de Esperanto.

Antaŭ kvindek-tri semajnoj aperis la unua porcio de la ekzercaro "Aŭskultu kaj ripetu". Jen la kvindek-kvara porcio, ĝuu ĝin! Vi povas ankaŭ sendi vian komenton al
retradio(ĉe)aldone(punkto)de

En oktobro 1936, komence de la interna milito en Hispanio, en Majorko estis murdita la komunista esperantisto Josep Salom Nadal. En sabato memore al li estis inaŭgurita “stumbliga ŝtono” – surstrata memortabuleto kun lia nomo antaŭ la domo, kie li loĝis.

Membroj de Majorka Esperantistaro kun Guillem Ramis, emerita instruisto kaj de ili ĝis tiam ne konata esperantisto.

Sabate la 31-an de majo oni inaŭguris en Pla de Na Tesa (Majorko) stumbligan ŝtonon omaĝe al Josep Salom Nadal. Lastatempe multobliĝis tiaj inaŭguroj rilataj al homoj murditaj dum la hispana milito (1936–1939), kaj ankaŭ multajn amastombojn oni malfermis, kaj analizis kadavrojn nur por honore redoni ilin al iliaj familianoj. Temas pri homoj murditaj antaŭ preskaŭ naŭdek jaroj.

Taŭgas memorigi ke Majorko tuj ekde la komenco de la milito falis en la flankon de faŝistoj. Tre kompreneble, ne facilas eskapi el insulo. Pro tio, persekuto de maldekstruloj, aŭ simple de homoj kontraŭ kiuj la puĉistoj havis personan malamikecon, okazis sisteme en vilaĝo post vilaĝo, kvartalo post kvartalo dum la tri jaroj de la milito okazanta en la lando, kaj kompreneble ankaŭ poste.

Foto de Josep Salom Nadal estis lokita antaŭ lia domo dum la ceremonio. Li havas verdan stelon sur la roverso.

Malmultas familioj en la insuloj kie ne estis viktimoj aŭ kulpuloj… aŭ ambaŭ. Pro tio, kaj certe ankaŭ pro la efiko de la diktaturo (1936-1975) kaj de la politika sistemo konstruita sur ĝi poste, nur antaŭ nelonge la silento krevis.

Tiun sunan kaj jam varman matenon de majo ariĝis antaŭ la domo kie iam loĝis Josep Salom Nadal, kaj kie nuntempe loĝas lia nepino Aina Salom, kvindeko da najbaroj, familianoj, politikistoj… kaj ankaŭ membroj de la Majorka Esperantistaro.

Estis paroladoj de la nepino, de la urbestro de Marratxí, kaj de Xavier Margais.

Xavier Margais doktoriĝis en 2002 per la impona tezo El moviment esperantista a Mallorca (1898-1938), per kiu li fajne rakontas la eksterordinaran forton de la movado en la insulo antaŭ la milito kaj la kruelecon de la persekuto dum ĝi.

– Tuj post la faŝisma puĉo de 1936, vidinte kiel ŝoseajn fosaĵojn, torentojn kaj tombejon plenigis kadavroj de maldekstruloj, aŭ simple de homoj ne apogintaj la puĉon, li decidis sin kaŝi ene de akvujo. Tamen eble pro denunco oni trovis kaj murdis lin la 9-an de oktobro 1936. Li estis tridek naŭ jarojn aĝa. Du tagojn poste oni trovis murdita ankaŭ Sebastià Crespí, eksan prezidanton de la Esperantista Klubo Palma, membron de Esquerra Republicana Balear [maldekstra politika partio], kiu estis nur unu jaron pli juna ol Josep Salom, Xavier Margais rakontis.

La stumbloŝtono.

Li rememoris, ke li jam en 1997 renkontis la nepinon de Josep Salom:

– Ŝi volis montri al mi la korespondadon en Esperanto de sia avo. Vera donaco tio estis! Mi prenis la paketon kaj tuj alveninte hejmen, mi malfermis kaj rigardis ĝin kaj miris pri ĝia enhavo kun profunda emocio.

Neniu pli taŭgus ol Xavier Margais por klarigi al tiuj homoj la gravecon de la omaĝo kaj la signifon de la esperantisteco de la omaĝato.

Poste sekvis io, kio neniam mankas en majorka inaŭguro – eta koncerto de sakŝalmoj, flutoj kaj tamburetoj. Tuj post tiu muzika festado, la membroj de Majorka Esperantistaro havis la ĝojon konatiĝi kun maljuna sinjoro, najbaro de la familio de Josep Salom Nadal, kiu apogante sin sur du bastonoj atingis kaj salutis ilin per Esperanto. Li sin deklaris memlerninto de la lingvo, malkovrita de li pro instigo de lia patro. Do, kelkaj semoj restis kaj ekfloris…

Nicolau Dols

Saint-Exupéry, Antoine de. La Eta princo / Tradukis el la franca lingvo Pierre Delaire. – 3a eldono. – Montrealo: Kanada Esperanto-Asocio, Paris: Espéranto-France. 2018. – 93 paĝoj. – Prezo: 12.60€

Antaŭ 125 jaroj, la 29an de junio 1900, naskiĝis Antoine de Saint-Exupéry (1900-1944), franca aviadisto kaj verkisto, aŭtoro de la romaneto “La Eta princo” (1943), kiu iĝis unu el la plej legataj porinfanaj verkoj. La aŭtoro mem ilustris la libron. Ĝi estas tradukita al pli ol tricent lingvoj kaj dialektoj, inkluzive de Esperanto.

“La Esperanta versio de La Eta Princo estas flua kaj tre agrable legebla. Mi tutkore rekomendas ĝian legadon al ajna esperantisto sendepende de la aĝo”, – skribis Luiza Carol en sia recenzo pri la 3a eldono de la Esperanta traduko de “La Eta Princo”.

Okaze de la 125-jariĝo de Antoine de Saint-Exupéry la libroservo de UEA dum la tuta junio 2025 ofertas la represon de la tria eldono de la Esperanta traduko de “La Eta Princo” kun sesona rabato, sendepende de la mendata kvanto.

Mendu ĝin ĉe la libroservo de UEA
https://katalogo.uea.org/katalogo.php?inf=2162

AlKo

Ĉi tiu artikolo aperis en la novaĵretejo “La Ondo de Esperanto”.
Ĉe represo aŭ citado bonvolu indiki la fonton:
“La Ondo de Esperanto” https://sezonoj.ru/2025/06/libro-13/

Abonu “La Ondon de Esperanto” por 2025 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2023 kaj 2024. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post La Eta princo aĉeteblas kun rabato dum la tuta junio appeared first on La Ondo de Esperanto.

Kiel ni faris por Marto kaj por Aprilo, ni prezentas plej popularajn afiŝojn de Majo.

La 6a plej populara afiŝo de tubaro estis Subtekstoj en multaj lingvoj por 1910 – Helpu min helpi vin

La 5a plej populara afiŝo de tubaro estis La sekreta savo de la Citicorp-konstruaĵo

La 4a plej populara estis La lingvo de arboj

La 3a plej populara, Ĉu oni fidu testojn pri personeco?

La 2a plej populara, 2025년 5월 15일

Kaj la plej populara, EsKu – Epizodo 70 – Manfred Westermayer

 

3 afiŝoj venas el la sama jutuba kanalo: Radio Verda.

---

Supo, supo,
supo de legomoj
bongusta, bonodora,
supo de legomoj
varmega, buntkolora,
supo de legomoj.

Metu en la poton
terpomon, karoton,
brilruĝan kapsikon,
blankan florbrasikon,
iom da maizo
kun iom da pizo,
cepon rozkoloran,
kukurbeton oran,
tomaton kaj beton
kaj ankaŭ aneton.

Supon salu, pipru,
ĉion ĉi boligu
ĉirkaŭ duonhoron;
aldonu citronon,
iom da paneroj,
iom da aveloj…
Jen la supo pretas,
pretas kaj varmegas!
Jen la supo pretas,
pretas… varmegas!

Supo, supo,
supo de legomoj
bongusta, bonodora,
supo de legomoj
varmega, buntkolora,
supo de legomoj.

Johansson, Sten. La nepo de Marina: Originala romano en Esperanto. – Novjorko: Mondial, 2023. – 199 p.

Jen estas la tria romano de Sten Johansson pri Marina.

La unuan fojon ni konatiĝis kun ŝi en 2013. En “Marina” Sten rakontis pri la infanaĝaj jaroj de Marina. Ŝiaj gepatroj estas esperantoparolantoj, kaj foje Marina akompanas ilin al kongresoj, sed la etoso tie nur tedas ŝin. Speciale la patro havas tre fortajn opiniojn, sed Marina ĉiam strebas formi siajn proprajn ideojn, eĉ en opozicio al la sintenoj de la gepatroj. Ŝia vivovojo neniel estas facila aŭ rekta.

Rilatoj al viroj estas same malsimplaj, sed ŝi tamen havas dumvivajn fidelajn amikojn. Marina iam malaperas por siaj amikoj kaj laboras kelkajn jarojn en brazila orfejo. Tie ŝi eltrovas, ke ŝi preferas virinojn por la aferoj de la koro. En la unua parto de la romano ni, la legantoj, fakte ne scias, ĉu Marina ankoraŭ vivas aŭ ne, ĉar eble ŝi pereis en ŝipakcidento.

Kiam ŝi decidas, ke ŝi volas rehavi kontakton kun siaj amikoj kaj ankaŭ kun la gepatroj en Svedio, venas la novaĵo, ke la patro estas morte malsana. Marina reloĝas en Eŭropo. Ŝi trovas la danan koramikinon Helle kaj adoptas du infanojn el la brazila orfejo.

Kompreneble estas multe pli por rakonti. Tial la lastaj vortoj de “Marina” estas: “Ĝis revido”.

Ni devis atendi ĝis 2018, kiam aperis “Marina ĉe la limo”. Estas krizo en la rilato al la dana edzino, ĉar Helle estis malfidela kun multe pli juna kolegino. Sed la plej granda parto temas pri la adoptita knabo Anton, kiu decidas, ke Brazilo estas feklando. Li mem sentas sin pro ne tiom malhela haŭto kiel pura svedo kaj aliĝas al novnazia grupo. Ni sekvas lian longan vojon el nazia premgrupo kaj kiel arto finfine donas al li novajn perspektivojn al la vivo.

“De temp’ al tempo Marina imagas sin stari sur la rando de abismo, ĉe la limo inter bonorda etburĝa vivo kaj kaoso psika kaj emocia”.

Ĉio, kion mi ĵus rakontis, vi ne bezonas scii por ĝui la trian parton de la serio. Ĉiu romano de la serio estas verko sendependa kaj memstare ĝuebla. Novaj legantoj povas senprobleme starti ĉi tie.

La jaroj pasas. Marina kaj Helle maljuniĝas. Anton jam studas en la universitato kaj ankaŭ la adoptita knabino Letti maturiĝas. Fakte ŝi jam estas juna virino.

Letti renkontas en la komenco ekzemplon de sveda burokratio. La lernejestrino trarigardas la paperojn de Letti kaj rimarkas, ke ŝi ja naskiĝis en Brazilo. Tial Letti ja devus viziti specialan kurson de la sveda kiel dua lingvo. La fakto, ke la unua lingvo de Letti jam estas la sveda tute ne imponas la estrinon. Ŝi diras: “Ni ĉiam zorgas doni la plej individue adaptitajn kondiĉojn al ĉiu unuopa lernanto” – bona intenco, certe, sed sen tuŝi la realan mondon. Cetere en la libro ni tamen renkontas vere multajn bonajn ekzemplojn, kiel la sveda socia sistemo gardas kaj vartas siajn civitanojn.

En la kurso Letti devas verki ion pri la “impreso de la nova lernejo”, kion ŝi faras kiel repaĵon:

[…]Jen ideo ĉua eĉ en kapo tre vakua.
Sonu tamen plua
repo rivolua
flua kaj influa
sveda kiel dua!
Glua kaj dilua
sveda kiel dua,
sed neniel ĝua,
sveda kiel dua,
plene perpetua,
sveda kiel dua!

Letti do scias, kiamaniere kunmeti vortojn. Aktorado trovas ŝian intereson, kaj ŝi ankaŭ esploras amoron. La unua amoranto ne tro ŝatas uzi kondomojn kaj uzas jenan argumenton:

“Ne timu, mi eliĝos antaŭ ol ĉuri”, li anhelas en ŝian orelon.

Kompreneble, tiu metodo malsukcesas, kaj iam Letti rimarkas, ke ŝi verŝajne estas graveda. Bedaŭrinde ŝia ulo ne estas sufiĉe matura:

“Aŭskultu”, ŝi diras inter la maĉado, “vi ne estis tiel zorgema, kiel vi diris. Mi estas graveda.”
“Kio?” li ekkrias konsternite kaj ĉesas maĉi.
“Sed ne gravas. Lunde mi iros al la hospitalo por abortigo.”
“Ne eblas. Mi neniam ĉuris ene de vi. Ne povas esti mi.”
Ŝi rigardas lin, kaj nun ankaŭ ŝi ĉesas maĉi. Li aspektas tute kiel antaŭe, kiam li levas la glason kaj iom da kolao. Kaj tamen li ĵus transformiĝis en iun alian, iun fremdan. Ĉu li estas idioto? Aŭ ĉu li fakte kredas ke ŝi seksumis kun iu alia inter la fojoj kun li?

Kompreneble, abortigo estus la plej taŭga solvo, sed Letti komencas senti sin fremda en sia medio. Neniu similas al ŝi:

Kaj certe ŝi estas feliĉa havi la koramikon Filip, kvankam li ĵus kondutis strange kaj ofende. Sed kun neniu el tiuj ŝi sentas veran samecon, intiman internan ligon. Eble ŝi imagas ke aliaj homoj sentas tion kun siaj proksimaj parencoj kaj amikoj. Ne eblas scii. Krom, kompreneble, se ŝi iam havos propran proksimulon, kiu vere similas ŝin. Kaj tiu povus esti nur propra infano.

Letti decidas, ke ŝi volas naski la infanon, kvankam ŝi estas ankoraŭ neplenaĝa. Sed post longa kaj malfacila akuŝo…

Ĉio estas alia ol ŝi supozis, kiam ŝi decidis naski la bebon. Li tute ne similas ŝin. Li similas neniun ajn. Ju pli la panjoj kaj la flegistinoj ripetas, kiel beleta anĝelo li estas, des pli ŝi trovas lin malgranda gnomo. Ŝi naskis monstron. Oni anstataŭigis ŝian belan knabinon per trolido. Sed ne eblas diri tion. Oni trovus ŝin freneza, se ŝi malkaŝus siajn pensojn. Do ŝi silentas.

Letti travivas postakuŝan psikozon. Ŝi fuĝas de sia respondeco kaj Marina edukas sian nepon. Letti vivas en iu vegana komunumo, poste kun droguzanto en sordida domaĉo ĝis la panjoj perdis la paciencon kaj relokas ŝin en la hejmo.

La priskriboj de la psikozaj vizioj treege imponis min:

Ŝi denove stumblas sursojle, falas kaj ekkuŝas surplanke en fremda kuirejo. Ankaŭ ĉi tie odoras de fritgraso kaj porkaĵo. Aro da okuloj strabe direktiĝas al ŝi; aro da torditaj rozaj vizaĝoj turniĝas gapante al ŝi. Ŝi vere timas morti, timegas ke oni buĉos kaj disŝiros ŝin. Ankaŭ ĉi tie estas porkoj. Virporko, porkino, porkidoj. Tamen ŝi ne plu kapablas fuĝi. La porkaj piedaĉoj tretas ŝin, dispecigas ŝin per la hufoj. Ŝi restas kuŝanta, dum la plafonaj bildoj reaperas, nun jam sur la planko, en la fadenmontra ĉifontapiŝo, en ŝia kapo. Ŝi tremegas kaj faligas sin tra la planko en senfundan nigran truon, en amason da sange gluecaj porkaĵopecoj. Estas buĉejo, kaj ŝi estas besto buĉata. Ĉi tio devas esti la fino de ĉio. Jen ĉesos ŝia mizera vivo.

Fine ŝi trovas seriozan koramikon, kaj eble ŝi revenas al la realeco, kaj eble iam ŝia vivo ja malmizeriĝos.

La personoj de Sten vivas sur la fono de nuntempaj eventoj. Ni aŭdas ekzemple pri la strikoj en lernejoj, kiujn Thunberg organizis. La personoj de la romano agas sur rekonebla fono. Ne nur estas fasko da vivplenaj personoj, sed ankaŭ vigla priskribo de la vivo en Svedio. Eble la plej profunda verko de Sten ĝis nun.

Wolfgang Kirschstein

Ĉi tiu recenzo aperis en la marta (printempa) eldono de “La Ondo de Esperanto” (2025).
Ĉe represo aŭ citado bonvolu nepre indiki la fonton:
Papere: La Ondo de Esperanto, 2025, №1 (323).
Rete: La Ondo de Esperanto https://sezonoj.ru/2025/05/recenzo-158/

Abonu “La Ondon de Esperanto” por 2025 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2023 kaj 2024. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
“La Ondo de Esperanto” en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post Marina revenas appeared first on La Ondo de Esperanto.

Elektraj aviadiloj ĝis hodiaŭ estas taŭgaj nur por mallongaj distancoj - modernaj baterioj ne estas sufiĉe produktivaj. Usonaj esploristoj prezentas nun alternativon: Temas pri fuelĉelo kiu prenas natrion. Tio laŭdire eĉ havos klimatprotektan kromefikon.

Esperanto por mi -8-: 16 geesperantistoj portretitaj de Helga Plötner. Maebaŝi, Gunma, Japanujo: Horizonto, 1-an de Aprilo 2025. 20 paĝoj, 30 cm. ISBN: 978-4-939088-64-3 C1095 500E. Prezo 5€. En novembro de 2020 mi recenzis libron kun la titolo Esperanto por mi. Temis pri ĉarma libreto en kiu oni povas legi pri la vivo de dek ses bone konataj esperantistoj kaj samtempe ĝui iliajn belajn portretojn, kiujn kreis Helga Plötner. Mi ŝatis la libron kaj taksis ĝin ne nur tre ĉarma, sed ankaŭ taŭga por legado fare de komencintoj. La libro estas mallonga, kun nur unu-paĝaj ĉapitroj kaj kun lingvaĵo samtempe riĉa kaj ne tro malfacila. Krome, ĝi estas bela pruvo pri la riĉeco de la Esperanto-kulturo kaj la diverseco de la esperantistaro tra la mondo. En tiu novembro de 2020 tamen mi tute ne antaŭvidis, ke tiu publikaĵo fariĝos nur unua paŝo en longa serio da similaj libroj. Post tiu unua libro, venis la dua en la sama jaro, la tria en la sekva jaro kaj kvar aliaj. Nun la 8-a libro en la serio estas preta, kaj baldaŭ venos la 9-a. En la 8-a libro, same kiel en ĉiuj aliaj, oni povas legi, kvazaŭ en konversacio kun la portretitoj, pri dek ses esperantistoj, inkluzive de Lidja, la filino de Zamenhof, kaj la portretistino mem, Helga Plötner. La portretitoj parolas pri siaj vivo kaj esperantumado, kaj rakontas, kiel Esperanto pliriĉigis ilian vivon. Ĉiu el ili iusence klarigas al la legantoj, laŭ la vortoj de la titolo, kio estas “Esperanto por mi”. Flanke de la teksto-konversacio kun la esperantistoj, oni povas admiri la lertan laboron de Helga, kiu kaptas la esencon de ĉiu esperantisto en siaj majstraj nigro-blankaj desegnaĵoj. Ĉiu el ili ŝajnas preskaŭ vivi, kvazaŭ ili rakontus al la leganto pri si mem kaj pri sia rilato kun Esperanto. Kompletigas ĉiun paĝon bela kolora foto pri ĝoja momento en la vivo de la portretito. Dankon denove al Helga kaj al la eldonisto Hori Jasuo (kiu unue havis la ideon eldoni tiujn librojn post kiam li vidis kelkajn belajn artaĵojn de Helga) pro la kreado de tiu baldaŭ naŭ-parta serio. Maurizio 'Rico' Giacometto La 8-a libro (kaj poste la 9-a) en la serio Esperanto por mi estas aĉeteblaj ĉe la libroservo de UEA. Oni povas mendi ilin ankaŭ de la eldonisto Horizonto, kaj rekte de la portretistino.

Esperanto por mi -8-: 16 geesperantistoj portretitaj de Helga Plötner. Maebaŝi, Gunma, Japanujo: Horizonto, 1-an de Aprilo 2025. 20 paĝoj, 30 cm. ISBN: 978-4-939088-64-3 C1095 500E. Prezo 5€. En novembro de 2020 mi recenzis libron kun la titolo Esperanto por mi. Temis pri ĉarma libreto en kiu oni povas legi pri la vivo de dek ses bone konataj esperantistoj kaj samtempe ĝui iliajn belajn portretojn, kiujn kreis Helga Plötner. Mi ŝatis la libron kaj taksis ĝin ne nur tre ĉarma, sed ankaŭ taŭga por legado fare de komencintoj. La libro estas mallonga, kun nur unu-paĝaj ĉapitroj kaj kun lingvaĵo samtempe riĉa kaj ne tro malfacila. Krome, ĝi estas bela pruvo pri la riĉeco de la Esperanto-kulturo kaj la diverseco de la esperantistaro tra la mondo. En tiu novembro de 2020 tamen mi tute ne antaŭvidis, ke tiu publikaĵo fariĝos nur unua paŝo en longa serio da similaj libroj. Post tiu unua libro, venis la dua en la sama jaro, la tria en la sekva jaro kaj kvar aliaj. Nun la 8-a libro en la serio estas preta, kaj baldaŭ venos la 9-a. En la 8-a libro, same kiel en ĉiuj aliaj, oni povas legi, kvazaŭ en konversacio kun la portretitoj, pri dek ses esperantistoj, inkluzive de Lidja, la filino de Zamenhof, kaj la portretistino mem, Helga Plötner. La portretitoj parolas pri siaj vivo kaj esperantumado, kaj rakontas, kiel Esperanto pliriĉigis ilian vivon. Ĉiu el ili iusence klarigas al la legantoj, laŭ la vortoj de la titolo, kio estas “Esperanto por mi”. Flanke de la teksto-konversacio kun la esperantistoj, oni povas admiri la lertan laboron de Helga, kiu kaptas la esencon de ĉiu esperantisto en siaj majstraj nigro-blankaj desegnaĵoj. Ĉiu el ili ŝajnas preskaŭ vivi, kvazaŭ ili rakontus al la leganto pri si mem kaj pri sia rilato kun Esperanto. Kompletigas ĉiun paĝon bela kolora foto pri ĝoja momento en la vivo de la portretito. Dankon denove al Helga kaj al la eldonisto Hori Jasuo (kiu unue havis la ideon eldoni tiujn librojn post kiam li vidis kelkajn belajn artaĵojn de Helga) pro la kreado de tiu baldaŭ naŭ-parta serio. Maurizio 'Rico' Giacometto La 8-a libro (kaj poste la 9-a) en la serio Esperanto por mi estas aĉeteblaj ĉe la libroservo de UEA. Oni povas mendi ilin ankaŭ de la eldonisto Horizonto, kaj rekte de la portretistino.

Esperanto por mi -8-: 16 geesperantistoj portretitaj de Helga Plötner. Maebaŝi, Gunma, Japanujo: Horizonto, 1-an de Aprilo 2025. 20 paĝoj, 30 cm. ISBN: 978-4-939088-64-3 C1095 500E. Prezo 5€. En novembro de 2020 mi recenzis libron kun la titolo Esperanto por mi. Temis pri ĉarma libreto en kiu oni povas legi pri la vivo de dek ses bone konataj esperantistoj kaj samtempe ĝui iliajn belajn portretojn, kiujn kreis Helga Plötner. Mi ŝatis la libron kaj taksis ĝin ne nur tre ĉarma, sed ankaŭ taŭga por legado fare de komencintoj. La libro estas mallonga, kun nur unu-paĝaj ĉapitroj kaj kun lingvaĵo samtempe riĉa kaj ne tro malfacila. Krome, ĝi estas bela pruvo pri la riĉeco de la Esperanto-kulturo kaj la diverseco de la esperantistaro tra la mondo. En tiu novembro de 2020 tamen mi tute ne antaŭvidis, ke tiu publikaĵo fariĝos nur unua paŝo en longa serio da similaj libroj. Post tiu unua libro, venis la dua en la sama jaro, la tria en la sekva jaro kaj kvar aliaj. Nun la 8-a libro en la serio estas preta, kaj baldaŭ venos la 9-a. En la 8-a libro, same kiel en ĉiuj aliaj, oni povas legi, kvazaŭ en konversacio kun la portretitoj, pri dek ses esperantistoj, inkluzive de Lidja, la filino de Zamenhof, kaj la portretistino mem, Helga Plötner. La portretitoj parolas pri siaj vivo kaj esperantumado, kaj rakontas, kiel Esperanto pliriĉigis ilian vivon. Ĉiu el ili iusence klarigas al la legantoj, laŭ la vortoj de la titolo, kio estas “Esperanto por mi”. Flanke de la teksto-konversacio kun la esperantistoj, oni povas admiri la lertan laboron de Helga, kiu kaptas la esencon de ĉiu esperantisto en siaj majstraj nigro-blankaj desegnaĵoj. Ĉiu el ili ŝajnas preskaŭ vivi, kvazaŭ ili rakontus al la leganto pri si mem kaj pri sia rilato kun Esperanto. Kompletigas ĉiun paĝon bela kolora foto pri ĝoja momento en la vivo de la portretito. Dankon denove al Helga kaj al la eldonisto Hori Jasuo (kiu unue havis la ideon eldoni tiujn librojn post kiam li vidis kelkajn belajn artaĵojn de Helga) pro la kreado de tiu baldaŭ naŭ-parta serio. Maurizio 'Rico' Giacometto La 8-a libro (kaj poste la 9-a) en la serio Esperanto por mi estas aĉeteblaj ĉe la libroservo de UEA. Oni povas mendi ilin ankaŭ de la eldonisto Horizonto, kaj rekte de la portretistino.

Restas iom pli ol du monatoj ĝis la 81a Internacia Junulara Kongreso (IJK) de TEJO, kiu okazos de la 9a ĝis la 16a de aŭgusto 2025 en Cisarua (Bogor), Indonezio.

La 81a IJK estas la unua IJK kiu okazos en Indonezio, granda insularo en Sudorienta Azio konata pro ties kultura, ekologia, kaj lingva diverseco, kaj krome pro multaj lokoj proklamitaj kiel mondaj heredaĵoj de Unesko. La kongresa temo estas “Diverseco, solidareco kaj toleremo”, sub kiu okazos programeroj kiuj reliefigos la kuriozan kazon de diverseco en Sudorienta Azio kaj kion lerni de tiu diverseco. Dum IJK, tre specialan okazon kune prifestos kongresanoj: la 80an datrevenon de la Sendependiĝo de Indonezio el Nederlando en 1945. Okazos buntaj kulturaj programeroj por elmontri la kulturan diversecon de Indonezio per tradiciaj dancoj, teatraĵoj kaj muzikaĵoj.

Kongresanoj povas nun aliĝi al abundaj opcioj de antaŭ-, dum- kaj postkongresaj ekskursoj kaj krome komforte veturos inter la ĉefurbo Ĝakarto kaj la kongresejo, Alfa Resort Hotel and Conference, per niaj specialaj buskaravanoj. En la programo, atendas vin vasta gamo de lernigaj, interagaj, sportaj kaj distraj aktivaĵoj, taŭgaj por ĉiuj aĝoj, lingvoniveloj, kaj emoj. Krome, eblos ankaŭ KER-ekzameniĝi skribe pri la nivelo C1: al individuaj membroj de TEJO disponeblas repago de 20€. Individuaj kongresanoj ankaŭ povas proponi programerojn ĝis la 30a de junio.

Ĝis nun aliĝis 140 homoj el 33 landoj, el kiuj plej multaj aliĝis el Indonezio (22), Japanio (12), Aŭstralio (12), kaj Ĉinio (8). Krom ili, aliĝis ankaŭ junuloj aliaj landoj de Sudorienta Azio, ĉefe Filipinoj kaj Vjetnamio (po 7), Orienta Timoro (6), kaj Tajlando (2). Dum IJK 2025 vi certe profitos de la unika okazo konatiĝi kaj amikiĝi kun samideanoj el Azio kaj Oceanio, multaj el kiuj partoprenos sian unuan internacian Esperanto-aranĝon.

Mankas ankoraŭ kelkaj homoj por ke ni atingu nian sekvan mejloŝtonon: 150 partoprenantoj. Ĉu vi ankoraŭ ne havas planojn en aŭgusto? Ĉu vi ŝatus sperti ion tute novan kaj mirindan? Eliru la rutinon, venu al Indonezio! Ne maltrafu ĉi tiun tre maloftan ŝancon por konatiĝi kun ĉi tiu mirinda lando, pere de Esperanto, kune kun esperantistoj! Neniam oni estas tro maljuna por partopreni en IJK; ĉiuj estas bonvenaj amuziĝi! Aliĝu dum la tria aliĝperiodo ĝis la 30a de junio.

La reta aliĝilo troviĝas ĉe https://ijk2025.tejo.org/alighilo/.

Dua alvoko de la Konkurso “Partoprenu IJK-n” 2025: limdato prokrastita

La limdato de la dua alvoko de la konkurso “Partoprenu IJK-n”, kiu celas subteni la partoprenon de junuloj de Azio kaj Oceanio, estas plilongigita ĝis la 9a de junio (lundo). TEJO serĉas, interalie, kandidatojn el landoj de Okcidenta, Norda, kaj Suda Azio, kaj de tuta Oceanio. Ĉu vi estas junulo de unu el tiuj landoj kiu ŝatus profiti de la sperto? Kandidatiĝu por ricevi financan subtenon por ĝis 75% de viaj vojaĝkostoj kaj 100% de viaj loĝkostoj dumkongrese. Legu la plenan anoncon ĉe tejo.org/konkurso2025-2.

Post la unua alvoko de la konkurso, kiu daŭris en marto 2025, TEJO elektis subteni rekordan kvanton da junuloj: 13 el 11 malsamaj landoj! Ni elkore dankas ĉiujn, kiuj ĝis nun donacis al la fonduso “Partoprenu IJK-n”. Nia celo estas subteni ĝis 20 junulojn el laŭeble multaj malsamaj landoj, kaj por atingi tion ni ankoraŭ bezonas 3000€. Se vi ŝatus subteni la realigon de tiu celo, bonvolu donaci al la fonduso.

La grandeco kaj la sukceso de nia IJK dependas parte de via kunlaboro. TEJO antaŭdankas vin!

Fonto: Gazetara Komuniko de UEA, 2025, №1232.

Abonu “La Ondon de Esperanto” por 2025 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2023 kaj 2024. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news

The post La 81a IJK survoje al 150 partoprenantoj appeared first on La Ondo de Esperanto.

Pli ol 800 junaj homoj lernis Esperanton en Vieno Mi estas Walter Klag, kaj mi naskiĝis en 1949 en Vieno, Aŭstrio. Mia edzino kaj mi lernis Esperanton en 1985. Niaj du infanoj estas denaskaj esperantistoj. En la jaro 2014 mi decidis oferti unuhoran germanlingvan Esperanto-kurson por tutkomencantoj. Nun mi pendigas jare 3000 varbilojn en kaj antaŭ universitatoj kaj aliloke. La kursoj okazas dufoje monate en kafejo. Ĝis nun (majo 2025) venis 360 personoj, 90% estas junaj inter 15 kaj 30 jaroj. 2024 universitata profesorino invitis min prezenti Esperanton en la kadro de lingvistika prelego la 29-an de majo 2024 en la universitato de Vieno. Venis 30 gestudentoj en la prelegejon kaj ĉirkaŭ 200 aŭskultis rete. La prelego daŭris unu horon, la diskutado 30 minutojn. La ĉeestantoj ricevis papere la 16-paĝan kurson kaj diversajn informilojn, interalie unu ekzempleron de la gazeto Kontakto kaj la esperanto-lingvan kajeron pri la aŭstra urbo Graz [grac]. La prelego estis ripetita la 22-an de majo 2025: 34 ĉeestis, 200 rete partumis. Walter Klag